Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 18 januari 2015

Filmrecensie: Ida (2013), Pawel Pawlikowski



Novice twijfelt tussen een geestelijk of werelds leven

Een goede film hoeft niet spectaculair te zijn. Het is de kracht van de eenvoud die een film boven anderen doet uitstijgen. Ida van Pawel Pawlikowski is zo’n film. Hoofdpersoon Ida groeit op in een katholiek klooster en hoort later van haar tante Wanda dat ze joods is. Ze gaan samen op zoek naar haar familie. Tijdens die zoektocht begint Ida te twijfelen aan haar keuze voor een geestelijk leven.

Ida is gemaakt in zwart wit dat goed bij de tijd past waarin de film speelt, Polen 1962, nog midden in een tijd van communisme. De details zijn veelzeggend. De film begint met enkele novicen, waaronder Ida die de naam Anna heeft gekregen, die samen een Heilig Hart beeld op zijn sokkel in de sneeuw zetten. Niet veel later stuurt de overste haar naar haar tante Wanda, een zwaar drinkende rechter, die in de stalinistische tijd hardvochtig tegen tegenstanders van het regime optrad (zie poster). Wanda vertelt haar dat ze Ida Lebenstein heet en een joodse is. Ze toont haar een foto met haar moeder Roza die Ida als baby op haar arm heeft.

Ida wil graag naar het ouderlijk huis, ergens in een dorp op het platteland en tante besluit met de auto mee te gaan. Daar ondervraagt tante Feliks, die in het huis woont. Ze doet dit op een manier zoals ze vroeger deed, maar komt niet te weten waar haar zus, man en haar zoon die daar ook was, gebleven zijn. Daarvoor moeten ze naar Szymon, de vader van Feliks die echter in het ziekenhuis ligt. Volgens een buurvrouw komt hij weer spoedig thuis.

De tante en haar nicht hebben inmiddels al een nacht doorgebracht in een hotel in de plaats waar Szymon woont. Daar wordt een feest gegeven waarbij ook een band speelt. De jonge saxofonist Lis kennen ze al omdat ze die een lift hebben gegeven. Het ziet er naar uit dat deze jongen en Ida samen iets krijgen, maar dat moment wordt uitgesteld. Tante gaat naar beneden om te feesten terwijl Ida op hun hotelkamer blijft om in de bijbel te lezen. Als tante na het feest wegzakt in haar roes, gaat Ida naar beneden en praat met Lis.

Omdat Szymon nog niet uit het ziekenhuis ontslagen is, gaan de vrouwen naar hem toe. Szymon vertelt dat hij de familie Lebenstein in het bos heeft ondergebracht, maar laat in het midden hoe ze om het leven zijn gekomen. Feliks vertelt meer. Hij wil hen naar de graf brengen op voorwaarde dat ze afzien van aanspraak op zijn huis. Hij graaft in het bos de schedel op van de zoon van Wanda. De vrouwen gaan daarmee naar het familiekerkhof in Lublin, waar ze de schedel begraven. Vervolgens gaat Ida terug naar het klooster om haar geloften af te leggen.

Het zou een karig eind zijn als de film hiermee zou eindigen en dat gebeurt gelukkig ook niet. Ida twijfelt sterk aan haar levensweg. Ze zegt tegen het Heilig Hart beeld dat ze nog niet klaar is om in te treden in de orde. Inmiddels springt de wanhopige Wanda uit haar raam. Ida neemt haar plaats in, rookt en drinkt en oefent op schoenen met naaldhakken. Lis is op de begrafenis van Wanda en legt het aan met Ida. Ze leert de wereldse liefde kennen en neemt daarop een afgewogen besluit. Het koraal van Bach Ich ruf zu dir Herr Jesu Christ sluit mooi hierbij aan.   

De scènes zijn mooi gekozen, worden soms afgekapt, omdat de kijker ze zelf kan invullen.  
De ogen van Agatha Trzebuchowska, die Ida speelt, zijn onweerstaanbaar, vond ook Wanda. Lis sloeg de spijker op zijn kop toen hij zei dat Ida niet besefte welk effect haar uitstraling had.
 
Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten