Overeenkomsten studentencorps en Communistische Partij
Nederland
Meindert Fennema - die ik leerde kennen door de bijdrage van
Lodewijk Asschers Mijn idee van Nederland
– was tot voor kort hoogleraar politieke theorie van etnische verhoudingen en schreef
het biografische boek Goed fout dat
de ondertitel Herinnering van een meeloper draagt en dat over zijn
herinneringen aan het studentencorps en de Communistische Partij Nederland gaat.
Wim Brands noemt hem een politicoloog, maar Fennema wil ook
graag weten dat hij schrijver is. Fennema legt uit dat hij zijn uitgever vertelde
over zijn idee voor zijn nieuwe boek, namelijk een portret van vier personen
uit zijn omgeving die in de CPN zaten en dat zij toen voorstelde om ook zijn
eerdere verleden als corpslid erbij te nemen. Fennema begon daaraan als een
voorstudie vanwege de overeenkomst tussen de leden van de twee gesloten
organisaties, die zichzelf als elitair zagen, neerkeken op de massa en dachten
dat ze voorbestemd waren voor een leidende rol in de maatschappij.
Brands noemt het ongewoon dat Fennema, met een vader die in
een slachthuis werkte, in een corps terecht kwam.
Fennema vertelt een leuke anekdote over zijn broer die
diergeneeskunde studeerde en een feestje gaf. In de nacht kwam een lakei de
trap op die de studenten met hun achternaam aansprak en met alle egards werd
behandeld. Hij bleek de bediende van de sociëteit waar zijn broer en andere
feestgangers lid van waren.
Brands gaat niet verder over het corps waar Fennema zelf lid
van uitmaakte, maar stelt dat het corps er in vergelijking tot de CPN in zijn
boek goed van af komt.
Fennema zegt dat het corps buiten de Groentijd een hele
liberale vereniging was, die ook leden telde die tot de studentenvakbeweging
behoorden en dat het bij de CPN altijd Groentijd was. Je wist bij de laatste
groep nooit zeker of je erbij hoorde. Corpsleden betreurden het dat Fennema door
een politieke reden in 1972 wegging. Hij werd lid van de effectief opererende CPN
na een maoïstische coupe van het ASVA bestuur. Eerder was hij lid van de PvdA
maar dat zegde hij op doordat men de oorlog in Vietnam steunde.
Brands wil nog eens uitgelegd krijgen hoe het stalinisme
werkt.
Fennema vertelt dat hij door Rinus Haks van de CPN op het
matje werd geroepen met het verzoek om, op straffe van opzegging van het
lidmaatschap, afstand te nemen van zijn docent Ger Harmsen, die boeken gestolen
zou hebben van een andere organisatie, hetgeen een voorwendsel was dat de
ideeën van Harmsen niet strookten met de partijlijn.
Brands vraagt of iemand toch maar lid blijft omdat er aan
iedereen wel wat op te merken valt.
Fennema zegt dat hij inderdaad afstand van Harmsen nam in
een klimaat dat steeds wantrouwiger werd. Daar kwam bij dat men uitgemaakt werd
voor anti-communist als men uit de partij stapte en daarop zat Fennema niet te
wachten. De ondertitel van zijn boek slaat op de positie die hij innam. Fennema
vertelt dat hij depressief werd tijdens het schrijven erover maar dat zijn
stemming verbeterde toen hij zich realiseerde wat hij gedaan had. Daarna kon
hij het proces beschrijven waardoor hij zover kwam.
Fennema beantwoordt de vraag van Brands over huidige stalinistische
praktijken van uitsluiting allereerst met een verwijzing naar Janmaat, maar dat
is alweer een tijd geleden. Ik vraag me af of het echt zo slecht is om uit de
vergaderzaal weg te lopen als deze aanhanger van het nationaal socialisme in de
Kamer aan het woord kwam. In plaats van uit een gevoel van morele superioriteit
kan dit als een gerechtvaardige daad van verzet gezien worden. Het voorbeeld
van jihadisten die door alle kritiek op hun idealen juist meer vastberaden op
hun doel afgaan, is sterker.
Hier
Mijn idee voor Nederland - Lodewijk
Asscher in De Balie (2012) Ik wil altijd nog een verslag over Fennema’s idee
met Nederland, hier .
Geen opmerkingen:
Een reactie posten