Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 30 september 2016

Derde kwartaal bericht Allerhande maar vooral literatuur 2016


Van klapvee naar stemvee

De sportzomer, een benaming die het leven verengt tot vluchtig spektakel en vooral dient om de kassen van televisieverkopers en biermagnaten te spekken, ligt alweer achter ons. Zij werd zonder onderbreking opgevolgd door tromgeroffel over de komende verkiezingen, eerder al over de Amerikaanse presidents-, daarna ook over de Nederlandse parlementsverkiezingen. Zowel het debat tussen Trump en Clinton als de Algemene Beschouwingen kunnen worden samengevat als een vertoning met veel geschreeuw en weinig wol. Rutte stroopte de mouwen op en toonde zich de straatvechter die hij naast ingehouden premier ook kan zijn. Het volk dat eerst mocht dienen als klapvee, wordt straks gebruikt als stemvee en laat zich beide rollen zonder protest aanleunen.

De belangrijkste oorzaak van de huidige malaise komt door het feit dat de politiek zich vanaf de periode Kok heeft uitgeleverd aan economische belangen. Daar plukken we de wrange vruchten van in de vorm van algemene onzekerheid, onlangs nog geïllustreerd door de afname van vaste banen, ook al wijtte - of weet - de onderzoekster dit niet aan internationale economische ontwikkelingen maar aan het kabinetsbeleid. Hierdoor krijgen steeds meer mensen een tweederangs positie in de maatschappij opgedrongen. Het kabinet komt ermee weg dat mensen aan hun lot worden overgelaten, net als met de decentralisatie van de zorg. Mooie woorden over het dichterbij brengen van de zorg naar de burger hebben ervoor gezorgd dat het gekrakeel zich inmiddels in de gemeenten afspeelt en dat Den Haag zijn handen in onschuld wast. Het is vooral treurig dat mensen, die hiervan de dupe zijn, hun giftige pijlen richten op groepen die nog minder kansen hebben zoals vluchtelingen, ook een soort vee trouwens.

Veranderingen kunnen niet van de politiek verwacht worden, maar moeten van onderop ingezet worden in de vorm van een geweldloze verzet tegen de maatschchappelijke wantoestanden. Dat verzet wordt op dit moment nog vooral geregisseerd door de populistische partijen. Deze zullen ongetwijfeld in het zicht van de Tweede Kamerverkiezingen een deel van de hun winst moeten inleveren, maar weerspiegelen nog altijd een grote onvrede. De politiek heeft vermeden de toon aan te geven, en vooruit te lopen op maatschappelijke ontwikkelingen en heeft de commercie vrij spel gegeven. Regeren is het tegengestelde van vooruitzien geworden. Uit angst de gunst van de kiezer kwijt te raken, paait men die met mooie woorden en sust men die in slaap, zoals Dijsselbloem met zijn voorstelling over betere economische tijden.

De onvrede is voor een deel te verklaren uit angst voor alle onzekerheid die we in de huidige maatschappij beleven, zoals over het genoemde verlies van banen. Mensen maken zich zorgen over onzichtbare veranderingen, terwijl achterliggende uitbuitingsstructuren niet worden aangepakt. In plaats van duidelijk uit te leggen wat er aan de hand is en, zowel nationaal als internationaal, eerlijke verhoudingen na te streven, richt men zich op incidenten waarmee men, zoals Rutte deed, de aandacht naar zich toe trekt met het doel de kiezer te beïnvloeden. Framing is belangrijker dan de inhoud en neemt de plaats in visie, toch al een vies woord voor Rutte.

We leven in verwarrende tijden en voorlopig ziet het er niet naar uit dat die gauw voorbij zijn. Politici trekken zich terug achter hun eigen stellingen en in de wereld heersen restauratieve tendensen. Ongetwijfeld hebben we te maken met een tijdgeest die even niet weet welke kant het op moet. De neoliberale oplossingen die een antwoord moesten bieden aan een bureaucratische staatsmacht voldoen nog minder dan de laatste. Er is behoefte aan een andere weg, maar die is nog niet uitgekristalliseerd. Het is te hopen dat men tot rede komt voordat de wagons opnieuw met mensenvee geladen worden. Dat is heel wat anders dan stem- of klapvee.

In ieder geval zal die weg er zijn van onderop, een uitweg uit de tegenstelling tussen staat en markt en recht doet aan de uitgeputte, steeds meer vervuild rakende aarde. Met het oog op toekomstige generaties wordt een verstandig rentmeesterschap gevraagd. De rol van de technologie is daarin belangrijk, maar zonder dat de mens daarmee nog afhankelijker wordt van machten die willen beheersen, zoals afgelopen zondag in de Tegenlichtuitzending What makes you click bleek. Vrijheid is altijd het leidende principe. In samenhang met de eigen verantwoordelijkheid, want anders blijft het loos geschreeuw. De komende maanden ga ik weer verder met het zoeken naar ontwikkelingen en tendensen die ons verder helpen. De toestand blijft urgent. Ik hou u op de hoogte.  

Hier mijn verslag van de uitzending van Tegenlicht What makes you clickDe omslag is van Bas Bergers. Hier zijn site.













Geen opmerkingen:

Een reactie posten