Filmrecensie: Malèna (2000), Giuseppe Tornatore

Barbie op een Siciliaans dorpsplein

Het gegeven is niet onbekend in film en literatuur: een jongen in de ban van een mooie vrouw. Hij bespiedt haar maar ze is onbereikbaar. Schrijvers weten er wel raad mee. Alberto Moravia kon bladzijdelang uitweiden over de stille fascinatie van zo’n jongeman, zijn dagdromerijen over zijn perfecte geliefde, al is hij nog te jong om mee te doen met de volwassenen, maar ook geen kind meer.

Deze omschrijving is toepasbaar op Renato Amoroso uit het dorp Castelcuto op Sicilië ten tijde van het begin van de Tweede Wereldoorlog. De film opent met een oproep om samen te komen luisteren op het dorpsplein naar een belangrijke toespraak van Mussolini, die daarin de oorlog zal verklaren. Deze belangrijke politieke gebeurtenis gaat voorbij aan Renato. Hij heeft net een nieuwe fiets en spurt daarmee naar zijn klasgenoten die op de boulevard de wacht houden bij het huisje van Malèna Scordial die in haar twintiger jaren is. Renato wil graag bij hen horen, maar het pleit daarover is nog niet beslist. Hij is klein van stuk en draagt nog een korte broek.

Malèna is de dochter van hun dove leraar Latijn. De jongens nemen hem graag op de hak waar het om de eerbaarheid van zijn dochter gaat, terwijl hij denkt dat ze alleen vragen om naar de w.c. te mogen. In het dorp koestert ze de bewondering van de mannen en de minachting van de vrouwen. Haar naam gaat vaker over de tong als haar man weggaat in het leger en nog vaker als hij blijkt te zijn gevallen. Vele kandidaten dingen naar haar hand, tot ergernis van Renato die haar helemaal voor zichzelf heeft bedacht. Er volgt zelfs een rechtszaak, aangespannen door een vrouw van een tandarts, waarna de oude advocaat die Malèna bijstaat, zelf naar haar liefde dingt. Vanuit een kijkgaatje in haar dak houdt Renato het allemaal in de gaten. Hij volgt haar ook naar het huis van een onbekende, die, als hij eenmaal naar boven geklommen is, haar oude vader blijkt te zijn. ’s Nachts komt hij klaar met een slipje dat hij van haar lijn heeft gestolen.  

Fraai zijn de vele verbeeldingen van Renato. De eerste keer, als hij spijbelt van school om op de boulevard haar huisje in de gaten te houden, droomt hij dat ze hem vraagt sigaretten voor hem te halen en haar benen toont als ze hem geld geeft,dat hij natuurlijk meteen op de grond laat vallen. Hij ziet hen ook terug in de film, zij als een losbandige vrouw of anders als Jane terwijl hij natuurlijk de onoverwinnelijke Tarzan is. Hij troost haar als haar man blijkt te zijn overleden en smeekt bescherming voor haar af in de kerk.

Toch mist er iets. Ontwikkelingen zijn er eigenlijk niet tussen Renato en Malèna. De vader van Renato reageert woest op het gespijbel en het gedrag van zijn zoon en zet later een prostituee in om hem af te helpen van zijn manie. Het is toch vooral de ongelooflijke ongenaakbaarheid van Malèna die tegen gaat staat. Ze loopt als een Barbie in een rechte lijn over het dorpsplein waar iedereen haar bekijkt maar zij niemand een blik waardig keurt. Ook Renato niet. Tenminste tot het slot en dan maar een mager bedankje dat hij haar helpt om sinaasappelen bijeen te rapen, die uit de boodschappentas gevallen zijn.

Malèna is gemaakt naar een verhaal van Luciano Vincenzoni, die ook meeschreef aan het scenario. Wellicht is de Malèna in het verhaal minder gemaakt, minder buitenkant dan in de film.   

Hier de trailer.