Lijsttrekkersdebat Groenlinks, De Rode Hoed, 21 mei 2012

De partij van de ongeschikten

In een bomvolle zaal met ruim 450 leden van Groenlinks namen Tofik Dibi en Jolande Sap het tegen elkaar op. Het is een interne gelegenheid dus het is Tobik en Jolande, maar het speelt zich wel af op een moeilijk moment, zo vlak na alle verwikkelingen rond de kandidaatstelling van Dibi. Gespreksleider Roger Elshout houdt de spanning er nog even in. Na een kort filmpje over de twee kandidaten kondigt hij partijvoorzitter Heleen Weening en campagneleider en Tweede Kamerlid Jesse Klaver aan.

Wellicht was het onvermijdelijk om eerst een woord van berouw te spreken, maar Heleen Weening komt naar voren als een aangeslagen vrouw. De term balen is niet van de lucht en dat had niet te maken met het weekendje Valkenburg dat ze off all places met een paar vriendinnen gepland had. Haar optreden bij Knevel en Van den Brink werd opgevat als een stemadvies voor Sap en dat was helemaal niet de bedoeling. Uitleggen kon ze het allemaal niet. Ze vroeg de leden post naar haar toe te sturen met adviezen voor een betere procedure. Tijdens het komende congres kan daarover van gedachten gewisseld worden.

Klaver doet het niet veel beter. Zijn oppepper klinkt gemaakt. Klote, is zijn kwalificatie. Hij maakt een grote sprong, een wanhoopssprong lijkt het wel, naar een individu die bijna passend onderwijs gemist had. De school zou worden gesloten als Groenlinks niet het Lente accoord had gesloten. Nou dacht ik dat persoonlijke verhalen een trucje waren van grote partijen en vond ik het vreselijk dat Groenlinks daar ook van ging bedienen.

Sap begint nog over een valse start. Ze houdt daarna een wat mat betoog over een realistische linkse politiek. Ze is ook geen spreker, wel een harde werker, die overtuigd is van het Lente akkoord en het belang om mee te doen aan de macht. Dibi begint in ieder geval met humor: de partij heeft in ieder geval bewezen geen allochtonen knuffelaar te zijn. Hij gaat verder over ongeschiktheid en refereert aan Van Mierlo die in 1988 Groenlinks diskwalificeerde als ongeschikt. De partij en hij bevinden zich in goed gezelschap. Arbeidsongeschikten, ouderen, zzp-ers, asielzoekers, de meerderheid van Nederland is ongeschikt. Andersdenkenden vinden een dichte deur. Het getuigt van moed om ongeschikt te durven zijn. Dibi met zijn conservatieve cultuur achtergrond, vindt zichzelf het bewijs dat vrijheid belangrijker is dan milieu. Het gaat om geestdrift en autonomie.  

De stelling die Sap aan Dibi voorlegt voorlegt gaat over gelijke kansen en de wens van Dibi om te versmallen tot het onderwijs, terwijl Sap de emancipatie breder ziet.  

De stelling van Dibi gaat over een vechterspartij. Hij is jaloers op de SP met hun sterke binding met de leden. Zou het liefst met z’n allen naar het tentenkamp in Ter Apel gaan om te laten zien waar ze voor staan. Sap meent dat ze zoveel ideeën hebben, dat die eindelijk eens om realisering vragen en zoiets kan het beste in een regering. Dibi heeft het al over minister Sap van emancipatie.

Daartussendoor worden de kandidaten door Elshout ondervraagd, onder andere over Europa en de zorg. Sap zegt dat er een enorm zonne-energie project voor Griekenland klaar ligt en roept op miljarden daarvoor te bestemmen, Dibi wil dat men, vanwege een toenemend gebrek aan mensen in de zorg, een zorgplicht krijgt. Sap zegt dat zoiets gemakkelijker gerealiseerd kan worden als de zorg minder geïnstitutionaliseerd is en dichter in de buurt blijft. Beide zijn voorstander van voortgaande vergroening en een verantwoordelijk en actief burgerschap.

Het is de moed om mee te regeren tegenover de moed om anders te durven zijn, die het verschil tussen de twee kandidaten uitmaakt. Het meedoen met het establishment of de kracht zoeken in de eigen identiteit. Of het meedoen aan de macht zinvol is hangt af van het aantal zetels dat Groenlinks in september haalt, hoewel een kleine partij als de SGP toch ook in het recente verleden een machtsfactor van belang genoemd kon worden.

Woensdag a.s. is er nog een debat in Den Bosch, de week erop in Groningen, woensdag 6 juni de uitslag.