Yassine gaat naar Syrië (2014), documentaire van Yassine El Idrissi

Dappere journalist doet verslag van het leven in een oorlogsgebied

De oorlog in Syrië duurt maar voort. Het is pijnlijk te denken aan alle leed dat de mensen daar dagelijks meemaken zonder dat iemand hen helpt, maar verheugend dat er lieden zijn die iets over de bloedige strijd willen meedelen. Fotojournalist Yassine El Idrissi (links op de foto) woont sinds 2011 in Amsterdam en deed daar een master op de Filmacademie. De Arabische lente boeide hem zeer. Op Facebook volgde hij de ontwikkelingen op de voet, maar hij wilde dichterbij Syrië zijn. Hij vertelde zijn ouders niet dat hij naar een oorlogsgebied ging en vroeg zijn vriend Rachid mee om het camerawerk te doen.

Net als andere Syrië strijders namen ze de route via Istanbul en Antalya naar de grens waar Facebook vriend Ilyas hen opwachtte en meenam naar zijn stad Saradiq dat in handen was van het Vrije Syrische Leger (VSL). Yassine ziet strijders zegevierend op een pick-up terugkomen van een gevecht in Aleppo. Het ouderlijk huis van Iyas is voor hem als een thuis. De zus van Iyas is kritisch over al dat vechten en vreest de vliegtuigen die bommen afwerpen.

Ilyas neemt hen mee naar zijn vriend Chalid, die gedeserteerd is uit het leger van Assad. Yassine houdt zijn geweer vast dat van Russische makelij is en maakt een foto van de verzetsgroep waar Chalid deel van uitmaakt. In de groep wordt druk gediscussieerd over de vraag of Syrië in de toekomst een seculiere of islamitische staat zal zijn. Yassine vraagt zich af of dit gaat over een democratie in wording of een voorteken is van meer ellende.

De zus van Ilyas hoort over de telefoon van de dood van een kennis. Haar zoontjes zeggen dat die dus nu een martelaar is, net als hun doodgeschoten vader. Yassine heeft een ontmoeting met een voormalig ontwerper die de doden begraaft en bloemetjes op de graven legt. De kijker vraagt zich af of er niet een steekje loszit aan de man maar Yassine heeft er verder geen commentaar op. Yassine doet in een kogelvrij vest zelfs mee aan de gevechten van de groep.  

Terug in Amsterdam laten de beelden hem niet los en na acht maanden gaat hij terug. Inmiddels is Al Qaida ook actief in het gebied. Yassine wordt binnengesmokkeld en is opgelucht als hij bij een controlepost mensen van het VSL treft. Een deel van Saradiq is door bombardementen met de grond gelijk gemaakt. Ilyas en zijn familie zijn gevlucht, alleen een neef woont er nog. Hij had zich verstopt bij een inval van soldaten van Assad. Tijdens een aanval van een straaljager neemt hij Yassine en Rachid mee naar de kelder en later naar een verzetsgroep waar Yassine zich veilig voelt. Een strijder toont een tatoeage van een draak en zegt dat hij die, wijzer geworden en geloviger, niet meer zou zetten.  

Een deel van de groep gaat met een pick-up richting de strijd. De leider geeft hen nog wat goede raad. Hij is sceptisch over andere brigades die alleen maar in olie handelen. Zichtbaar opgelucht, zegt Yassine, komt de groep aan het eind van de dag weer terug. Een van hen,

Abu Islam, vertelt dat zijn vader met hamers werd bewerkt en net als zijn broers gedood. Zijn vrouw en zoontje zijn gevlucht. Op dat moment hoort hij dat het huis van zijn nog levende broer gebombardeerd is en dat hij in het ziekenhuis ligt. Abu neemt Yassine mee naar de puinhoop en laat meteen het huis zien waar hij na de oorlog met vrouw en zoontje wil gaan wonen. Ontroerd ruikt hij aan een T-shirtje dat aan de muur hangt met de geur van zijn zoontje erin.

Dramatisch is het slot waarin Yassine in een pick-up bedreigd wordt door een bombardement. De wagen stopt om andere vluchtelingen mee te nemen. Hij is zo bang dat hij teruggaat naar Amsterdam en bewondert de Syriërs die de strijd voortzetten. Tijdens de aftiteling lezen we dat Ilyas asiel heeft aangevraagd in België, dat de doodgraver een massagesalon begonnen is en dat Abu Islam de strijd voortzet in dienst van de VSL.