De idylle van het platteland versus de naargeestige
werkelijkheid
De nieuwe serie afleveringen van Boer zoekt vrouw is afgelopen zondag weer van start gegaan. Het is
het tiende seizoen van de populaire serie. Cultureel antropoloog Lizzie van
Leeuwen beziet de aandacht daarvoor met lede ogen. Het geeft een totaal
verkeerd beeld van de situatie op het platteland. Zij bestudeerde de
zelfmoorden van boeren, hetgeen een groot taboe is.
Wim Brands vraagt Van Leeuwen hoe ze erbij gekomen is om dit
onderwerp te bestuderen.
Van Leeuwen antwoordt dat het geleidelijk gegaan is. Ze las
erover in romans, bijvoorbeeld in Bartje
van Anne de Vries. Op non-fictie gebied is er in Nederland niets over
geschreven. In de Verenigde Staten is wel onderzoek gedaan, waaruit blijkt dat
tweemaal zoveel agrariërs zelfmoord plegen in vergelijking met andere
beroepsgroepen en dat dit aantal stijgt tijdens crises in de landbouw.
Brands wijst op complicerende factoren zoals het verzwijgen
van de doodsoorzaak die onderzoeken moeilijk maakt.
Van Leeuwen zegt dat dit een probleem van alle
zelfmoordstatistieken. In het zuiden van het land worden de zelfmoorden er niet
in meegenomen onder invloed van de macht van de katholieke kerk.
Brands vraagt naar de ingang van haar onderzoek.
Van Leeuwen schreef de LTO in verschillende regio’s aan. In
Friesland, Gelderland, Drente, Zuid-Holland en Brabant reageerde men positiever
dan in Zeeland en West Friesland. Daar stuitte ze op een gesloten front. Ze
voerde bijzondere gesprekken met nabestaanden, die gemotiveerd waren om over de
toestand te praten. Vanuit de organisatie kreeg ze verder weinig medewerking. Het
onderwerp is nog steeds taboe.
Brands vraagt heel alert waarom dat zo is.
Van Leeuwen antwoordt dat dit overal in de wereld zo is. In
boerenfamilies vindt men het moeilijk om een nederlaag te erkennen, men schaamt
zich daarvoor en ook in religieuze zin is zelfmoord nog steeds taboe.
Brands begint over pieken in de zelfmoordstatistieken.
Van Leeuwen zegt dat die vaker voorkomen in het voorjaar als
er hard gewerkt moet worden en de voorraden geslonken zijn, waardoor de boeren
verzwakt zijn. Boeren is een risicovol en stressvol beroep. De geestelijke
gezondheid biedt geen gemakkelijke toegang en een visite aan de dokter wordt
nogal eens vermeden uit angst erop aangekeken te worden.
Brands vraagt of Boer
zoekt vrouw ook een reden voor haar boek was.
Van Leeuwen bevestigt dat dit een aanleiding was. Ze zou
graag de vraag gesteld willen zien waarom boeren zo moeilijk aan een vrouw
komen. Dit heeft te maken met droevige ontwikkelingen als de ontvolking van het
platteland en de mechanisering van de landbouw, waardoor meer investeringen
nodig zijn, die vaak niet op te brengen zijn.
Brands stelt vast dat kijkers naar het programma een rad
voor de ogen wordt gedraaid.
Van Leeuwen zegt dat men ziet wat men wil zien, maar dat het
romantische beeld niets met de werkelijkheid te maken heeft. Het programma
stelt het negatieve beeld bij uit de tachtiger jaren toen de boer in een
negatief daglicht stond, maar slaat door naar de andere kant.
Brands vindt het vreemd dat er geen discussie op gang is
gekomen naar aanleiding van De hanebalken.
Van Leeuwen zegt dat zelfs de LTO in het Zuiden, die toch
meewerkte, geen reactie gaf op het boek.
Brands neemt aan dat een nieuwe crisis in de landbouw tot
meer zelfmoorden leidt.
Van Leeuwen bevestigt dit. De vogelgriep veroorzaakte veel
stress en het afschaffen van de melkquota later dit jaar zal ongetwijfeld een
hoger sterftecijfer in de hand werken.
P.s. Ik las gister in de krant dat boeren op grond van
cijfers van het CBS helemaal niet vaker vrijgezel zijn dan andere
beroepsgroepen. Wat doet Boer zoekt vrouw dan anders dan een stigma aanbrengen
op een hele beroepsgroep? Yvonne Jaspers moet zich schamen dat ze haar grote
talent zo misbruikt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten