Hartverscheurend pleidooi voor euthanasie in de psychiatrie
De moeder van Elena Lindemans pleegde in 2002 zelfmoord door
van een hoge flat in Heerenveen te springen. Elena was 26 jaar oud en is daar
elf jaar lang nooit teruggeweest, maar besluit dat de tijd gekomen is om met
flatbewoners te gaan praten over het lugubere incident. Nadat ze zelf moeder is
geworden, is ze meer met haar moeder bezig.
Met haar vier jaar oudere zus Birgitta gaat Elena naar Ed in
Appelscha die de laatste zeven jaar een relatie had met haar moeder. Dat was na
de scheiding van haar man die overspel pleegde en zelfs een kind bij zijn
vriendin kreeg. Ze verkrampte door hoofdpijnen en verloor haar baan. De drie
beluisteren de cd van de crematie. Ed hoort zichzelf voor het eerst terug,
sprekend over de vergeefse opnames en bezoeken aan hulpverleners. Op de dag van
haar overlijden was Elena in Appelscha. Haar moeder was zeer in paniek. Ze
ontsnapte en deed een vluchtpoging die door Elena werd verijdeld. Tenslotte
reed zij aan het eind van de dag toch weg. Ed die juist thuiskwam liet haar
gaan, maar is nog steeds boos dat het verzoek om euthanasie niet werd
ingewilligd.
Elena wilde na elf jaar wel eens weten wat er aan de hand is
geweest met haar moeder. Psychiaters waren van mening dat ze niet beter wilde
worden, maar genoot van haar ziektewinst. Een van hen vertelt Elena over de
aard van een stressstoornis die het hele biologische apparaat in verhoogde
staat van paraatheid brengt met uitputting tot gevolg. Pas de laatste jaren
zijn de neurobiologische effecten meer bekend geworden. Hij stelt Elena daarmee
gerust.
Elena gaat op zoek naar bewoners die al langer in de hoge
flats wonen. De heer en mevrouw Vink wonen op de elfde verdieping en vertellen
dat haar moeder daar vaker was. De heer Vink deed juist de afwas toen hij een
kreet hoorde. Hij liep naar de galerij, keek naar beneden en zag de vrouw
liggen die wel eens voor hun deur stond. Later lagen ze er wel wakker van. Elena
hoort dan pas van Ed dat haar moeder hem wel eens belde als ze in dubio op de galerij
stond. Een onderbuurman ruimde het bloed op, een vrouw aan de overkant zag haar
springen. Ze was in eerste instantie boos om daarmee geconfronteerd te worden
maar begrijpt dat de moeder van Elena geen uitweg had. De beheerder dekte het
lichaam af zoals hij wel vaker doet. Hij herinnert zich de gezichten maar
probeert die een plekje te geven en vindt het triest dat het niet anders kan.
Elena spreekt psychiater Fons Tholen van de Universiteit van
Groningen. Ze zat ooit met haar moeder in zijn spreekkamer. Tholen kon niets
doen omdat de behandelende psychiater nog perspectief zag. Elena vertelt hem
dat hij hun laatste strohalm was en dat haar moeder daarna is ingestort. Tholen
kijkt er van op dat de moeder van Elena overleden is, maar denkt dat hij nu
hetzelfde zou reageren. Hij zou wel willen weten hoe het verder gaat na zijn adviezen
aan patiënten, maar beroepsgeheimen staan dat in de weg. Huisarts Hoekstra wist
zich geen raad met de situatie, al begreep hij wel dat de moeder van Elena leed.
Anders dan vroeger zou hij nu wel voldoen aan het verzoek van de moeder om
euthanasie. Hij beseft dat een waardig afscheid belangrijk is.
Aan het eind van de documentaire volgt nog een emotioneel
bezoek van Birgitta en Elena aan de plek waar hun moeder overleed. Birgitta,
die voor het eerst terug is, schrikt van de hoogte en valt Elena in de armen.
De aftiteling zegt dat er jaarlijks vijfhonderd verzoeken
tot euthanasie worden gedaan in de psychiatrie. In 2012 werden er veertien
gehonoreerd. Tien procent van de anderen pleegt zelfmoord. Elke week is er wel
een slachtoffer te betreuren. Door de bezuiniging op de psychiatrische hulp zal
dat aantal alleen maar toenemen, vrees ik.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten