Unieke beelden uit Nazi Duitsland in 1937
Michael Kloft vertelt – ook letterlijk – in Inside Nazi Germany met als ondertitel An outside view het verhaal van de
Amerikaanse cineast Julian Bryan die in 1937 ongestoord in Nazi Duitsland kon
filmen en daarmee uit de eerste hand zijn impressies voor het nageslacht vastlegde.
Er zijn unieke opnamen van een rustige Autobahn, gebouwd als
werkverschaffingsproject om het zieltogende land er boven op te helpen, boeren
die hooien en zich niet erg druk maken over bordjes Joden ongewenst langs de weg en van mensen die een reisje over de
Rijn maken. Bryan zegt erbij dat deze beelden nogal onschuldig ogen maar een
wrede werkelijkheid verbergen, die door het Amerikaanse volk niet op waarde
geschat werd.
In 1938 waren er nog veel Duitse winkels in New York en was
er een Nazi partij onder leiding van Fritz Julius Kuhn, maar de Nazi’s werden -
op enkele uitzonderingen na zoals de Amerikaanse filosoof en journalist Dubois,
ambassadeur William Dodd en natuurlijk de joden - niet als een ernstige bedreiging
gezien. De Verenigde Staten krabbelden midden jaren dertig onder Roosevelt net
weer op van de crisis. Het bankroete Duitsland verwachtte alles van het
nationaal socialisme. J.F. Kennedy vond de Nazi’s tijdens een reis door
Duitsland in 1937 arrogant maar dacht nog dat dit systeem wellicht voor dit
land het beste zou zijn.
Bryan was de zoon van een zendeling, studeerde theologie en
maakte ook andere reizen, onder andere naar de Sovjet-Unie voor hij in 1937 met
zijn camera door Duitsland trok.
Hij hield zich van de domme over het doel van zijn film en
werd daarom door de Nazi’s ingezet om een positief beeld van hun regime in het
buitenland over te brengen. Zo filmt hij een tentoonstelling Das Schaffende
Volk in Düsseldorf waar men, vanwege het internationale isolement van Duitsland,
ersatz producten toont, maar ook een gepantserde bommenwerper, die stiekem door
Bryan gefilmd. Bijzonder zijn opnamen van een tentoonstelling van Entartete Kunst
in München. De stad Nürnberg leende zich voor massamanifestaties. In 1499 waren
de joden daar al eens verwijderd en inmiddels was de stad het derde bolwerk van
de Nazi’s na Berlijn en München.
Duitsland was vier jaar na de machtsovername door Hitler een
land waarin de kritiek verstomd was en de oppositie doodgemaakt. Daar zorgde de
SS wel voor. Vakbonden waren afgeschaft, arbeiders mochten niet meer staken en
deden plichtsgetrouw hun werk. Ook protestanten en katholieken moesten op hun
hoede zijn. Dominee Martin Niemöller (1892-1984) werd vanwege zijn weigering om
een standpunt in te nemen opgesloten. Tijdens de wereldtentoonstelling in
Parijs werd in het Duitse paviljoen propaganda gemaakt voor de nieuwe orde. Jean
Genet voelde zich in Duitsland de enige vrije mens te midden van een geknecht
volk en schreef daarover de roman Journal
du Voleur. De haat tegen anderen werd er systematisch ingepompt in werkkampen
voor jongeren. Jonge zweefvliegers konden later mooi als gevechtspiloten
ingezet worden. De Spaanse burgeroorlog vormde een mooi oefengebied. Schoolkinderen
kregen de slechtheid van de joden met muurkranten bewerkt. Zelfs kinderen van
vijf jaar ontkomen niet aan indoctrinatie. Oud strijders werden aan de partij gebonden
met macht en geld en anders ging men het concentratiekamp in. Buchenwald was
verboden gebied voor Bryan. Dubois schreef dat Hitler in elke toespraak weer de
joden vervloekte en dat die langzamerhand van hun burgerrechten beroofd werden.
Na zeven weken vertrok Bryan uit Nazi Duitsland. Zijn film had
hij al eerder van de Verenigde Staten gestuurd. De reacties in zijn
geboorteland waren lauw. De Verenigde Staten geloofden nog steeds niet dat het
zo’n vaart zou lopen. Daarom is het wel goed dat men Poetin tegenwoordig hard
aanpakt.
De Duitse regisseur Michael Kloft maakte veel andere documentaires over de Tweede Wereldoorlog zoals in 2004 The Goebbels experiment.
Hier
de pdf van The thief’s journal, de
Engelse vertaling van Journal du Voleur
van Jean Genet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten