Sfeervolle illustraties bij fantastisch verhaal
Belcampo (1902-1990) was een schrijver van surrealistische
verhalen. Het sfeervolle verhaal Het
grote gebeuren over de dag des oordeels is daar een goed voorbeeld van. Jan
Wolkers baseerde Wegens sterfgeval gesloten op dit thema. De verteller in Het grote gebeuren is Belcampo zelf. Zijn
pseudoniem ontleende hij aan de Italiaanse vertaling van het eerste deel van zijn
achternaam, Schönfeld.
Het verhaal gaat over een wonderbaarlijke oudjaarsavond in
het ooit autarkische dorp Rijssen dat in het IJsseldal ligt. Belcampo is in zijn
ouderlijk huis teruggekeerd en heeft een baantje in het gemeentehuis aangenomen.
Zijn buurman is de onderwijzer Hendriks die met Jac P. Thijsse correspondeert
over natuurkwesties.
Als Belcampo gegil van de buurvrouw hoort gaat hij een
kijkje nemen. Ze is geschrokken van een beest op het bed in de slaapkamer. Belcampo
en Hendriks gaan een kijkje nemen en zien een wonderlijk beest met menselijke ogen
dat ze in een terrarium zetten (zie foto). Hendriks wil meteen Thijsse erover schrijven. Samen
lopen ze in het donker naar de brievenbus om de brief op de bus te doen. Daar
zien ze een ander beest in de gleuf. Vervolgens zien ze een zwaard in de lucht boven
Rijssen. Het terrarium blijkt bij terugkomst leeg. Belcampo neemt de koorts op
voor hij gaat slapen, maar heeft geen hoge temperatuur en stelt zichzelf
gerust.
Hij ontwaakt evenwel met een bepaald voorgevoel. Als hij uit
het raam kijkt ziet hij vliegers in de lucht en een groot oog gericht op de
kerk. De andere Rijssenaren lijken zich niet te storen aan deze wonderlijke
verschijnselen. Belcampo houdt het erop dat dit komt omdat zij gelovig zijn en
hij niet.
Hendriks vertelt met een bleek gezicht over een grote scheur
in de grond in het dorp. Belcampo gaat een kijkje nemen. Op straat komt het tot
de eerste gewelddadigheden. Mannen te paard snellen door de straten. Het zijn
de ruiters van de Apocalyps, stelt Belcampo met duivels genoegen vast. Ook
andere dorpsgenoten worden de bijzondere toestand gewaar. Men heeft leedvermaak
over de ongelovige Belcampo. De slager wil hem een halve koe geven, in het café
gaat de jenever rijkelijk rond, een winkelier maakt de balans op, elders wordt
psalmgezang ingezet.
Na een stilte voor de storm komen engelen en duivels uit de
lucht vallen. De eersten gaan door de voordeur bij mensen binnen, de laatsten
door andere openingen. Belcampo krijgt een geniaal idee en verkleedt zich als
duivel. Zijn plan werkt want andere duivels laten hem met rust. De andere mensen
worden weggevoerd. Zestig procent gaat opwaarts naar de hemel, de anderen benedenwaarts
naar de hel. Hij wil zelf ook wel meedoen aan het rechtertje spelen.
Belcampo wil een getrouwde minnares van hem redden en gaat
naar haar huis. Ze zit verscholen in de kelderkast en vreest zijn gedaante. Met
veel moeite kan hij haar overtuigen van zijn goede bedoelingen. Hij neemt haar
mee naar de hemelweg en gaat zelf daarna toekijken. Als het stiller wordt en de
jongste dag ten einde loopt, vreest hij de toekomst maar gelukkig zijn engelen
naar hem op zoek.
Het grote gebeuren
werd door Jaap Drupsteen fraai vormgegeven en in hoofdlijnen door Kees Brusse
verteld. Het programma kreeg in 1967 een Nipkov schijf. De VPRO haalde het voor
de gelegenheid onlangs uit het archief.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten