Kamikaze piloten: slachtoffers of helden?
Rita Morimoto woont in de Verenigde Staten en had een oom
die aan het einde van de Tweede Wereldoorlog kamikaze piloot was in het Japanse
leger. Ze vond dit een vorm van terrorisme, maar toen ze hoorde dat haar oom
vrijwilliger was,ging ze terug naar Japan om dat uit te zoeken. Haar oom, die
vanwege het einde van de oorlog niet meer hoefde te vliegen, overleed twintig
jaar geleden, maar twee tantes en daarnaast collega’s van haar oom leven nog wel,
waardoor ze zich een beeld kan vormen van de omstandigheden waaronder de
kamikaze piloten voorbereid werden en hoe ze over hun missie dachten. Vier
vroegere kamikaze piloten komen uitgebreid aan het woord.
Ena Takedoko was tweeëntwintig jaar oud toen hij met zijn dodenvlucht
vertrok. Hij toont Rita de formulieren met het pijnlijke bevel in een park. De publieke
opinie werd gemanipuleerd. Japan zou worden omsingeld. Daardoor probeerde het
China te bevrijden van het imperialisme en annexeerde het Korea. Na het
verrassingsbombardement op de Amerikaanse vloot in Pearl Harbor in 1941 werd Indonesië bevrijd. Een nederlaag tegen
de Amerikanen botvierde de leiding op de rekruten. Na de slag bij de Marianen
verloor Japan alle vliegdekschepen. Omdat er een kloof gaapte tussen de
hoeveelheid en de kwaliteit van het Amerikaanse en Japanse oorlogsmaterieel
werd op 20 oktober 1944 besloten tot kamikaze acties. Vrouwen bouwden de
motoren en de tanks onder de vliegtuigen. Vanwege een gebrek aan olie werd de
benzine vermengd met dennenhars. De piloten waren goden, zegt tante Kimiko, ook
na de val van de Filipijnen. Toen in april 1945 Japan instortte bleef het einde
aan de oorlog uit. Kamikaze was niet alleen een strategie, maar de piloten dienden
als voorbeeld voor de Japanners. Hoe te sterven is belangrijk in het land van
de samoerai traditie. Omdat zijn motor het begaf, zwom Takedoko naar het eiland
Kurosima. Op 29 juni werd hij gered door een duikboot en diende hij zich op te
maken voor de beslissende slag. Op 5 augustus viel echter de atoombom op
Hiroshima. Takedoko liep tussen de puinhopen en had zijn les wel geleerd. Na de
oorlog belandde hij in de voedselindustrie en importeerde Amerikaanse
sojabonen. Rita gaat samen met hem naar Kurosima om de oorlog te herdenken.
Takedoko hoopt dat de mensheid in staat zal zijn conflicten vreedzaam op te
lossen.
Ueshima Takeo heeft later thuis nooit verteld over de
kwelling die de keizer hen oplegde door hen te laten instappen zonder dat ze
ervaring hadden. Hij vond het heerlijk in de lucht. Hij heeft zelf nooit een
kamikaze actie uitgevoerd, maar maakte foto’s van zijn collega’s. Hij kwam op 4
april 1945 terug in Tokio en zei niets tegen zijn vader over zijn opdracht.
Omdat men wist dat men ging sterven, ontwikkelde men op de basis hechte
vriendschappen. Hoewel leidinggevenden vertelden dat ze de piloten zouden
volgen deden ze dat niet. Een uitzondering was luitenant Fujii die de dood vond
op 28 mei 1945 nadat zijn vrouw zich met hun twee kinderen in een rivier had
geworpen. Fujii boorde zich in een Amerikaans schip dat binnen een minuut zonk.
Enkele Amerikaanse schepelingen zwommen weg. Zij zijn ook ondervraagd en kunnen
zich de patriottische instelling van de kamikazepiloten voorstellen. Het had
hun ook kunnen overkomen.
Nakajima Kazuo voelde zich niet gezond genoeg voor een
interview, maar trots heeft de overhand om toch Rita te vertellen over zijn
missie. Tijdens een schoolreisje naar een marinebasis raakte hij onder de indruk
van de vliegtuigen en wilde graag piloot worden om het land te beschermen. Hij
was nog in opleiding toen hij hoorde dat het zijn beurt was. Hij moest naar
Okinawa en schrok zich dood. Met een poppetje in zijn zak, gemaakt door vrouwen
die hen verzorgden in hun vrije tijd, stapte hij in zijn vliegtuig. Hij zag de
platgebrande steden vanuit de lucht. Het regende. Tijdens een beschieting door
Amerikaanse Corsairs dacht hij dat het zijn einde was, maar alleen zijn been
was kapot. Na de oorlog bleef hij tot zijn vijftigste in de marine en daarna
werd hij fabrieksarbeider.
Hamazono Shigeyoshi ging net als Kazuo naar Okinawa voor een
aanval op Amerikaanse transportschepen. Benzine voor de terugweg kreeg men over
het algemeen niet mee, maar hij wel omdat hij een gebrekkig toestel had. Hij
stelde Kazuo voor om terug te gaan. Omdat de brandstof op was, stortten ze bewusteloos
neer op de berg Kaimon. Kazuo kon na de bom op Nagasaki eindelijk weer aan
leven denken. Op 15 augustus kwam een einde aan de oorlog. Takeo wist zich geen
raad met zijn leven. Hij voelde zich schuldig tegenover zijn gestorven collega’s.
Hij ging Engels studeren en startte een bedrijfje in westerse audioapparatuur. Ook
Shigeyoshi betreurde de jonge collega’s met veel talent. Hij bleef ook in de
marine en zou graag nog eens de piloot van de Corsair spreken die hem, zoals
hij denkt, het leven spaarde.
Wings of defeat is
een rijke documentaire met veel archiefmateriaal en Japanse manga bij de
verhalen over de acties van de piloten. Hier de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten