Benauwenis in gezin met vaste zekerheden
Beton is volgens
de ondertitel een boze komedie over vaders en zonen. De verhouding tussen de
tachtigjarige Laurens en zijn eenenvijftigjarige zoon Sebas is exemplarisch
voor de tijd van verandering, waarin zonen opgroeiden onder rechtse ondernemers die
van geen wijken wilden weten. Nog steeds gaan de discussies tussen hen over politiek,
maar het zijn achterhoedegevechten die slechts verliezers kennen.
Het luxe appartement, waarin Laurens met zijn licht dementerende
vrouw Veerle woont, leunt aan tegen een verzorgingstehuis en kent alle
vrijheid en zelfs een tuin, waarin de amechtige vader de benauwenis van het appartement
kan ontvluchten. Hun gescheiden dochter Lucie zorgt goed voor hen. Ze is druk
bezig om alle afspraken te regelen en verwerkt ook de post. Zoon Sebas is
minder zorgzaam. De mislukte schrijver, die inmiddels zijn geld verdient in de
reclamewereld, was vroeger het enfant terrible in het gezin en is nog steeds niet
losgekomen van die rol. Men mag blij zijn dat hij zijn gezicht laat zien. Elk
moment kan hij weer opstappen.
De benauwde sfeer komt mooi terug in het toneelbeeld. De
gesloten roze gordijnen rondom het vuurrode kleed op de grond met de twee massieve
witte fauteuils in het midden grijpen naar de keel. De personages doen de rest. Vader zit pontificaal in zijn zetel de Telegraaf na te bauwen,
moeder klauwt in een vurig blauw broekpak met haar armen spastisch door de
lucht om haar gebrek aan woorden te verhullen, Sebas wipt op een eenvoudige
stoel aan de zijkant van het toneel en Lucie fladdert met haar agenda heen en
weer tussen haar ouders. Als haar ouders even weg zijn - moeder om taart te
bestellen en de vader een luchtje schept - dept ze haar oksels met een
tissue die ze diep uit haar tasje haalt.
De spanning neemt toe als Lucie hoort dat haar ouders niet
langer in hun appartement kunnen blijven. Het geheugen van haar moeder is
slechter dan werd aangenomen en haar vader heeft zich vergaloppeerd op de
beurs. Haar boodschap brengt onzekerheid in het gezin teweeg. Sebas neemt het
zowaar op voor zijn ouders, ook omdat hij de betutteling door zijn zus niet kan
uitstaan.
Helaas kan dit fraaie uitgangspunt niet voorkomen dat het
stuk langdradig wordt en als een nachtkaars uitdooft. Het gebrek aan spanning heeft te maken met de
weinig uitgediepte karakters van de personages. Dit is het duidelijkst te
merken aan Sebas, die niet goed weet wat hij met de toestand aan moet en van
woede in schuldgevoelens en hulpeloosheid schiet. Zijn blonde pruik zegt
veel over zijn warrigheid. Zelfs de moeder die met haar overdreven motoriek en
mimiek de lachers op haar hand kreeg, wordt op het laatst vervelend. Het
blijven teveel sjablonen, ook al veranderen de gezinsverhoudingen als Lucie
voor zichzelf kiest en met een vriendin op vakantie gaat naar Kroatië en
Sebas de rol van verzorger op zich neemt. De moeder wordt zich daardoor bewuster
van de macht die haar man altijd over haar heeft uitgeoefend. Veel is er niet meer
aan te doen. Als de moeder symbolisch de gordijnen openschuift, krijgt haar man
een hartinfarct. Het is alleen vreemd dat Sebas, als hij bij zijn wegkwijnende
vader in zijn rolstoel zit, zich geen enkele zorgen maakt over zijn moeder, die
toch al een keer met gevaar voor eigen leven is weggelopen.
Beton staat voor
de massieve staat van onze persoonlijkheid en het gebrek aan flexibiliteit wanneer
we niet nadenken over ons doen en laten. De moeder voelt de vaste zekerheden,
waarin ze een leven lang vast gekluisterd zat, aan den lijve. De vader wordt erdoor geveld. De kinderen hebben nooit een bres in de muur kunnen slaan. De dochter was onbuigzaam, zoals de vakantie met een vriendin aantoont. De sloophamer die
de zoon inzette stuitte op een keiharde verdedigingswal. Zijn verzet was slechts
verstandelijk en in zijn hart bleef hij de kleine jongen van zijn vader, zoals
de poster laat zien. Home is where you start from. Het is soms beter als men de
eigen weg gaat.
Hier de site
van Keesen&Co met daarop ook een trailer en een teaser. Beton werd geregisseerd door Willibrord
Keesen en geschreven door Rob de Graaf.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten