Achter een culturele duizendpoot schuilt een Gutmensch
De West Vlaming Wim Opbrouck komt meteen over als een
gepassioneerde Belg die zich graag in het leven dompelt en geen moment voorbij
laat gaan om de geneugten daarvan tot zich te nemen. Hij is dan ook een man met
veel kanten. Ooit wilde hij kok worden, maar hij heeft zijn hart verpand aan
het toneel, was werkzaam bij NTGent, ook vijf jaar als artistiek leider en is,
naast zanger, bezig met een scenario voor de film Het hout van Jeroen Brouwers. Hij had nog wel zijn twijfels of hij
het komende seizoen de Vlaamse versie van Heel
Holland bakt moest gaan presenteren, maar dat kon blijkbaar ook nog wel op
zijn vork. Des te opmerkelijker is het dat hij halverwege de uitzending tegen
Janine Abbring zegt dat hij nogal grumpy is voordat hij aan en voorstelling
zoals deze Zomergastenuitzending begint. Daaruit blijkt dat we met een
toneelspeler te maken hebben die zichzelf neerzet zoals hij wil.
Opbrouck was altijd al een grote fan van Zomergasten. Hij
gebruikte het programma om aan beeldmateriaal te komen dat in de jaren tachtig schaars
was. Hij laat als eerste fragment een stukje zien uit de uitzending van Peter
van Ingen met Jan Wolkers, die vertelt over een bezoek aan het graf van Dylan
Thomas, waarbij zijn zoontjes de bijzondere steentjes meenamen die op diens
graf in Wales lagen. Wolkers vond een van die steentjes later in zijn auto, dacht
dat het een snoepje was en beet daardoor een kies kapot, hetgeen voor Opbrouck
alleen maar iets toevoegt aan de heroïek van Thomas.
Exaltatie kan hem niet ontzegd worden, maar dat heb je
natuurlijk al gauw bij een acteur.
Abbring, die nog net niet aan heldenverering doet, stelt
vast dat de zwaarlijvige Opbrouck heel licht beweegt. Ze heeft dat
geconstateerd toen ze voorafgaande aan dit gesprek een voorstelling van hem in
Groningen bezocht. Opbrouck, die in de film Mont
Ventoux juist degene was die nauwelijks de berg opkwam, vertelt dat hij dat
van een leraar op de toneelschool geleerd heeft om het licht te houden.
Poëzie is een van zijn bronnen, voor hem geopenbaard door
een lerares voordrachtskunst toen hij een jaar of dertien was. Hij werd gebeten
door de schoonheid en de complexiteit van de taal waardoor hij bij Thomas aan
het goede adres is. Een andere bron is de muziek die hij zelf ook met zijn band
maakt. Hij heeft een mooi fragment uitgekozen waarin Reinbert de Leeuw in het
programma Toonmeesters in Katowice
samen met componist Henryk Górecki de ziel uit zijn lijf musiceert. De
schaamteloze durf kan volgens Opbrouck alleen maar naar buiten komen als de
situatie veilig is, zo heeft hij ook als acteur ondervonden. Muziek speelt ook
een belangrijke rol in de film zoals de meesterlijke verbeelding van Paolo Sorrentino
van het leven van de Italiaanse politicus Andreotti in Il divo.
Zijn aantreden als artistiek leider bij NTGent was niet de
gelukkigste tijd in zijn leven, zo wordt duidelijk uit de moeite waarop
Opbrouck zich over de kwestie uit die zelfs gemaakt heeft dat hij tegenwoordig
freelancer is geworden. Hij koppelt dit heel fraai aan een Franse
restauranthouder die anders wilde koken dan de familietraditie voorschreef maar
tenslotte de hond in de pot vond en toch maar weer de zalm met zuring op het menu
zette. Opbrouck constateert dat er eb en vloed is, een komen en gaan.
Veiligheid en vertrouwen spelen een cruciale rol als het
gaat om intieme contacten. Opbrouck heeft een fragment uitgekozen uit de
documentaire Ik zal uw naam niet noemen, waarin
Ted van Lieshout worstelt met de intieme relatie die hij had met de man die hij
in zijn boek Mijn meneer beschrijft.
De nuance kan nooit genoeg benadrukt worden. Dat vormt een mooi bruggetje naar
zijn bewerking van Het hout. Abbring
legt hem een scène uit het boek voor waar hij zijn filmvisie op moet geven.
Opbrouck vertelt dat hij veel geleerd heeft van de manier waarop Francis Ford
Coppola met The godfather omging. De
martelscène in Het hout moet wat hem
betreft genadeloos worden.
Het mooiste heeft Opbrouck voor het laatst bewaard. Beelden
uit de anti-oorlogsfilm Paths of glory brengen
hem tot de vaststelling dat we na de twee wereldoorlogen nog weinig geleerd
hebben, waardoor we enkel nog met smart kunnen luisteren naar de hartstochtelijke
woorden van de getormenteerde Nina Simone uitgesproken in Montreux in 1976 en
opgenomen in de documentaire What
happened, Miss Simone? Daarin roept ze het publiek op om toch vooral minder
onwetend te zijn over de pijn die overal in de wereld geleden wordt. Dat is ook
vandaag de dag geen luxe uitspraak.
Hier
mijn bespreking van Ik zal uw naam niet
noemen,
hier
die van Mijn meneer,
hier
die van Paths of glory,
hier
die van Mont Ventoux,
hier
die van Het hout,
hier
die van Onder het melkwoud,
hier
die van Il divo.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten