Optimisme én
fatalisme.
Simon Werkendam zat twintig jaar in de reclame wereld, maar
verliet die op het hoogtepunt van de conjunctuur omdat hij zijn ei niet meer
kwijt kon. Hij ging kookcursussen volgen en raakte betrokken bij Slowworld, de
beweging die eerlijk eten onder de aandacht brengt.
Ziggy Klazes confronteert hem in de serie Mag het ergens
over gaan? met een uitspraak van Epicurus, die volgens de overlevering een
genotzoeker was. Werkendam brengt daar tegenin dat hij een succesvol leraar
was, een gematigd mens en er zeker geen decadente levenshouding op na hield,
zoals we tegenwoordig zien bij mensen die zich verdoven tegen de pijn.
Werkendam doelt op de pijn van het moeten presteren, van
steeds hogere resultaten moeten halen. In de reclamewereld wordt de lat steeds
hoger gelegd. Daarmee wordt de zaak uitgehold. Creativiteit staat haaks op geld
verdienen. Dat geldt ook in bedrijven waar de aandeelhouders het voor het
zeggen hebben. Hij geeft als voorbeeld Mona die haar befaamde toetjes zonder
room ging maken om de winstmarge te vergroten. De Slowfood beweging, die in
Italië begon, wil daar op een positieve manier iets tegenover stellen. Ze richt
zich onder andere tegen de uniforme eisen die de EU aan voedselbereiding stelt.
Zoiets leidt tot verschraling.
Twaalf jaar geleden leerde Werkendam Robin Good kennen. Dit
initiatief wil bedrijven koppelen aan maatschappelijke organisaties. Een lokale
Rabobank knapt bijvoorbeeld tijdens een personeelsdag een school op voor zieke
kinderen, maar er zijn ook langduriger projecten, die voor de bedrijven
interessant zijn, zoals in de ambachtelijke sfeer.
Er is volgens Werkendam een besef dat het anders moet,
duurzamer. Het Angelsaksische economische model met alleen maar oog voor winst
heeft zijn langste tijd gehad. Directeuren van bedrijven zien in dat de
toekomst nieuwe wegen vraagt. Men heeft genoeg van het materiële, ook
letterlijk.
De vraag van Ziggy Klazes luidt hoe de vernieuwing verder
uitgedragen wordt.
Directeuren brengen het over in de bedrijven, maar ook
onderop gebeurt van alles, zegt Werkendam. Werknemers beginnen zelf afval te
scheiden. Hij noemt daarnaast de Occupy beweging. We zitten op een log schip
dat maar langzaam van koers verandert. Veel vertrouwen dat het goed komt, heeft
Werkendam niet. Straks zal de wal het schip keren en is men alles kwijt, zegt
hij.
Op de vraag van Klazes of hij zonder materiële bezittingen
kan, zegt hij volmondig ja.
Hij kan altijd nog kranten gaan bezorgen.
Men wordt bang gemaakt, zegt Werkendam. Bankiers willen geen
geld uitgeven aan ondernemers. Hij keert zich tegen de privatisering van de
energiemaatschappijen, maar verbazingwekkend ook tegen de overheid, die het
vertrouwen van de burger beschaamd heeft. Werkendam wil terug naar de
menselijke maat.
Klazes vraagt hem tenslotte naar het moment dat het schip de
wal raakt. Werkendam ziet zichzelf niet als profeet, maar denkt over tien jaar.
Hij raadt aan gelukkig te zijn met minder.
Wonderlijk dat optimisme van Werkendam tegenover een zeker
fatalisme, maar misschien volgt het een uit het ander. Iemand die lichtvaardig
denkt over een andere maatschappelijke orde wordt gemakkelijk teleurgesteld.
Klein Duimpje strijdt op meerdere terreinen manmoedig tegen de grote reus, maar
weet dat hij hem toch niet kan verslaan en overziet reeds het slagveld. Het
lijkt me naïef te denken dat westerse bedrijven hun belangen zomaar zullen
opgeven. Het kapitalisme werkt als een spons en doet er alles aan om te blijven
voortbestaan. Voor maatschappelijke is meer nodig, al is elke positieve stap
natuurlijk meegenomen. Zeker die van Robin Good.
Hier
de site van Ziggy Klazes met meer informatie over de radioserie Mag het
ergens over gaan? Hier
meer over Slowworld, hier meer over
Robin Good.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten