Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 27 oktober 2014

Victor Broers over Thomas Piketty’s kapitalisme, VPRO-Boeken, 26 oktober 2014



Neoliberaal kan vrijuit zijn verwerpelijke gedachten ventileren

Victor Broers (1983) is jurist, stand-up consultant en ondernemer en schreef Thomas Piketty’s kapitalisme naar aanleiding van Piketty’s Kapitaal in de 21ste eeuw, samengevat in Nederlands perspectief, zoals ook de ondertitel luidt.

Wim Brands noemt de komst in november van Piketty naar de Tweede Kamer als een teken van de waarde die aan zijn boek toegeschreven wordt. Hij vraagt Broers kort samen te vatten wat het belang ervan is.
Broers stelt dat Piketty op basis van veelzijdig onderzoek een beeld schiep van de inkomens- en vermogensverschillen gedurende de laatste drie eeuwen en wel in de hele wereld. Na een gematigde ontwikkeling na de Tweede Wereldoorlog zijn vooral de vermogensverschillen de laatste tijd weer hard zijn toegenomen. Piketty haalde zijn bronnen overal ter wereld vandaan en keek over een lange periode waardoor hij een lange termijn effect kon zien.

Vanwaar het succes van zijn boek? vraagt Brands.
Het boek werd uitgegeven in Parijs en liep aanvankelijk niet zo goed, maar nadat de universiteit van Harvard interesse kreeg en er een Engelse vertaling verscheen, werd Kapitaal in de 21ste eeuw het juiste boek op de juiste plaats op de juiste tijd, zoals men wel zegt. In een periode van economische stroperigheid, veel armoe die men persoonlijk aan den lijve ervaart, laait de discussie over de maatschappelijke ongelijkheid als vanzelf weer op.

Piketty komt als geroepen, knikt Brands.
Hij bevestigde het vermoeden, beaamt Broers, dat de ongelijkheid toeneemt en dat er iets aan gedaan moet worden.

Brands richt zich op de periode in Frankrijk in de negentiende eeuw, waarbij Piketty ook bronnen van schrijvers als Jane Austen en Balzac gebruikt.
Broers noemt Kapitaal in de 21ste eeuw een redelijk toegankelijk wetenschappelijk boek met een bijzondere aanpak, omdat hij niet alleen cijfers gebruikt, maar ook inzichtelijk probeert te maken wat die cijfers betekenen en daartoe de literatuur inschakelt.
De negentiende eeuw is volgens Broers interessanter dan de twintigste, omdat de tweede helft daarvan een climax laat zien in de scheve verdeling tussen arm en rijk, vooral wat betreft het vermogen. Dat gold niet alleen in Frankrijk, maar ook in andere landen. Balzac beschrijft in de roman Le père Goriot uit 1835 dat hoofdpersoon Eugène de Rastignac in die tijd beter af zou zijn geweest met een huwelijk met een vermogende vrouw dan met een baan als rechter.

Brands merkt op dat Balzac liet zien hoe de toegenomen ongelijkheid de samenleving ontwrichtte.    
Volgens Broers is zoiets niet zo gemakkelijk vast te stellen. Het gelijkheidsideaal van de Franse Revolutie was mislukt en de monarchie hersteld. Het ging Frankrijk economisch voor de wind, maar de vruchten werden door een klein deel van de bevolking geplukt.

Hetgeen Brands terugbrengt naar het onderwerp van het gesprek: de ideeën die onlangs weer zijn ontstaan om een vermogensbelasting - alias miljonairsbelasting of Dagobert Duck belasting - in voeren, dus niet alleen op het rendement, maar op de som van het vermogen.
Broers vraagt zich af of dit een oplossing kan zijn. Is het inkomensverschil wel zo erg? Piketty schetst een mondiaal beeld en gaat voorbij aan sociaal economische verschillen tussen landen. In Amerika is een armoedeval veel erger dan in Nederland met zijn sociale voorzieningen.
Ongelijkheid is volgens Broers een minder groot probleem dan we denken. Er zitten zelfs positieve kanten aan zoals prikkels die er vanuit gaan. Dat mensen zich graag willen onderscheiden is conform de menselijke natuur. Het zou wel verstandig zijn om vermogens in te zetten voor maatschappelijke doelen.

Ik wist niet wat ik hoorde toen Broers vrijuit en zonder commentaar deze laatste neoliberale gedachten naar voren bracht. De grote graaiers in de maatschappij, waaronder directeuren van semi overheidsinstellingen, kunnen gerust zijn. Voorlopig hebben ze niets te duchten. Ze hebben de Occupy beweging overleefd en profiteren van hun schandalige bevoordeling. En dat terwijl Piketty toch aantoont dat een grote ongelijkheid slecht is voor het functioneren maatschappij. Dat Broers hiermee weg komt is een schande.   

aangepast op 29 oktober 16:05 uur op grond van een krantenartikel waarin de strekking van de roman van Balzac voor de denkbeelden van Piketty mij helderder werd. 

5 opmerkingen:

  1. goed dat je dit adresseert , ik wist ook niet wat ik hoorde

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Helemaal met je eens! Schaamteloos ook dat hij via de gelijkenis in omslag en titel probeert zijn eigen visie als die van Piketty te verkopen!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik kocht het boekje van Victor Broers en schreef er bij Bol.com dit over:
    "De titel van dit boekje is wat misleidend; die wekt de indruk dat het boekje helemaal over de ideeën van Piketty gaat. De auteur begint inderdaad met een redelijk duidelijke samenvatting van Piketty’s boek, maar naderhand wordt duidelijk dat het boekje vooral is geschreven omdat de auteur zijn eigen ideeën over met name de positie van de (zeer) rijken aan de openbaarheid wilde prijsgeven. Het tweede deel van het boekje is een pleidooi om de rijksten niet lastig te vallen met hogere belastingtarieven. Piketty wordt er soms duidelijk nog even bij gehaald om de titel van het boekje te rechtvaardigen.
    Het betoog van de auteur in het tweede deel heeft meer het karakter van een politiek pamflet. De opinies daar worden nauwelijks met wetenschappelijk onderbouwde inzichten ondersteund, terwijl de auteur dat wel van Piketty verwacht".
    Ik vind het verder onbegrijpelijk dat de uitgever eraan heeft meegewerkt het omslag van P{iketty's boek te kopiëren.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Bedankt voor deze boeiende aanvulling, Constant.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik heb een klokkenluiders brief geschreven over dit boekje naar de internet site van Thomas Pikkety. als reactie kreeg ik te horen dat de uitgever van Pikketys Kapitaal haar beklag al had gemaakt voordat het boekje uitkwam en er op stond de kaft te wijzigen zodat het niet op het origineel lijkt, nu is de omslag van het boekje zodanig aangepast dat het juridisch gezien genoeg verschillen vertoont met het origineel, de Uitgever van Pikkety is nog steeds niet te vrede maar kan er helaas niets meer aan doen. Wel is duidelijk dat zij er ook niet blij mee zijn dat vele mensen dit boekje kopen en teleurgesteld moeten vaststellen dat het niet is wat het lijkt, een beknopte samenvatting van het origineel is het in ieder geval niet.

    BeantwoordenVerwijderen