Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 14 december 2017

Gustaaf Peek over Verzet!, VPRO Boeken, 26 november 2017


Nee zeggen is een constructieve daad

Schrijver Gustaaf Peek (Haarlem, 1975) heeft na zijn roman Godin (2014) een pamflet geschreven waarin hij een pleidooi doet voor het communisme.

Jeroen van Kan brengt de uitzending over de laatste Boekenweek in herinnering waarin Peek het verboden vruchtenboek Het communistisch manifest meegenomen had. Verzet! is daarvan een uitvloeisel, al zal de inhoud niet door iedereen gedragen worden.
Peek zegt dat dit misschien op dit moment nog niet zo is. Het woord communisme bestaat alweer even en heeft niet zo’n goede connotatie. Hij schreef dit pamflet om zijn verlangen in woorden te vatten. Dat ziet hij als een uiting van onverzettelijkheid. Hij laat daarmee zien dat we er nog zijn, dat we nog niet helemaal ingekapseld zijn door het kapitalisme dat de natuurlijke vijand is van het communisme.

Van Kan vraagt hem naar de nationalisering van de productiemiddelen. Streeft hij staatseigendom na?
Peek zegt dat het begrip communisme vol contradicties zit. Dat komt door de Koude Oorlog en totalitaire systemen in Rusland en China die zich de term communisme hebben toegeëigend. Hij is daar kritisch over. De vraag is van wie de productiemiddelen zijn en volgens het communisme zijn ze eigendom van het volk.

Van Kan vraagt of er geen sprake kan zijn van pervertering van de uitvoering.
Peek stelt dat het onmogelijk is om het communisme in een dictatuur uit te voeren. Het gaat immers over het collectieve streven naar een egalitaire samenleving, waarin kennis, inkomen en macht op gelijkwaardige wijze verspreid zijn. In het communisme zijn we allemaal even veel waard. De eigenwaardigheid leidt tot rechtvaardigheid. Het gaat hem in zijn pamflet niet over de staatsinrichting maar om een collectief idee dat we samen moeten vormgeven.  

Van Kan vraagt zich af of zoiets denkbaar is.
Peek antwoordt dat het idee leeft dat er geen alternatief is voor de huidige maatschappelijke orde, maar dat de werkelijkheid veranderlijk is. Elke generatie meent dat men de wijsheid in pacht heeft. Peek hoopt dat als we straks op onze maatschappij terugkijken met verbazing over het feit dat we zo konden leven.

Van Kan vraagt wat het meest verbazingwekkend is.
Peek antwoordt dat we alles aan de markt hebben overgelaten. De farmaceutische industrie dicteert de prijs van medicijnen.

Van Kan vraagt of dat laatste niet een uitwas kan zijn het kapitalisme.
Peek zegt dat alles wat we tot ons nemen door de filter van het kapitalisme is gegaan. Hij zelf heeft ook niet de wijsheid in pacht, maar wil in ieder geval kritisch kijken naar hetgeen ons overkomt.

Van Kan zegt dat Occupy uit elkaar gevallen is en dat Bernie Sanders ook niet het verschil kon maken, maar dat hij desondanks toch vasthoudt aan het communistisch ideaal.
Peek antwoordt dat het communisme een vanzelfsprekend is en dat we geen eilanden zijn, zoals door het kapitalisme wordt voorgesteld. In onze maatschappij bestaan op het gebied van onderwijs, stemrecht en zorg al communistische waarden, maar het kapitalisme stelt die als afschrikwekkend voor omdat het alleen winstmaximalisatie nastreeft. Daardoor creëert het behoeften die we helemaal niet nodig hebben. Nee zeggen daartegen is een constructieve daad. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten