Knappe, levensechte solo over jonge Nederturken, die voor
Turkije kiezen
Berichten over jonge, goed opgeleide Nederturken, die
terugkeren naar Turkije omdat ze daar een beter bestaan kunnen opbouwen, vormen
het onderwerp van De Terugkeer-Turk. UvA
onderzoekster Maaike Desmet verdiept zich in het verschijnsel en noemt push and pull factoren om het fenomeen te
verklaren. Ze dacht de wereld aardig te kennen, maar had nooit vermoed dat volledig
geïntegreerde Nederturken de voordelen van Nederland zouden opgeven boven een
bestaan in Turkije. Een onderhoud met een jonge Nederturk uit Zaandam helpt
haar uit haar droom. De economische crisis hier en de toenemende haat jegens
buitenlanders vormen naast de aantrekkingskracht van Erdogan en meer kans op
werk in Turkije factoren die hen overhalen de stap te zetten. Desmet heeft ook
cijfers. Inmiddels heeft twintig procent van jonge Turkse Nederlanders plannen
in die richting.
Middelpunt van De
Terugkeer-Turk is Yonica Spijker, die de rol van Desmet met veel aarzeling en
ontzetting en daarmee met veel overtuiging speelt (zie foto). Muzikaal begeleid door Ata
Güner en Floris van Bergeijk neemt ze daarnaast net zo fraai de rollen op zich
van de goedwillende, snuggere Rachid die zich op school slecht begrepen voelt
en daardoor een misstap begaat, een filmmaakster met een Turkse achtergrond die
het beu is om op het achtergrond te worden vastgepind en een Nederturkse uit
Deventer die de liefde van haar leven in Istanbul ontmoet en zich daar met man
en kind zo gelukkig mogelijk probeert te voelen.
Spijker begint heel terloops met een telefoongesprek met
haar vriend over hun niet al te gemakkelijke verhouding. De details zijn
veelzeggend. Hij houdt er niet van om in de regen naar zijn werk te gaan, de
hele dag met een natte broek op zijn stoel te zitten en weer terug te gaan door
de regen terwijl zijn broek dan net droog is. Het feit dat hij zich niet
realiseert dat hij dan wel terugkomt bij zijn geliefde schrijnt bij Maaike die
zich steeds meer afvraagt of hij wel de geschikte persoon voor haar is, maar
toch haar tanden in de relatie zet. Haar onverzettelijkheid, die ook in haar
onderzoek blijkt, typeert haar, al refereert ze zelf aan een door een therapeut
geopperde controledwang. Het levert in ieder geval een levensecht karakter op.
Dat echte blijkt ook uit een skype gesprek met Deniz, die zes jaar
een winkel had in Istanbul maar toch weer terug is gekomen naar Nederland. Hij
is een onvervalste positivo die opmerkt dat de kleine groep Turken die vorig
jaar voor het Rotterdamse consulaat hun steun betuigden aan de regering Erdogan
net zo’n kleine groep is als de Geldermalsers die demonstreerden tegen de komst
van een azc. Desmet krijgt er weer meer zelfvertrouwen van. Ze zou hem wel als
personal coach willen hebben die haar een weldadige nachtrust bezorgt.
De tekst van Lizzy Timmers is bijzonder sterk, zoals al
bleek uit de natte broek van de vriend van Desmet. De kracht komt ook naar
voren in de uitspraak van Desmet dat de hoofddoek voor haar een rafelrand aan
de jas van de identiteit was, in de treurigheid van Rachid die samen met een
ander zijn huiswerkbegeleiding in een kelder moet doen terwijl af en toe een
vrouw haar hoofd om de hoek steekt om te zien of de wilde dieren nog in hun hok
zitten of in de situatie van de filmmaakster, die wel eens af wil van
verwijzingen naar haar achtergrond en daarom een filmproject voorstelt rond de
verbouwing van Artis. Daarmee zou ze iets kunnen zeggen over de geschiedenis
van de omgang met dieren maar ook over de omgang met buitenlanders, Het project
wordt echter afgewezen, waarop ze maar een portret maakt van haar oma.
Tekst, muziek en spel vormen een drie-eenheid, die de
voorstelling een toon geeft, waar geen valse noot in voorkomt. Regisseuse Lizzy
Timmers laat in deze eersteling van de Lizzy Timmers groep - met Spijkers als boegbeeld - zien dat met minieme middelen een
maximaal resultaat geboekt kan worden. Daarvoor hulde!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten