Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 23 september 2014

Annegreet van Bergen over Gouden jaren, VPRO-Boeken, 21 september 2014



Een verse ananas leidt tot historisch onderzoek

Het boek Gouden jaren van Annegreet van Bergen (1954) gaat over de ongebreidelde materiële groei in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Aan de hand van een viertal foto’s vertelt ze daarover.

Wim Brands begint over de telefoon die eind jaren zestig in zijn ouderlijk huis kwam.
Van Bergen weet met percentages aan te geven hoe snel die ontwikkeling ging, maar wil eerst nog iets anders vertellen, namelijk hoe ze aan haar onderwerp kwam.

Het is een vraag die Brands gewoonlijk ook stelt, maar Van Bergen is hem dit keer voor.
Ze vertelt dat ze in november 2011 erg somberde over de economische crisis. Haar opdrachtgevers lieten het afweten en op het pensioen van haar man werd gekort. Ze kwam daardoor op het idee om terug te kijken naar de weelde van de afgelopen decennia. Concreet begon het toen ze een verse ananas schilde. Ze herinnerde zich dat haar vader, die bedrijfsleider was, in de jaren zestig een verse ananas kreeg, iets dat in die tijd ongekend was, terwijl ze op dit moment bij wijze van spreken elke dag verse ananas zou kunnen eten.

Ze gebruikte veel materiaal om haar onderzoek uit te voeren. Haar eigen en andermens herinneringen, cijfers van het CBS, historische studies en ze ging ook op pad, bijvoorbeeld naar musea.

Brands vraagt haar iets te vertellen wat ze onverwacht vond, want veel van de zaken zijn ons natuurlijk wel bekend.
Van Bergen noemt het regeringsbrood, dat nog in de jaren zestig gebakken werd. Het was een erfenis uit de Tweede Wereldoorlog, toen bakkers verplicht waren goedkoop brood te leveren dat behalve met graan ook met peulvruchten gemaakt was om aan de behoefte van arme mensen te voorzien.

Brands toont de eerste foto: De lege snelweg.
Van Bergen wilde veranderingen in de maatschappij in kaart brengen en las daarom het boekje van de Anwb Veredelde rijkunst voor iedereen. Daarin werd beschreven dat men voor de autorit onder andere moest controleren of de portieren goed dicht waren. Dit herinnerde haar aan een voorval uit haar jeugd toen een zoontje van de huisarts uit de auto geslingerd werd en aan zijn verwondingen overleed. Inmiddels is het verkeer, ondanks de enorme toename van auto’s, veel veiliger geworden. Van Bergen verklaart dat uit het feit dat het gedrag veranderd is, de wegen verbeterd en de auto’s zelf ook veiliger zijn.

Foto twee: Groot gezin.
Van Bergen heeft uitgezocht dat tot 1968 in het openbaar geen condooms werden verkocht. Ze vertelt de anekdote dat haar ouders ze hergebruikten. Ze zag namelijk een gebruikt exemplaar in de linnenkast. Dat gebeurde vaker, weet ze. Ze heeft het archief van de NVSH geraadpleegd en uitgezocht dat condooms in die tijd duurder waren dan nu.

Foto drie: Kinderwagen.
Van Bergen wilde een oude kinderwagen in een museum wegen, maar die was te zwaar voor haar. Haar man lukte het wel en kwam op 34 kilogram, drie keer zo zwaar als nu, maar de oude wagen was dan ook niet bedoeld om achterin de auto mee te nemen.

Foto vier: Bermtoerisme.
Omdat er weinig te doen was en men ook geen geld had, stapte men in de auto om ergens op een mooi plekje langs de weg naar andere automobilisten te gaan kijken.

Tenslotte vraagt Brands of de meeste veranderingen in de geschiedenis in de door haar beschreven periode optraden.
Absoluut, zegt Van Bergen.  


1 opmerking: