Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 12 september 2016

Welkom thuis (2015), documentaire van Frans en Silvia Bromet


Vetes zijn er om begraven te worden

Frans Bromet houdt ervan een kijkje in de keuken van anderen te nemen en schuwt daarbij ook zijn eigen territorium niet. In Welkom thuis onderzoekt hij samen met zijn dochter Silvia een familievete, die zich vlak na de Tweede Wereldoorlog afspeelde tussen zijn vader Ben, die meehielp in het verzet, en de vrouw van zijn broer die in Duitsland aan tyfus overleed. Bromet trekt parallellen met de vete tussen Palestijnen en Israëliërs en zelfs die met zijn eigen broer, die volgens zus Carla een klap van de jaloezie heeft meegekregen die in hun joodse familie nogal sterk was.

Het probleem is dat de vete tussen Annie (zie poster) en zijn vader al zo lang geleden is dat het moeilijk is de waarheid boven water te krijgen. Zijn ouders zijn overleden en Annie zit in Israël in een verzorgingstehuis en wil geen contact met haar neef die ze een antisemiet noemt. Frans houdt echter aan, zoals we van hem gewend zijn. Buiten het oog van de camera krijgt hij te horen dat haar een woning in de Lekstraat was toegezegd maar dat de ouders van Frans daar in trokken. Een ander familielid weet te melden dat Annie boos was dat Ben de verbandstoffenfabriek aan de Keizersgracht die aan de familie toebehoorde failliet had laten gaan.

Zelf heeft Bromet niet zoveel met het jodendom. Een eerdere reis naar Israël leverde echter wel een zeker gevoel van thuiskomen op, wellicht omdat hij de sfeer herkende die vroeger bij hen thuis hing. Om een beter beeld te krijgen van de relatie tussen joden en Israël spreekt Bromet met Nederlanders die eerder naar Israël vertrokken en een jong joods gezin dat op dat moment de aliya doet, zoals de emigratie genoemd wordt. Ook bezoekt hij de kleinzoons Jacob en Simon van zijn tante Annie die allebei al langer in Israël wonen. Jacob woont in betwist gebied op d Westbank maar heeft zelf geen problemen met de Palestijnen, die zelfs een klus in zijn huis voor hem doen. Hij is ook van plan om een nieuw huis te gaan bouwen. Het risico dat hij het zal kwijtraken bij een toekomstig vredesakkoord neemt hij voor lief.

Bromet spreekt ook met filmmaakster Loes Gompes die in Fatsoenlijk land de verzetsstrijders Bob en Jan portretteerde, die vanuit de verfstoffenfabriek van Bromet werkten. Gompes onthulde een plaquette op het adres van de fabriek aan Keizersgracht 695 waar ook de naam van Ben op vermeld staat. Zij heeft meer informatie over de kwestie: ze weet dat Annie na terugkomst uit Auschwitz de fabriek die inmiddels op naam van Ben stond, terugvorderde, die vervolgens failliet liet gaan en de schulden doorgaf aan Ben. Als Frans opnieuw naar haar toe wil om haar met de nieuwe feiten te confronteren blijkt ze net op 99-jarige leeftijd overleden. De kijker denkt meteen dat de spanning rond de kwestie haar teveel is geworden, maar daar horen we niet meer over.

Bromet neemt contact op met een kennis van Annie die vertelt dat zij uitgesproken en rechtlijnig was in haar opvattingen maar dat ze het goed met elkaar konden vinden. Zelf ziet ze erop toe dat de vernederende visitaties, die Palestijnse arbeiders aan de grens met Israël ondergaan, volgens de regels verlopen. Haar man verricht medische bijstand in bezet gebied om te laten zien dat er ook nog andere Israëliërs bestaan. Bromet herkent zich meer in hun standpunten dan in die van de orthodoxe joden al is hun weigering om dienst te doen hem ook wel weer sympathiek. Kortom, in een notendop schetst Bromet verschillende kanten van een oud conflict dat volgens velen wel eens uit de wereld geholpen mag worden.

Volgens Carla, die wat meer compassie met de joden heeft dan haar broer, komen zij niet uit een familie van ruziezoekers. Aan het eind van de documentaire blijkt ook nog hun jongere broer overleden, met wie ze al heel lang geen contact hadden. Frans betreurt het dat hij geen afscheid heeft kunnen nemen, al weet hij niet of hij dat ook gedaan zou hebben als hij ingelicht was. In ieder geval vindt hij dat men elkaar niet behoort te ontkennen. Dat heeft de oude familievete en de politieke vete tussen Israëliërs en Palestijnen hem wel geleerd.
  
Hier de leader van Welkom thuis, hier mijn bespreking van Fatsoenlijk land.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten