Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 23 december 2017

Theaterrecensie: Kruistocht, Theater Artemis, Toneelschuur, 22 december 2017


Bevlogen pleidooi tegen her vijanddenken

De theaterproducties van Marjolijn van Heemstra volgen elkaar in snel tempo op. Met de sterke voorstelling Zohre nog op mijn netvlies, dat ging over haar moeizame relatie met een Afghaanse vluchtelinge, toverde ze alweer de nieuwe productie Kruistocht uit haar hoed. Dit maal over het toenemende radicalisme, samen met acteur Sadettin Kirmyziyüz, die twee jaar geleden in De radicalisering van Sadettin K. uiteenzette hoe moeilijk de positie van een moslim in de huidige westerse maatschappij is.   

Aanleiding voor de voorstelling is het boek Kruistocht in spijkerbroek van Thea Beckman, geschreven in het jaar 1972 in een tijd toen de wereld er nog heel anders uitzag dan tegenwoordig. In die relatief vredige dagen hadden we er nog geen idee van dat het fenomeen kruistocht veertig jaar later weer opgenomen werd in het taalgebruik. De avontuurlijke roman van Beckman was vooral een historische schets van een tijd die we al lang achter ons gelaten hadden. Zoals in de voorstelling wordt opgemerkt, veranderde de wereld na de aanslag op de Twin Towers in 2001. De wraak van Bush en zijn oproep tot een kruistocht werd beantwoord door een radicalisering onder de islamieten, die zich aangevallen voelden door de scherpe toon van Bush. Deze spanning duurt voort tot de dag van vandaag.

Marjolijn en Sadettin beginnen in het donker met een boekbespreking over de roman. Zij zijn al gekleed voor de reis die ze, in navolging van de kinderen in 1212 maar dit maal als waarschuwing tegen het radicalisme samen met hun driejarige kinderen door Frankrijk naar Marseille zullen gaan maken. Ze vertellen bij het licht van een lantaarntje over de indruk die de roman van Beckman vroeger maakte. Achter hen hangt een groot scherm met een bosaanzicht waarop al gauw de schaduwen van kinderen te zien zijn die aan de kruistocht deelnamen. Tijdens de voorstelling wordt het scherm heel langzaam opgehesen, waardoor we een steeds beter beeld krijgen van de groep die in de tijd steeds dichterbij komt. De humor is af te lezen in de rechterbovenhoek van het scherm waarin de kinderen zich met hun smartphone tot de ouders in de zaal wenden om bijvoorbeeld aan te geven welke schoenen van hen zijn.

De interactie tussen Marjolijn en Sadettin is nogal voorspelbaar maar kent ook veel humor. Dat begint er al mee dat de kinderkruistocht, zoals Beckman die beschreven had, gericht was tegen de Saracenen die Jeruzalem hadden ingenomen. Als Marjolijn daarover voorleest schijnt ze met haar lantaarn in het gezicht van Sadettin, die zich gaandeweg steeds meer getergd voelt, ook omdat hij steeds degene is die zijn paspoort moet laten zien. De humor kent dan ook een wrange kant, die tenslotte leidt tot een ruzie tussen de twee collega’s, waarbij Sadettin zijn woede zelfs afreageert op de voortschuifelende groep. In een soort nabespreking wordt gereflecteerd op de wijze waarop de voorstelling tot stand kwam en daarmee wordt er nog een andere laag aangebracht.

De bevlogen Van Heemstra zou zichzelf niet zijn als ze haar engagement niet duidelijk naar voren zou brengen. Nadat Sadettin eerst nog suggereerde om na eeuwen van geharrewar maar een boedelscheiding te organiseren tussen christendom en moslims, beseft hij al gauw dat de verstrengeling tussen beide culturen, die verbonden worden door de Mare Nostrum te groot is. In een sterke nabeschouwing spreekt Van Heemstra haar afschuw uit over alle kinderen die tegenwoordig verdwijnen tijdens de vlucht naar Europa. Ze bepleit dat de Middellandse zee, zoals de leiders van de vroegere kruistochten dit ook voorstelden, zou wijken voor allen die een kijkje aan de andere kant zouden willen nemen. Daarmee krijgt ze de zaal muisstil.    

De voorstelling Kruistocht werd geregisseerd door Jetse Batelaan van de jeugdtheatergroep Artemis en werd gerealiseerd in samenwerking met Trouble man en de Stichting Marjolijn van Heemstra.

Hier mijn bespreking van Zohre, hier die van De radicalisering van Sadettin K., hier die van Kruistocht in spijkerbroek. Tenslotte hier ook nog een trailer. De foto is van Kurt van der Elst. 

bijgewerkt om 11:37 uur. 
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten