Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 18 juli 2016

Theaterrecensie: Noodlot, Louis Couperus, televisietoneel uit 1981


Boeiende driehoeksverhouding tussen twee geliefden en een intrigant

Televisieregisseur Walter van der Kamp (1929-2009) bracht onder andere boeken van Couperus op de buis, waaronder Van oude mensen, de dingen die voorbij gaan in de vorm van een serie. Lex van Delden die meespeelde in Noodlot, bewerkte de gelijknamige naturalistische roman uit 1890. Hij is de intrigant Bertie die zich inwurmt in het leven van zijn oud klasgenoot en vriend Frank Westhove en verhindert dat die met de knappe Eva trouwt. Hoewel de aankleding van het stuk met de nodige Saartjes veel van Swiebertje weg heeft, is het psychologische drama boeiend en worden de twee andere hoofdrollen fraai vertolkt door Jeroen Krabbé en Linda van Dijck (zie foto). Mijn vrouw die met me meekeek, vond dat het drama een homoseksuele achtergrond heeft. Bertie geeft af op de vrouw en vindt, net als in de tijd van Plato, de vriendschap tussen mannen van een hogere soort. Anderzijds valt er ook het nodige te zeggen over de negatieve aard die verantwoordelijk is voor de gekrenktheid van Bertie. Misschien kijkt een man daar anders naar dan een vrouw.

Noodlot begint heel fraai met de binnenkomst van Bertie bij de rijke maar verveelde Frank in Londen. Bertie is platzak uit de Verenigde Staten teruggekeerd en wendt zich voor hulp tot zijn oude vriend. Die vindt het leuk om Bertie te helpen en biedt hem logies aan. Het is weer eens wat anders dan het society leven. Hij steekt Bertie in een pak en gaat met hem dineren. De harmonie verandert als Bertie eens drie dagen wegblijft. Als hij verfomfaaid weer terug is zegt hij dat hij bij oude vrienden geweest is die Frank niet zou willen kennen. De heren besluiten op reis te gaan om nieuwe inspiratie op te doen.

In Noorwegen ontmoeten ze Eva van Daelwijck die met haar vader op vakantie is. Frank ontmoet hen in een bos en leidt ze terug naar het hotel. Bertie is meteen jaloers en trekt zich min of meer terug. Albert, de knecht van de Van Daelwijcks, kent Bertie nog van vroeger, maar de laatste wil daar niets van weten. Het is een van de elementen die spanning in het Swieber-achtige geheel brengt. Eenmaal weer thuis is Bertie van slag. Hij vreest een einde aan zijn verhouding met Frank, maar die zegt dat hij spoken ziet en refereert daarmee wellicht aan het gelijknamige drama van Ibsen uit 1881.

Desondanks komt het weer tot een ontmoeting met Eva, die ook goed met Bertie kan opschieten, hetgeen weer tegen de zin van Frank is. Als de laatste Bertie aan een baan wil helpen, hebben we de poppen aan het dansen. Bertie past ervoor om een schrijfknecht van een oude man te worden en ziet de vakantie in Noorwegen als een noodlot dat nu eenmaal op hun pad kwam.

De ontmoeting van Frank met zijn oude vlam Lottie in een restaurant maakt Eva onzeker over zijn liefde voor haar, temeer omdat Bertie daar niets tegen in brengt. Ze wil graag dat haar vader met Frank gaat praten maar die past daarvoor. Een gesprek tussen Frank en Eva loopt uit op ruzie, waarbij harde woorden vallen. Frank maakt het uit, maar is daarna overstuur en besluit om Eva te schrijven om vergiffenis te vragen. Bertie laat de brieven door Albert onderscheppen en veroorzaakt daardoor veel leed. Als Frank daar achter komt, vermoordt hij Bertie, maar in de gevangenis realiseert hij zich dat Bertie niets anders kon. Als hij twee jaar later met Eva over de zaak spreekt, neemt hij de schuld op zich. Hij vreest dat Eva niets meer van hem wil weten en heeft al een dodelijk drankje op zak dat hij kan innemen als zij uit elkaar gaan. Eva echter wil bij Frank blijven en gaat hem voor. Waarmee Bertie hen alle drie de dood ingesleurd heeft.

Hier een boeiend artikel over het fatalisme van Couperus.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten