Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 19 januari 2013

Filmrecensie: I’m not there (2007), Todd Haynes


Experimentele biografische film over vagebond Bob Dylan.

De persoon Bob Dylan is omgeven door veel mystificaties. In I’m not there is de zanger op weg naar een uitzinnige zaal en op het moment dat hij het podium zal opstappen knijpt hij in de remmen. I am not there. Daar ligt ie dan. Geveld door zes schoten. Het begint cryptisch. Het is wellicht de bedoeling dat Dylan na zijn ongeluk uiteengevallen is in een multiple persoonlijkheid, die gespeeld wordt door zes verschillende personen, waaronder de elfjarige negerjongen Woodie Guthrie. Die neemt het voortouw. In een oude treinwagon reist hij in 1959 door het zuiden en spreekt met twee oude mannen - een daarvan is Richie Havens - over de blues die hij leerde van een zangeres die haar geliefde was kwijtgeraakt. ‘Zing over je eigen tijd,’ raadt de vrouw hem aan die na het samenspel het eten op tafel zet. Woodie stapt op en wordt in de trein beroofd van zijn gitaar. Hij springt in het water en wordt gered door mevrouw Peacock die hem uitnodigt om in haar huis te spelen. Hij vertelt dat hij net als Elvis Presley naar Hollywood wil. Na een telefoontje uit een jeugdinrichting in Minnessota vlucht hij naar New Jersey om bloemen te brengen aan de stervende Woody Guthrie.  

We verplaatsen ons naar Greenwich Village. Jack Rollins vertolkte het levensgevoel zegt Alice Fabian, folksinger en activiste. Ze leerde Jack kennen in 1962. Hij had iets te melden. Ze herinnert zich de dood van Kennedy. Jack dronk teveel tijdens een diner in het Witte Huis en hield een onsamenhangende toespraak waar hij zich later voor verontschuldigde.

Tussendoor komt de dichter Arthur Rimbaud in beeld die ondervraagd wordt. Hij zit achter een tafel, spelt zijn naam en zegt dat hij geen fatalist is, maar een troubadour. Woodie Guthrie is dood, little Richard een predikant, rock and roll duivels, zegt Rimbaud, die bijna zelfmoord pleegde uit radeloosheid. Ik accepteerde de chaos, zegt hij, maar accepteerde de chaos mij? Hij geeft later zeven stelregels om onder te duiken, waaronder het idee dat liefde altijd tijdelijk en grillig is en dat het beter is om niets te scheppen.    

Claire maakt een ontbijt voor haar twee dochters en belt Robbie (de laatste rol van Heath Ledger) die in een hotel verblijft vanwege de afgesproken boottocht met de kinderen. Louise Pickering neemt op omdat Robbie nog onder de douche staat. In de hotelkamer staat de televisie aan. We zien documentaire beelden waarin Nixon spreekt over de terugtrekking uit Vietnam. Schilderes Claire ontmoette de 22-jarige acteur Robbie in 1964. Hij speelde in Grain of sand. Het was liefde op het eerste gezicht. I want you so bad, honey, klinkt het onder de beelden.
Vanuit het vliegtuig bedenkt hij dat hij Claire moet bellen, die echter de deur uit is en naar een feestje. Eenmaal weer thuis maakt Robbie op een terras ruzie met een bevriend stel over zijn idee dat vrouwen niet kunnen dichten. Je bent veranderd, zegt de vriend. Claire keert zich van hem af. Later belt ze hem voor een afspraak over de kinderen en ze vraagt hem haar foto’s mee te nemen. Robbie leest een brief van haar waarin ze zegt dat ze er niet meer tegen kan en bij hem weggaat. Als Robbie bij haar is, verenigen ze zich fysiek maar er volgt toch een rechtszaak.    

Jude Quinn (Cate Blanchett) treedt met zijn band op op een festival in New Engeland maar hun rockmuziek is veel te hard voor de folk oren. Hij gaat vervolgens naar Engeland waar hij bedolven wordt onder de pers. Jude reageert tegendraads. Hij wordt bedreigd door een bediende met een mes op zijn hotelkamer maar zijn vriendinnetje slaat de belager van achter neer. Just like a woman, zegt ze, als hij haar bedankt. Hij heeft veel plezier met de Beatles en een lastig gesprek met Keenan Jones, verslaggever van de BBC, die hem bestookt met moeilijke vragen. Als ze samen in een taxi zitten komt Allen Ginsberg op een zijspan langszij. Jude stapt gekwetst uit. We horen de regels You don´t know what it is, mr Jones. Judas, roept iemand tijdens een optreden in de Verenigde Staten, waarna het publiek boos het podium opkomt.
Jude ziet spinnen maar is wel miljonair, al moet hij daarvoor te veel optreden. Hij flirt met Coco Rivington en begint over haar kat die al vier dagen weg is. Hij begrijpt niets van seks en liefde, zegt hij. Hij is wanhopig en ziek. Kom van het kruis af, zegt Ginsberg. Jude staat naast hem.

Vriendin Angela Reeves leidt John naar God. Ze doen in 1974 samen aan bijbelstudie. Voorganger John legt de gemeente uit dat de duivel van de geest overwonnen moet worden en dat men vrij is de boodschap van God op te volgen. I keep pressing on, zingt het gospelkoor.

Billy the Kid (Richard Gere) verschuilt zich in het Westen. Hij is daar onzichtbaar, ook voor zichzelf en wil daar sterven. Als hij met zijn paard uit rijden gaat, ontsnapt zijn hond Henry. Op zoek naar hem komt hij de zwarte Homer tegen die zegt dat de hond bang is voor lieden die een snelweg door het gebied willen aanleggen. Billy rijdt naar het dorp, dat leegloopt, terwijl we One more cup of coffee for the road horen en een giraf en een struisvogel zien die in de stoet meelopen. Als Billy zich tijdens Halloween verzet tegen de snelweg wordt hij in zijn nekvel gepakt en in de gevangenis gegooid. Na zijn ontsnapping vertrekt hij, uitgezwaaid door Homer, met de trein. Billy zegt nog dat vrijheid afhangt van de manier van leven en dat hij vaak niet weet wie hij is. Alles speelt zich af in dezelfde ruimte, gister, vandaag en morgen. Waarop de mondharmonica uit Mr. Tambourine man klinkt.  

De film keert weer terug naar het fragment uit 1966 waarin Jude in de remmen knijpt. Vervolgens zien we de vernielde motor tegen een boom. Betekenisloosheid is heilig. Ik ben geen folkzanger, zegt Jude voordat hij door zes schoten wordt geveld.

Een veelheid aan indrukken blijft over. De toespelingen waren me niet allemaal duidelijk, overspoeld als ik werd door beelden waarop geassocieerd kon worden. Nam de ene persoon het stokje over van de ander of leefden ze naast elkaar? Wat is werkelijk en wat is fictie? Was er sprake van chronologie of is de film thematisch? In mijn bespreking heb ik de verschillende delen zo veel mogelijk bij elkaar gezet. Bij alle onduidelijkheid maakten de prachtige folksongs veel goed. Die maakten veel los over de vrije vagebond die Dylan voor mij is. Tijdens de aftiteling kwam nog een mooi filmpje langs over The Basement Tapes, waaraan de titel ontleend is.

Hier de trailer, hier een filmpje met de zeven stelregels van Rimbaud.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten