Paul Gilding neemt deel aan een discussie in De Balie over
de toekomt van de aarde. Hij houdt daaraan voorafgaande een korte toespraak.
Hij werkte veertig jaar aan zijn boek The great disruption, dat over de
toekomst van onze beschaving gaat en dat in het Nederlands is vertaald als Helden
uit noodzaak.
Weer een milieu goeroe die de wereld rondreist om ons te
wijzen op het naderend einde?
De sympathieke Australiër vertelt ontspannen over zijn
achtergrond als milieuactivist, vakbondsman en zelfs militair die zich verzette
tegen kernwapens. Later werd hij zakenman. Hij adviseert bedrijven en
instellingen over duurzaamheid. Zijn schuldgevoel wuift hij met een grappig gebaar
weg.
Gilding focust op de toekomst, maar werpt eerst een blik
achteruit. Vijftig jaar geleden begon de milieubeweging met Rachel Carson
(1907-1964), die schreef over de schoonheid van moeder aarde. Tien jaar later
kwam de Club van Rome met een vernietigend rapport over de ecologische
ontwikkeling. Grenzen aan de groei maakte duidelijk dat de bomen niet
tot aan de hemel groeiden. George Bush sr. - de goede, zegt Gilding erbij -
maakte zich sterk om conferenties te houden over milieu. In de jaren daarna zijn
er vele conferenties geweest en ook veel initiatieven van bedrijven, maar wat
heeft vijftig jaar milieu bewustzijn opgeleverd?
Er zijn boeiende concepten ontwikkeld zoals het
footprintconcept, dat ons vertelt hoeveel wij de aarde belasten met onze activiteiten,
maar als we naar de activiteiten kijken, gebeurt er niets. Ondanks alle goede
bedoelingen is er niet eens een vertraging van de groei.
Het gevolg van ons gebrek aan duurzaamheid is dat de
economische groei tot stilstand komt. Dat is een beklemmend idee omdat we
economische groei in veel opzichten hard nodig hebben: om mensen rustig te
houden en schulden af te betalen. Moeder aarde gaat echter niet met ons
onderhandelen, maar trekt de stekker eruit.
Zelfs de bereidheid om de economische capaciteit te
verkleinen levert niets op. Opkomende economieën zoals China en India willen
welvaart en slokken de reserves in snel tempo op.
‘We are
stuck.’ Gilding neemt een slok water en geeft het publiek een moment
voor reflectie.
Het systeem stort in. We stoten ons hoofd, steeds meer en
steeds vaker. Dat is al begonnen. Denk aan de voedselcrisis, de kredietcrisis,
de financiële crisis. De olieprijzen stijgen, de inkomensverschillen in de
wereld nemen toe. We hebben al enkele waarschuwingen van moeder aarde gehad,
maar we zijn niet in staat om een antwoord te geven.
Hoe dachten jullie in die tijd? zal een jong individu ons
over twintig jaar verwonderd vragen.
We worden ons bewust van het probleem dat de beschaving
bedreigd wordt. Tegelijk is dat goed nieuws want mensen zijn in staat om een
crisis te hanteren en te overleven. Net als in de tweede wereldoorlog kunnen we
als het moet alles op alles te zetten om een ramp af te wenden. We hebben de
technologie in huis en we hebben ons verstand, maar we wachten tot het niet
anders kan.
Ons economisch systeem is immers niet ingericht op een
andere manier van produceren dan door concurrentie. Straks gaat het niet om een
geloof of om goedkoop, maar om bestaan of niet bestaan. Er zal opeens een
omslag komen, groter dan de val van de Berlijnse muur of de komst van internet.
Daarin konden we ook niet geloven voor die er was. Zo’n dramatische verandering
is spannend. We gaan inzien dat we meer zijn dan leeghoofdige consumenten. Onze
beschaving krijgt prioriteit. Duurzaamheid staat centraal. De mens
overwint.
Hier
de site van Maurits Groen, waarop het boek met een omslag die wel wat uitdagender had gekund, besteld kan worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten