Money makes
the world go round
Tsjechisch films grossieren vaak in licht absurdistische
humor. Soms pakt dat goed uit en is ontroering en herkenning het gevolg, maar in I
served the king of England waarin we aan de hand van het levensverhaal van kelner Jan Dite een blik werpen op de geschiedenis van
Tsjecho- Slowakije in de twintigste eeuw wordt het, ondanks alle fantasische uitweidingen, af en toe wat flauw.
De film begint met het ontslag van Dite uit een
gevangenis in Praag waar hij vijftien jaar opgesloten heeft gezeten. Hij wordt
aangesteld als stratenmaker op het platteland. Terwijl Dite nog voor de poort
staat denkt hij na over zijn verleden. Als hij wil weglopen zit zijn tas vast
tussen de alweer hermetisch gesloten poort. Van dat soort humor.
In de film wordt veel teruggeblikt op zijn verleden. Als
jonge man wilde hij stinkend rijk worden, een miljonair en de eigenaar van een
luxe hotel. Zijn hele loopbaan stond in dat teken.
Vaak werpt hij wisselgeld om zich heen om te zien welke
begeerte dat oproept, ook bij rijken. Het deed me denken aan het liedje money Money makes the world go round. Dite krijgt het niet cadeau.
Hij had altijd het geluk door pech getroffen te worden, zegt hij zelf. Hij
begon met worstjesverkoper op het perron en probeerde zo lang te aarzelen met
het teruggeven van wisselgeld aan iemand in de coupé dat de trein vertrok en
hij het geld in zijn zak kon houden.
De oudere Dite ontmoet tijdens zijn werkzaamheden de knappe
roodharige Marcela die verleidelijk in een boom zit te kijken. Ze is verbannen
vanwege haar grote lust in mannen, raadt Dite. Het herinnert hem aan aan zijn
tijd als piccolo in een café. Een prostituée die doornat in een dunne jurk het
lokaal binnenkwam en de aandacht van de mannen trok, maakte de magie van de
vrouwelijke aantrekkingskracht in hem wakker. Hij bezocht haar in het bordeel en
versierde haar met madeliefjes.
Als hotelbediende versiert hij vrouwen met geld en in het
befaamde Praagse Hotel de Paris klimt hij - door de eerdere hoofdkelner die de
koning van Engeland bediende letterlijk beentje te lichten - op tot hoofdkelner
waardoor hij toegang krijgt tot een speciale zaal waar mannen een rijke
maaltijd gebruiken terwijl ze kijken naar een vrouw die voor hen stript. Na
afloop geven ze hem een dikke fooi waarna het zijn beurt is om de stripster te
versieren met de overblijfselen van de maaltijd.
Hij toont Marcela de medaille die hij van de keizer van
Ethopië kreeg. Die wilde de chefkok daarmee bedanken voor een geweldig
verblijf, maar de kleine man kon niet bij het hoofd van de chefkok en hing die
daarom om bij de kleinere Dite die naast de chefkok stond.
Inmiddels staat de Tweede Wereldoorlog op punt van
uitbreken. Rond diezelfde tijd leert hij Liza kennen, een jonge Duitse lerares
die helemaal in de greep van Hitler is. Tijdens hun eerste vrijpartij, beter
gezegd een inseminatie met arisch zaad, kijkt ze verliefd naar het portret van
haar vlam. Omdat Dite haar steunt, krijgt hij ontslag in het hotel. Liza
bezorgt hem, voordat ze zelf naar het front gaat, een andere baan in een hotel
dat dienst doet als een centrum voor rasverbetering. Jonge naakte blonde
godinnen ontvangen daar het zaad van Duitse soldaten (zie foto). Als het slechter gaat
voor de Duitsers, verandert het centrum in een revalidatiecentrum voor gewonde
soldaten.
Lisa komt terug met een koffer vol postzegels die ze van gedeporteerde
joden heeft geconfisceerd. De waarde daarvan is zo groot dat Dite zelf een
hotel kan kopen. Als de communisten echter in 1948 de macht overnemen, vervalt
zijn eigendom. Miljonairs gaan de gevangenis in. Hij wordt aangesteld als
beheerder, maar als hij aantoont dat hij vijftien miljoen bezit, moet hij
vijftien jaar plakken. Waarmee de cirkel, op een aardig einde na, rond is.
Ik keek nog naar fragmenten van de opnames op de dvd waaronder
een gesprek tussen Dite en Liza in het Hotel de Paris tijdens de thee en
bedacht hoe veel werk het is om een film te maken, hoeveel concentratie het
vergt van acteurs. Petje af.
De film is gebaseerd op een boek van Bohumil Hrabal, die in
1997 overleed en een omvangrijk oeuvre achterliet. Het is de zesde keer dat
Menzel een boek van hem verfilmde.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten