Geestig idee leidt tot gemaakte productie
Woody Allen is iemand die graag een pastiche maakt van de
werkelijkheid, vooral als het gaat over relaties en in Whatever Works is hij daar zeker in geslaagd. Vanaf de meezinger Hello, I must be going van Groucho Marx ligt de ironie over ons menselijk
geploeter er duimendik bovenop. Hoofdpersoon Boris Yellnikoff is een oudere cynische
intellectueel die graag tegenover zijn vrienden zijn verdoemenis uitspreekt
over de wereld en zich daartoe ook tot de kijkers wendt. Aan de moraal heeft
hij een broertje dood. Het leven is een horrorfilm te vergelijken met de Afrikaanse
ervaring van Kurtz in The heart of
darkness van Joseph Conrad. Het gaat er in het leven om wat werkt.
We schakelen na deze preek terug naar het huwelijk dat Boris
met Jessica had en krijgen een dialoog te zien tussen de twee partners om vier
uur in de ochtend als Boris een paniekaanval heeft omdat de verhouding hem niet
aanstaat en hij daarom uit het raam springt.
Wat wel werkt is een verhouding tussen deze ingenieuze maar
wanhopige natuurkundige, die na de sprong uit het raam kreupel is geraakt en Melody,
een jong meisje uit Eden, Mississippi dat in New York in gestrand. Niet dat Boris
daarvoor zijn best doet. Integendeel, het liefst wil hij dat Melody uit zijn
armoedige slooppand verdwijnt.
Gedurende de hele film speelt het thema aantrekken en
afstoten een grote rol. Melody is degene die Boris steeds naar zich toetrekt en
zich zelfs zijn negatieve ideeën eigen maakt. Ze vindt een baantje als
hondenuitlaatster om de huur voor het slooppand te kunnen betalen. Perry, een
collega van dezelfde leeftijd die graag meer met Melody wil, ziet ze niet staan.
Dat hij alles in het leven fantastisch vindt, staat haar erg tegen.
De film krijgt een wending als de moeder van Melody met haar
koffer in het pand verschijnt. Haar man heeft haar verlaten voor haar beste
vriendin. Ze valt flauw als ze hoort dat Boris en Melody een jaar getrouwd zijn
en probeert haar aan de jonge acteur Randy te koppelen. Zelf gaat ze de hort op
met mannen uit de kunstscène. Melody is niet tegen de avances van Randy opgewassen
en biecht dat later ook op aan Boris. Deze legt zich bij de situatie neer. Hij
ziet bevestigd dat relaties vergankelijk zijn. Als hij weer uit het raam
springt, komt hij terecht op een helderziende vrouw, meer van zijn eigen
leeftijd. Om de slapstick compleet te maken, verschijnt later ook nog de vader
van Melody op het toneel. Hij blijkt toch niet zo goed te kunnen omgaan met de
vriendin van zijn vrouw en vrijt in zijn hart liever met een man.
Whatever works kent fraaie momenten, vooral op taalgebied,
zoals Boris over diens oma die, als ze wielen had gehad een tram was geweest en
clichés die soms de beste manier zijn om gevoelens uit te drukken, maar ook
veel flauwiteiten zoals het doorgaan op het misverstand dat Boris een
honkballer zou zijn geweest of een filmacteur. Grappig is dat Melody tegen
Randy begint over de theorie van Heisenberg, waarin de observator het
experiment beïnvloedt. Ze past het toe op haar moeder die met twee mannen
tegelijk naar bed gaat.
De happy ending maakt deze pastiche compleet. Yellnikoff
raadt de kijker aan het toeval te omarmen in dit zinloze universum. Helaas maakt
zo’n perfect doorgevoerd geestig idee nog geen meeslepend verhaal. Door de hele
film heen hoort men de stem van Woody Allen door die van Yellnikoff heen. Het resultaat
is erg bedacht en gemaakt.
Hier
de trailer, waarin Yellnikoff zich tot het bioscooppubliek wendt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten