Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 6 september 2016

Geke van der Wal over Rob van Gennep. Uitgever van links Nederland, VPRO Boeken, 4 september 2016


Politieke uitgever op de hartslag van zijn tijd

Schrijfster en journaliste Geke van der Wal schreef een biografie over uitgever Rob van Gennep, die vanaf de jaren zestig links Nederland bediende van literatuur over allerlei zaken die veranderd moesten worden. Halverwege de jaren tachtig kwam daarin de klad. De tijdgeest veranderde en de winkel sloot. Zelf was Van Gennep helemaal niet zo’n activist. Hij was meer een praktisch man die zijn uitgeverij in leven probeerde te houden. Van der Wal kwam op het idee van een biografie door een artikel dat ze schreef. Ze merkte dat Van Gennep een spin in het web was bij linkse activiteiten. De jaren zestig en zeventig kwamen als het ware tevoorschijn in diend producties.

Jeroen van Kan vraagt of het lastig was de ongrijpbare man te portretteren, maar Van der Wal had daar weinig last van. Ze veronderstelde al geen groot innerlijk leven. Van Gennep was wie hij was, iemand die zich meer bekommerde om de vaste boekenprijs dan om een idealist. Via bekenden wist ze toch wel het een en ander over de uitgever te weten te komen. Het portret dat ze maakte is geen psychologische analyse, maar meer een beschrijving van de manier waarop hij zich gedroeg. Met zijn politieke uitgaven zat hij op de hartslag van de tijd.

Van Kan zegt dat zijn boekhandel het epicentrum van links Nederland vormde en dat hij ook een vrij huwelijk had.
Van der Wal refereert aan 10 over rood van Nieuw Links binnen de PvdA die op zijn kantoor een persconferentie gaf. Hij elektrifiseerde de tijd, zei een medewerkster van hem.

Van Kan brengt in dat Van Gennep niet erg kieskeurig was wat zijn uitgaven betreft. In een tijd van polarisatie tussen verschillende linkse stromingen, gaf hij alles uit wat binnen de linkse bandbreedte paste. Een ander noemde de uitgeverij een bewustzijnsverruimende industrie.
Van der Wal noemt hem een professioneel uitgever. Hij moest er wel van kunnen leven. Linkse handel was goede handel in die tijd. Zelfs Bruna gaf Het rode boekje van Mao uit.

Van Kan begint over het inzakken van de markt in de jaren tachtig.
Van der Wal zegt dat theoretische boeken al eerder minder in de belangstelling stonden. Van Gennep stapte daarom over op vertaalde literatuur met een maatschappelijke inslag zoals het werk van Gyorgy Konrad.

Van Kan toont een fragment uit het VPRO programma Linkse boekhandels waarin we Van Gennep zelf aan het woord horen: in 1985 ging de winkel dicht, omdat mensen minder tijd hadden om te lezen en het actievoeren belangrijker werd, zoals de kraakbeweging liet zien.
Van der Wal zegt dat Van Gennep minder had met de nieuwe verzetsbewegingen. Hij had het ook wel gezien. Misschien had hij al te lang zijn winkel opengehouden. In een algemene boekhandel had hij geen zin, daar waren er al genoeg van.

Van Kan zegt dat hij met zijn uitgaven een goede neus had voor wat belangrijk was.
Van der Wal zegt dat hij veel las en een groot internationaal netwerk had zodat hij wist wat er speelde, al miste hij natuurlijk ook wel eens wat. In een tijd dat het moeilijker was om te overleven kon hij toch steeds weer een konijn uit de hoed toveren, zoals met Tuinfeest (1988) van Konrad. 

Van Kan karakteriseert hem als een koopman met idealen, zoals bleek uit zijn opvatting dat iedereen in de uitgeverij hetzelfde moest verdienen. Hoewel dat niet werkte hield hij vast aan zijn uitgangspunten.
Van der Wal zag dat ook terug in de collectieve beslissingen die men nam. Het imago van de uitgever was belangrijk. Hij was breed links. Alles wat daarin hoorde, paste in de uitgaven. Dat heeft hij altijd volgehouden. Daarmee bleef hij trouw aan zichzelf.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten