Het nieuwe Lego kan leiden tot een nieuwe en persoonlijke industriële
revolutie.
Er zijn onderwerpen van Tegenlicht die verre toekomstmuziek
lijken en die na een eerste, wonderlijke kennismaking snel weer uit het collectieve
geheugen verdwijnen. Het is de vraag of De
nieuwe makers over digitaal ontwerp en productie zo’n onderwerp is. Het
komt natuurlijk ook vooral uit de Verenigde Staten, het land van de vele
mogelijkheden, waar al het voorstelbare wel een plaatsje onder de zon krijgt.
Profeet van deze ontwikkeling is Jeremy Rifkin die eerder in
de uitzending Power to the people te
zien was. Af en toe mag hij het vuur weer even aanblazen. De muur tussen
digitale wereld en fysieke voorwerpen is met de digitale 3D printer geslecht,
zegt hij. Hij schreef het boek De derde
industriële revolutie over dit knutselen met gebruikmaking van internet. Hij
haalt zelfs Gandhi erbij die dit soort digitale ontwikkeling verwelkomd zou
hebben, als die in zijn tijd mogelijk was geweest.
We nemen een kijker op een beurs voor dit soort
ontwikkelingen in San Francisco, waar Chris Anderson van de makersbeweging vertelt
over het enthousiasme waarmee mensen zelf voorwerpen maken. Zo is er een man
die een pannenkoekenmachine heeft gedacht. En een ander die een schaakrobot
heeft gemaakt omdat fysiek schaken leuker is dan op een computer. Anderson zegt
dat zelf maken een extra band met een voorwerp geeft. Hij vergelijkt het met
Ikea, al heb ik dat zelf nooit gevoeld als ik een kast in elkaar moest schroeven.
Ayah Bdeir van Little Bits
doet er ook elektronica bij. Ze haalt graag oude apparaten uit elkaar om dan de
componenten weer op een andere manier te samen te voegen. Ze spreekt van
democratisering van de hardware. Het is als koken met bepaalde ingrediënten.
Ieder kan zijn eigen gerecht ermee samenstellen.
Vaak zit er in zo’n uitzending ook nog een deelonderwerp in
dat helemaal acabadabra lijkt, zoals in deze uitzending het item over
microbiologie. In Brooklyn, New York is een laboratorium waar men zelf allerlei
proefjes kan doen, bijvoorbeeld met micro-organismen die men nodig heeft om
wijn te maken maar ook om het DNA te ontrafelen. De vraag wordt opgeroepen naar
het gevaar dat hiermee gepaard kan gaan, maar de chef laborante zegt dat de
natuur zelf steeds een wapenwedloop bezig is, zoals nu weer met ebola.
Wie weet biedt deze vorm van digitale fabricage door de
enkeling hét middel om van de kapitalistische massaproductie af te komen, die
de sociale ongelijkheid bevordert. Neil Gershenfeld van het MIT in Cambridge,
Massachusetts legt uit hoe de cyclus van producent naar consument gewoonlijk in
zijn werk gaat: men gaat de deur uit om producten te maken die ergens door een onbekende
ontwerper zijn bedacht, krijgt daarvoor geld dat men in winkels (wat waren dat
ook alweer?) kan inwisselen voor allerlei massaproducten die dezelfde weg
hebben doorlopen. Nee, dan digitale productie. Men vindt een ontwerp op het
internet of vervaardigt dat zelf en fabriceert een voorwerp met de 3 D printer.
Het is fabriceren met een persoonlijke stempel. Eigenlijk is dat de natuurlijke
manier van vormgeven. De massaproductie van de laatste vijftig jaar was maar
een afwijking.
In Amsterdam bestaat een bedrijfje, geleid door Joris
Laarman die ontevreden was over de 3D printer en daarom een soort puzzelstukje
heeft vervaardigd waarmee men zelf een stoel in elkaar kan zetten (zie foto). De houten poten
van het keukenmodel zijn gemaakt van bezemstelen en die haalt men bij de doe het zelver op de hoek.
Voor zo’n stoel betaalt men 30 euro zegt hij, en dat is dan waarschijnlijk voor
de materiaalkosten, want het downloaden van het ontwerp is gratis. Joris vindt
digitale fabricage de uitvinding van deze eeuw en krijgt veel reacties van belangstellenden.
Hier
meer over de uitzending. Lego fanaten en andere makers kunnen woensdagavond
terecht in Pakhuis de Zwijger,
misschien ook om persoonlijke ontwerpen aan elkaar te tonen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten