Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 27 september 2013

Let there be light (1946), documentaire van John Huston



De kwalijke gevolgen van oorlogvoeren

Let there be light volgt 75 soldaten die na de Tweede Wereldoorlog met psychische problemen zoals angsten, depressies, slapeloosheid, tremoren of vergeetachtigheid terugkwamen in de Verenigde Staten. Het zijn levensechte opnamen in een militair ziekenhuis waar de soldaten acht a tien weken werden ondergebracht. John Huston toont op indrukwekkende wijze wat er in die weken gebeurde.

Eerst worden de soldaten in een zaal welkom geheten (zie foto). Psychiaters luisteren vervolgens in een kantooropstelling aandachtig naar hun klachten. Er wordt stug gerookt. Huston zegt dat de dood en de vrees voor de dood een gemeenschappelijk kenmerk is.
De soldaten bellen naar huis en installeren zich in de slaapzaal, waar ze volgens Huston in de nacht ongetwijfeld bezocht worden door vreselijke herinneringen.

Een medische keuring moet lichamelijke oorzaken uitsluiten, een Rorschachtest geeft inzicht in het onbewuste gevoelsleven van de soldaten. Een soldaat die sinds een telefoon gesprek met zijn moeder verlamd is geraakt, moet meteen geholpen worden. De psychiater geeft hem een injectie die een hypnotische staat bewerkstelligt en weet het interne conflict naar boven te krijgen, waarna de man, al is het nog wankelend, weer kan lopen.  

De soldaten doen bezigheidstherapie, gymnastiek en groepstherapie. Bij dat laatste leert men begrijpen dat problemen niet individueel zijn maar gedeeld worden door anderen. Zelfkennis is belangrijk, zegt de therapeut. Men haalt jeugdherinneringen op, bespreekt communicatiepatronen, uit gevoelens, want zwijgen gaat in het lijf zitten en leidt tot ressentiment.

Een soldaat die lijdt aan amnesie gaat onder hypnose terug naar Okinawa en herinnert zich gebeurtenissen waardoor de bedreiging eraf gaat. Een stotteraar die in Frankrijk gelegerd was, gaat na een injectie praten over zijn ervaring van verlatenheid op een boot.

Langzaamaan neemt de psychische schade af. Men leeft meer in het heden en kijkt naar de toekomst. Er is contact met familie die op bezoek komt. In de groepstherapie gaat het over de ingroei in de maatschappij. Volgens de therapeut hoeven de mannen zich tegenover een werkgever niet te schamen voor hun verleden en dienen ze overmatige stress te vermijden.

Sommigen hebben geleerd gitaar te spelen. Ze eten spinazie, zien een film, krijgen een ijsje. Een mooie toekomst met goede contacten wacht hen. Ze doen een spelletje honkbal tot besluit en nemen met hun ontslagbrief in de hand afscheid waarbij ze worden uitgezwaaid door de verpleegsters en de staf.

De documentaire werd in opdracht van het leger gemaakt. Het is deels propaganda, maar voor een ander deel ook ontroerend hoe wordt toegezien op de soldaten. Vooraf werd verteld dat twintig procent van de soldaten met psychische schade uit de Tweede Wereldoorlog terugkwam. Eigenlijk moet men zo’n documentaire vertonen aan generaals die soldaten naar Irak en straks misschien weer naar Syrië sturen.

De vertoning vond gisteravond plaats in kader van het randprogramma van de tentoonstelling Fiat Lux, Deze vindt tot 27 oktober plaats in de Vishal en de Grote of St. Bavokerk te Haarlem met als deelnemers Peter Alma (1886-1969), Hiroshi Inanaga (Jp), Marcel van Kerkvoorde (curator), Klaas van der Veen en Stan Wannet i.s.m. Jarno van Es.

Hier de documentaire op Youtube.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten