Noordpoolonderzoeker trekt weinig consequenties uit zijn
ervaringen
Archeoloog, fysisch geograaf en Noordpoolonderzoeker Louwrens
Hacquebord schreef eerder Geschiedenis
van de Noordse Compagnie (1614-1642), een interessante periode in de
geschiedenis van de Nederlandse walvisvaart.
In Wildernis, woongebied en wingewest
doet hij verslag van zijn onderzoek naar de verandering van het Noordpoolgebied.
Hacquebord was voor het eerst in de poolcirkel in 1979 tijdens
een expeditie van zeven personen, die daar allemaal voor het eerst waren. Hij
was toen 32 jaar oud. Men wilde de plek bereiken waar een nederzetting was
geweest van Nederlandse walvisvaarders. Die hadden het vak in de twaalfde eeuw geleerd
van Basken in de Golf van Biskaje. Nadat de walvissen daar uitgeroeid waren,
trok men naar het noorden. De expeditie waar Hacquebord deel van uitmaakte
kende veel ontbering. Het was erg vochtig en waterkoud, waardoor de tenten en
de inhoud nat werden. In de twee volgende zomers boekten ze meer resultaat.
Afgelopen zomer was Hacquebord voor het laatst op
Spitsbergen. Hij houdt van de uitgestrektheid van het landschap, dat harmonie
uitstraalt. In vergelijking met 1979 ligt er veel minder sneeuw en ijs. Het
landschap was daardoor veel groener. Hij betreurt het dat een uniek landschap
verdwijnt. Dit heeft ook consequenties voor het systeem aarde. Niet alleen wat
betreft de zeespiegelstijging, maar ook voor lucht- en waterstromen. Wat we nu
meemaken is iets anders dan de natuurlijke wisselingen gedurende de ijstijden. Hoewel
de dierpopulatie niet verandert, zijn er veel meer muggen.
Wim Brands wil weten hoe het met de pelsjagers staat.
Volgens Hacquebord leefden er al weinig op Spitsbergen, maar
nu zijn het er nog minder. Op Groenland heeft men andere middelen van bestaan
gevonden, gebaseerd op de visserij en het toerisme. De nationale overheid
stimuleert het gebruik van mobiele telefoons, waardoor men kan delen in de
Westerse consumptiegoederen die in pakketten in de onherbergzame gebieden worden
afgeleverd.
Brands zegt dat Hacquebord in zijn boek laveert tussen
romantiek en realisme.
Hacquebord wil de lezer het gebied in meenemen en het
eerdere beeld, als zou de Noordpool voor avonturiers bedoeld zijn, herscheppen.
Door documentaires verandert ons beeld al. We zien kwetsbare wildernis.
Greenpeace maakt daar gebruik van om de publieke opinie te beïnvloeden. Hijzelf
wil een middenweg bevaren tussen economisch gewin en ecologisch natuurbehoud.
Multinationals die het gebied in handen willen krijgen zouden moeten afblijven
van het kerngebied rond de Noordelijke IJszee. Daar hebben we niets te zoeken. Dat
mag geen wingewest worden. Een voorbeeld voor de Noordpool zou Antartica kunnen
zijn, waar een internationaal verdrag geldt om het gebied te beheren. Kuststaten
willen echter graag het gebied inlijven met het oog op mogelijke olie- en gasvondsten.
In geval van een onheilscenario dient men volgens Hacquebord met bedrijven zelf
over de winning vna fossiele brandstoffen te onderhandelen.
Het is jammer dat Brands en Hacquebord niet verder komen dan
de olie- en gaswinning. Juist duurzame energie is een oplossing voor de
toekomst. Hoewel Hacquebord toegeeft dat het gebied kwetsbaar is, trekt hij geen
conclusie uit zijn woorden. De zesdelige documentaire Klimaatjagers (zie hier)
van Bernice Notenboom spreekt boekdelen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten