Taaie onderhandelingen tussen gezworen vijanden onder
leiding van een rustige Brit
Karen Stokkendal Poulsen brengt in The agreement het onderhandelingsproces in beeld in 2012 tussen
Servië en Kosovo, die eind jaren negentig een verbeten strijd voerden, hetzij
voor het behoud van eenheid als voor onafhankelijkheid. Kosovo riep in 2008 de
onafhankelijkheid uit die door Servië niet werd erkend.
De ervaren Britse bemiddelaar Robert Cooper (zie foto) die namens de
Europese Unie de onderhandelingen leidt, had, ondanks de mooie toekomst die in
het vooruitzicht werd gesteld, een zware klus aan het succesvol afronden van de
besprekingen tussen de twee gezworen vijanden, Deze worden in Brussel vertegenwoordigd
door respectievelijk de door de wol geverfde juriste en voormalig Kosovaarse minister
van Buitenlandse Zaken Edita Tahiri en de voormalige basgitarist in de band Generation without a future Borko
Stefanovic namens Servië.
Cooper staat voor zijn uitgebreide historische bibliotheek
en vraagt zich af of een boek over Napoleon nou bij Frankrijk hoort of bij
Militaire geschiedenis. Alles in het leven is een keuze.
Hij is een groot voorstander van de Europese Unie die
conflicten tussen landen weet in te dammen. Dit komende onderhandelingsproces
is belangrijk voor de reputatie van de Unie. Tussen de besprekingen door leest
hij een roman of gedichten. Hij komt op de fiets naar zijn werk en kleedt zich
om op kantoor. Hij is geen diplomaat, zegt hij zelf. Hij wil mensen bij elkaar
brengen en doet dit op een onderkoelde, vriendelijke maar vasthoudende manier. De
stropdas die hij uitzoekt moet helpen om een akkoord te bereiken.
De Serven zijn niet blij met de kleine kamer die hun
delegatie krijgt toegewezen, Stefanovic gaat aan de onderhandelingstafel op de
plaats van Tahiri zitten. Cooper wijst met de nodige ironie op een schilderij
van Goya aan de muur waarop twee vechtende katten te zien zijn.
De worst die Cooper de twee vijanden bij een overeenkomst voorhoudt
is toetreding tot de Europese Unie, maar daarmee is de kou nog niet uit de lucht.
Oud zeer speelt tijdens de besprekingen mee. Cooper tracht moeilijke zaken als
erkenning van Kosovo door Servië te vermijden. Ook zonder deze erkenning kan
men vreedzaam samenwonen. Hij wil het dan ook niet over grenzen hebben en
krijgt met een tussenvoorstel de instemming van de onderhandelaars.
Een tweede punt gaat over de aanwezigheid en de inspraak van
Kosovo tijdens regionale bijeenkomsten. Tahiri maakt nog voor het gesprek hierover
een voorbehoud ten aanzien van de, voor Kosovo, onwelgevallige interpretatie
die Stefanovic mogelijk zal rondbazuinen. Stefanovic is van zijn kant niet te spreken
over het gepreek van Tahiri. Desondanks komt er een definitieve versie van het
akkoord. Stefanovic moet daarover ruggespraak houden met Tadic in Belgrado.
Tahiri wacht af. Cooper leest een roman maar oogt gespannen. In Kosovo worden
demonstraties gehouden die het recht op zelfbeschikking onderstrepen, in Servië
verzetten nationalisten zich tegen verkwanseling van de Servische staat.
Cooper is niet te spreken over het getalm van Stefanovic.
Als die uiteindelijk opduikt, is Tahiri vanwege vermoeidheid vertrokken.
Stefanovic maakt een voorbehoud in de tekst wat betreft het woord
intergouvermenteel, omdat dit op twee staten zou duiden, maar Cooper wil dat
niet veranderen. De volgende dag wijst Tahiri Stefanovic erop dat hij eerder niets
aan de tekst wilde wijzigen, waarop Stefanovic opnieuw contact zoekt met zijn
bazen, die tenslotte akkoord gaan. Op dat moment is Tahiri onbereikbaar bij een
overleg van de Navo en tekent later dan Stefanovic. Cooper is opgelucht. Hoewel
het akkoord slechts een puntkomma in de geschiedenis van de Europese Unie zijn,
kunnen de onderhandelingen over toetreding beginnen.
Een jaar later wordt een nader akkoord gesloten onder
leiding van Catherine Ashton. In 2020 hoopt Servië toe te kunnen treden tot de
EU. Kosovo is een potentiële kandidaat lidstaat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten