Filmregisseur met een menselijke en onafhankelijke
instelling
Ik was nieuwsgierig naar de maker van het succesvolle Boyhood (2014) en het oogstrelende
drieluik Before sunrise, Before sunset en Before midnight. Wie is de man die mijn hart veroverde met
ontwapende dialogen tussen Julie Delphy en Ethan Hawke in hun rollen als Celine
en Jesse, vooral in de eerste film waarin de twee nog zo puur en onbezonnen
zijn? De Amerikaanse documentairemakers Louis Black en Karen Bernstein geven
een aardig beeld van Richard Linklater, temeer omdat hij zelf vaak aan het
woord komt over zijn films en de ontwikkeling daarin. Linklater durfde het
steeds aan om voor zijn eigen ideeën te kiezen. Hij kan daarmee tevreden
terugkijken op zijn carrière tot nu toe, al was dat nooit een gemakkelijke weg
Louis Black en Karen Bernstein openen met het succes van Boyhood waaraan Linklater Houston Texas,
1960) tot wanhoop van de geldschieters twaalf jaar aan werkte. Het verhaal van
de ontwikkeling van hoofdpersoon Mason vanaf zijn zesde tot zijn eindexamen op
achttienjarige leeftijd sprak echter tot de verbeelding van het filmpubliek en
gaf Linklater die eigenzinnig zijn eigen weg volgde, het zelfvertrouwen dat een
regisseur hard nodig heeft die onafhankelijk wil blijven in het geweld van
Hollywood.
Linklater kreeg de smaak van het filmen te pakken in de stad
Austin dat een jonger en vooruitstrevender bevolking herbergde in vergelijking
met het conservatieve Houston, waar hij opgroeide als jongste zoon van drie
kinderen in een katholiek gezin. Het is grappig hem steeds maar bezig te zien
met zijn camera en zijn geluidsapparatuur. Linklater wilde vooral films maken
over gewone mensen. Hij toont scripts die hij schreef toen hij nog jong was en
die niet verloren zijn gegaan zoals een groot deel van zijn archief. Als tiener
wilde hij romanschrijver worden en honkballer en daarom sloot hij zich op in
een hut in het bos, maar tenslotte vond hij de samenwerking en de omgang met
anderen te verkiezen boven het solitaire bestaan als schrijver. In het
landelijke Huntsville waar hij na de scheiding van zijn ouders met zijn moeder
en zijn zussen kwam te wonen, volgde hij een cursus toneelschrijven, die een
wereld voor hem opende. Vanwege een hartritmestoornis kreeg hij alle tijd om te
lezen en dat deed hij dan ook met overgave, zoals foto’s laten zien. Ook bracht
hij veel tijd door in de bioscoop. De wereld van de film zag hij als een
alternatief voor de gewone. Hij voelde dat hij zelf ook een film zou kunnen
maken en ging al gauw aan de slag, rekening houdend met de beperkingen die .
Slacker (1991) was
zijn eerste film na vingeroefeningen zoals in de korte documentaire Woodshock (1985). Acteur John Pierson
zegt dat de structuur van de film, die een beeld schetst van de Generatie X,
pas achteraf te begrijpen is. Slacker sloeg
aan, net als Dazed and confused
(1993) dat professioneler tot stand kwam en over de tienertijd in de jaren
zeventig gaat. Before sunrise (1995)
werd opgenomen in Europa omdat men daar subsidie kon krijgen, maar het was
lastig de film van de grond te krijgen, zegt Linklater. Het volgende deel Before sunset (2004) speelde zich, zoals
de titel zegt, af voor zonsondergang wanneer het vliegtuig van Jesse naar de
Verenigde Staten vertrekt en heeft iets van een lopend toneelstuk met de kracht
van het moment. De film werd slecht bezocht maar dat gold niet voor het laatste
deel, Before midnight (2013) waar
iedereen al op zat te wachten. Ethan Hawke vertelt dat hij alles van zichzelf
erin legde om de film tot het succes te maken. Linklater zegt achteraf dat die
film de moeilijkste was van wat hij gedaan had. Tussendoor verdiepte hij zich
in andere genres, zoals de historische film The
Newton boys (1998), de animatiefilm Waking
life (2001) en de muziekfilm The
school of rock (2003). Andere films zoals A scanner darkly (2006) of Me
and Orson Welles (2008) werden minder goed begrepen, maar hij profiteerde
als onafhankelijk filmer van een succes als met Bernie (2011). Erkenning kreeg hij met Boyhood, dat in een heel nieuwe vorm gegoten was. Ik hoop dat
Linklater net zo eigenzinnig blijft als hij was, want dan kunnen we nog heel
wat moois van hem verwachten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten