Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 17 december 2017

Martin Michael Driessen over De pelikaan, VPRO Boeken, 3 december 2017


De ander is moeilijk te kennen, jezelf evenmin

Bijna vijf jaar geleden zat Martin Michael Driessen al eens tegenover Wim Brands om te praten over zijn tweede roman Vader van God. Inmiddels heeft Driessen zich, na zijn carrière als theatermaker, sterk in literaire zin ontwikkeld. Voor zijn vorige boek Rivieren kreeg hij de ECI literatuurprijs en inmiddels is er alweer een nieuwe roman verschenen, De pelikaan getiteld en gekenschetst als een parabel over wederzijdse verbondenheid, waarover Carolina Lo Galbo hem ondervraagt. Hoewel zij zijn boek opvatte als een gevoelsmatig geschreven, vertelt Driessen dat hij heel bewust werkt. Het boeiende van kunst is volgens hem dat het oorspronkelijke en de controle samengaat en hij citeert daaromtrent een uitspraak van William Blake.

 Lo Galbo begint erover dat de hoofdpersonen Andrej en Josip, inwoners van het voormalige Joegoslavië, elkaar afpersen maar dat niet van elkaar weten en zelfs vriendschap met elkaar sluiten. In Een ware held en in Rivieren is ook sprake van een relatie tussen twee mannen. Later in het gesprek komt Lo Galbo daarop terug maar eerst vraagt ze hoe het voor Driessen was om de ECI literatuurprijs te winnen.
Driessen antwoordt dat het erkenning voor hem betekent en dat zijn werk meer in de belangstelling staat. Voor hem persoonlijk verandert er niet zoveel, maar wel in de perceptie van andere mensen.

Lo Galbo heeft zich erover verbaasd dat er een jaar later alweer een nieuwe roman is en leidt daaruit af dat hij geen last van faalangst heeft.
Driessen zegt dat hij al aan De pelikaan werkte nog voor hij de prijs voor Rivieren kreeg.

Lo Galbo zegt dat hij, na zijn loopbaan als theaterregisseur in Duitsland, in een woonboot schrijft en in tien jaar een aardig literair oeuvre heeft opgebouwd.
Driessen zegt dat hij de afzondering hard nodig heeft om te schrijven en hij geniet daar ook van na zijn werk in het theater waar hij altijd met mensen te maken had. Schrijven vergt een andere vorm van concentratie.

Lo Galbo zegt dat De pelikaan zich afspeelt in een denkbeeldig Joegoslavisch kustplaatsje.
Driessen kan daar veel over vertellen, om te beginnen over het exotisme waar hij een liefhebber van is, omdat dat onlosmakelijk verbonden is met kunst maken. Hoewel die vorm tegenwoordig uit de gratie is, is hij er vertrouwd mee. Hij schrijft vanuit de verbeelding en wil de lezer meevoeren en ontvoeren. Met zijn ouders ging hij vaak naar de Joegoslavische kust dus hij kent de sfeer daar met pelikanen op de kade. Dat was in de tijd na Tito toen het communisme al aan het eroderen was. Literatuur heeft baat bij enige afstand zegt hij. Hij geeft voorbeelden van werken van Joseph Roth, Tolstoj en Homerus. Hij prefereert fysieke afstand, waardoor alles wat men leest nieuw is en buigt zijn persoonlijke ervaringen het liefst om naar een literaire weergave daarvan.  

Lo Galbo begint over de afhankelijkheidsrelatie tussen de twee hoofdpersonen in zijn romans en vraagt wat het moeilijk maakt om elkaar te bereiken.
Driessen antwoordt dat de relaties varianten zijn van een thema dat hem boeit, namelijk de grenzen van zelfkennis en de mogelijkheid de ander echt te leren kennen. Dit probleem is terug te voeren op onze condition humaine. Het is verontrustend dat men elkaar in De pelikaan het goede en het kwade aandoet. Behalve de ander kan men ook zichzelf niet vertrouwen. Driessen vindt zichzelf wetenschappelijk niet zo onderlegd dat hij kan zeggen dat dit door een mislukte hechting komt, maar weet wel dat geweldsdelicten vaak gepleegd worden tussen mensen die elkaar goed kennen, in het bijzonder in gezinnen. Josip zat klem tussen zijn vrouw en zijn gehandicapte kind. In de Balkanoorlog kwam het sluimerende geweld fysiek tot uitbarsting.  

Lo Galbo zegt dat Driessen met een een milde blik over mensen schrijft.
Driessen wil niet cynisch zijn en ziet of hoopt dat mensen bij elkaar willen komen.
Hoewel Lo Galbo de grootheidswaan van postbode Andrej grappig vond, neemt Driessen hem wel serieus. Het mannelijk standpunt staat hem nader dan het vrouwelijke, hoewel hij zich ook graag in een vrouw verplaatst.

Hier mijn verslag van het gesprek dat Wim Brands met Driessen over Vader van God had.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten