Impressies van het leven langs een meer in Noord Rusland
Andrei Konchalovsky (1937), die ervaring opdeed bij
filmmaker Andrei Tarkovsky (1932-1986), debuteerde met The first teacher (1965) en maakte daarna tal van andere films
waaronder Tango & Cash (1989) met
Sylvester Stallone. In The postman’s
white nights zet hij een mooi portret neer van mensen die aan het Kenozero
meer in het noorden van Rusland wonen. De omstandigheden zijn armoedig, zoals
blijkt uit het gebrek aan stromend water dat ze gewoon uit het meer halen, maar
de onderlinge verhoudingen in de ongerepte natuur zijn fascinerend om te zien
en deden me denken aan de tijd van Tsjechov op het platteland waar alles stil
staat.
De schakel in de film vormt het leven van postbode Aleksei
Trapitsyn, ofwel Ljocha, zoals hij wordt aangesproken. Hij is niet alleen
postbesteller maar bezorgt ook brood en is daarnaast belangrijk als
maatschappelijk werker. Hij houdt zijn drinkende en depressieve dorpsgenoten in
de gaten en zorgt dat ze niet aan hun lot overgeleverd zijn. In het dorp is
weinig te doen. Het leger controleert de visvangst en komt af en toe de
productie met een helikopter ophalen. In een nabijgelegen luchtmachtbasis
worden raketten afgeschoten, die nauwelijks nog de aandacht van de dorpelingen
trekken.
In het begin van de film toont Ljocha foto’s, waardoor hij
meteen een blik in zijn voorbije leven geeft. Hij heeft zijn dienstplicht
vervuld, is getrouwd geweest maar ook al weer snel gescheiden. Hij heeft moeite
gehad om de drank van zich af te blijven, maar staat inmiddels al weer twee
jaar droog.
Vaak komt Konchalovsky met beelden van de ochtenden waarop
het dorp ontwaakt en iedereen een begin van de dag maakt. Ljocha zit op zijn bed,
staart naar zijn voeten, trekt zijn oude legerkleren aan, haalt water uit het
meer en maakt een ontbijt. Daarna vaart hij met zijn boot naar de overkant om
de post en broden op te halen.
De uitkering van de pensioenen is een belangrijk moment in
het leven van de dorpsbewoners. Ze nodigen Ljocha graag uit om nog iets te
komen drinken, maar die weet dat hij dat beter niet kan doen en heeft ook nog
een brief voor zijn vroegere klasgenote Irina (een van de weinige professionele
spelers), die voor het leger werkt en op wie hij een oogje heeft. Zij wil graag
met haar zoontje Timka naar de stad Archangelsk verhuizen. Ljocha gaat speciaal
naar de winkel om zalf te halen omdat Irina rugpijn heeft maar als hij bij haar
aanklopt ligt ze juist met een man in bed, hetgeen hem veel pijn doet.
Timka trekt bij gebrek aan een vader vaak met Ljocha op. Hij
helpt hem met het rooien van de aardappelen. Dat gebeurt nadat Ljocha eerst een
ploeg door de vore gehaald heeft. Die wordt voortgetrokken door een paard dat
gestuurd wordt door Timka. Ook mooi is een scène waarin de twee op zoek gaan
naar een heks die zich in de binnenwateren moet schuilhouden. Als Timka bang
wordt, wordt hij door Ljocha getroost.
Ljocha voelt zich ondanks zijn nuchterheid niet fit. Hij
heeft hallucinaties. Ziet een grijze kat in zijn huis. Een verdere complicatie
doet zich voor als zijn buitenboordmotor gestolen is. Hij leent een boot om
aangifte te doen en vertelt over zijn hersenschimmen als hij bij zijn zus in de
stad is. Hij komt samen met Tinka terecht op de luchtmachtbasis waar net een raket
gelanceerd wordt, hetgeen belangrijker is dan een speurtocht naar een motor. Daarop
eten hij en de jongen maar een ijscocktail.
Eenmaal in het dorp ziet hij Irina weg gaat. Ljocha verdenkt
een man in een feestende familie, maar krijgt een deksel op zijn neus. Hij
bezoekt Irina in Archangelsk maar keert toch maar weer terug naar het dorp, ook al is het onzeker hoe lang hij zijn werk als postbode nog kan doen.
De film eindigt met een fragment uit De storm van Shakespeare, waarin gevraagd wordt waar de muziek toch
vandaan komt, uit de lucht of uit de aarde, maar dat is al is opgehouden
voordat de vraag beantwoord kan worden. Het geeft iets aan van de vluchtigheid
van ons leven, de vlietende stroom die steeds weer een andere bedding zoekt.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten