Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 7 februari 2017

Maria Barnas over Altijd Augustus, VPRO Boeken, 5 februari 2017


Op zoek naar een goede omgang met de islam

De nieuwe roman Altijd Augustus van dichteres, schrijfster en beeldend kunstenares Maria Barnas gaat over de zomer van 1989, toen Salman Rushdie moest vrezen voor zijn leven en de zestienjarige puber Augustus bedacht dat hij wellicht een plekje kon vinden in de schuur bij haar thuis.

Carolina Lo Galbo begint erover dat Augustus in het dorp waar ze woonde haar vader miste en daardoor een wereld van verhalen aan elkaar dacht, daarbij geholpen door verhalen op een cassettebandje die haar vader haar toestuurde. Ze wil weten hoe Barnas erbij gekomen is om Rushdie in het schuurtje bij haar thuis te laten schuilen.
Barnas herinnert zich de fatwa tegen Rushdie nog heel goed. De boekverbranding op televisie was zo anders dan ze tot dan toe gewend was en ook nog eens heel knullig uitgevoerd, maar dat gaf er tegelijk iets engs aan. Ze begon De duivelsverzen te lezen maar legde het boek weer weg omdat ze dacht dat ze dan eerst de bijbel en de koran zou moeten lezen. Inmiddels ziet ze in het boek, dat in het Engels The satanic verses heet, De duivelse versen, een pleidooi voor verbeelding en een relativering van een rigide onderscheid tussen goed en kwaad. Iedereen kan duivelse gedachten hebben.

Lo Galbo vraagt of er een directe aanleiding was voor haar roman.
Barnas antwoordt dat ze verhuisde naar de omgeving waarin ze als kind opgroeide en daardoor weer in de sfeer kwam van vroeger. Daarnaast speelde ook de groeiende afwijzing van de islam een rol. Er is, vanaf de fatwa van twintig jaar geleden, een onvermogen om op een gezonde manier om te gaan met deze religie.

Lo Galbo begint over de spreekbeurt die Augustus op school over De duivelsverzen houdt.
Barnas zegt dat ze daarover reflecteerde en dat het een fantastisch verhaal werd. Haar leven is een verzameling verhalen geworden nadat haar vader vertrokken is. In de aanloop naar de zomervakantie vindt een verhitting plaats van de werkelijkheid waarin het onderscheid tussen echt en onecht onduidelijker wordt. Barnas denkt dat Augustus jonger is dan zestien. Ze weet aardig haar mond te roeren, terwijl ze zelf in die tijd heel verlegen was.

Lo Galbo roert het onderwerp schrijven om te uiten aan.
Barnas zegt dat Augustus veel verder ging dan zij zelf ooit deed. Ze verzorgde Rushdie in het schuurtje.

Lo Galbo wil weten hoe we met intolerantie moeten omgaan.
Barnas heeft daarop geen antwoord. Ze voelt zich daartoe niet in staat. Ze begint erover dat er tegenwoordig op scholen ook weinig ruimte voor dit soort kwesties is.

Lo Galbo vraagt of zij als dichteres een roman een ander genre vindt.
Barnas wil dezelfde helderheid scheppen als in haar gedichten, maar anderzijds is het in gedichten onmogelijk om gedachten te stapelen. Ze moest wel zoeken naar de stem van Augustus. Ze begon met een beeld waarin Augustus een stok in het zand zet, maar daarna was nog veel onduidelijk. Tot ze begon te genieten van de overdrijvingen. De concrete werkelijkheid wordt in het boek steeds minder realistisch. Dat komt ook daardoor Augustus minder eet. Daardoor neemt haar stabiliteit af. Barnas herkent hierin het zoeken van een vrouw naar haar positie in de maatschappij. De taal weerspiegelt de dominantie van de man. De hij vorm is bepalend in het taalgebruik, vandaar dat Barnas zichzelf dichteres noemt. In die tijd waren er nog weinig rolmodellen. Dit onderwerp schemert door in de roman, die feministisch genoemd mag worden.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten