De gevolgen van de oorlog raakt men niet kwijt
De Britse filmmaker Michael Grigsby was een van de eersten
die een reportage maakte over soldaten die uit Vietnam terugkwamen. In I was a soldier (1970) spraken David,
Dennis en Lamar uit Texas over ervaringen, waar niet over te praten valt en die
grote eenzaamheid teweeg brachten. In 2010 zocht Grigsby David en Dennis
opnieuw op. Lamar was overleden. Zijn dochter spreekt in de documentaire We went to war over haar vader. Kort na
de première van overleed Grigsby op 76-jarige leeftijd.
Dennis rijdt in zijn auto over Texaanse binnenwegen. Hij zit
in de renovatie. Mensen zijn niet in te schatten, zegt hij. Maar hij zelf ook
niet. Hij is een vreemde voor zichzelf. Hij is zijn ergste vijand. Mensen
willen alleen bloederige details horen. Hij had een rottijd en wil er niets
meer over horen. In Vietnam hadden ze niets te zoeken. Hij wilde er wel eens vandoor
gaan maar kon geen kant op. Hij was altijd al op zichzelf, trok er graag zelf
op uit. Het duurde twintig jaar voor hij van zijn nachtmerries afkwam. De
vorige nacht droomde hij nog van een groep Latino’s, die op hem afkwamen. Hij
kwam terug uit Vietnam met weinig schuldgevoelens. Hij hechtte zich meer aan
het leven, zat ook gevangen. Hij voelt zich nog steeds ingesloten in een
menigte. Hij praat in een café met twee Irak veteranen en herkent hun
problemen. De man deed drie zelfmoordpogingen, de vrouw was eenzaam bij
thuiskomst, home alone. Hij heeft nooit therapie overwogen en denkt dat zijn
depressies te maken hebben met zijn drugsgebruik. Wellicht gaat hij nog
aanspraak maken op veteranenzorg. Hij denkt tegenwoordig meer aan de dood,
voelt meer spijt sinds hij geen drugs meer gebruikt.
De meer introverte David (zie foto) vindt zijn ervaringen niet te bevatten. Een soldaat
gaat naar het front zoals zijn eigen vader ook naar de oorlog ging. Helaas is
er niets bereikt. Vuurgevechten waren het ergste dat hij in zijn leven
meemaakte. Hij vist veel omdat de natuur hem rust geeft. De herinneringen en de
spookbeelden komen en gaan. Vuurwerk maakt hem bang. Instinctief vlucht hij
ervoor. Toen hij terugkwam uit Vietnam, voelde hij zich onkwetsbaar en had hij de
behoefte dat uit te testen. Met veel drank op kroop hij achter het stuur en
reed rond. Hij vindt oorlog zinloos. Het draait allemaal om geld. Behalve
enkelen die eraan verdienen keert men weer berooid terug. Hij heeft een dochter
die met een handicap geboren werd door de gevolgen van Agent Orange, maar het
gaat goed met haar. Hij vindt het schandalig dat de Amerikaanse regering de kankerverwekkende
gevolgen van het ontbladeringsmiddel nooit toegegeven heeft. Voor hem was het
onmogelijk precies te zeggen wanneer met het gif uitstrooide. De dagen leken
allemaal op elkaar. Na achtendertig jaar is David toch in therapie gegaan en
dat heeft hem goed gedaan, omdat het zo moeilijk was om er, ook met zijn
kinderen, over te praten.
Lamar met een cowboyhoed zegt dat hij blij is dat hij nog
leeft, maar in een volgend beeld zien we zijn grafsteen. Hij wist niet hoe hij
de oorlog kon vergeten. Lamar stierf aan de gevolgen van Agent Orange. Zijn
dochter vertelt over de nachtmerries die haar vader tot zijn dood had. Hij was
vaak nijdig en humeurig. Hij vertelde dat hij een Vietnamees dorp moest
uitroeien maar weigerde en als straf op een schip werd vastgezet, waarin het
naar dieselolie stond. De geur maakte hem altijd weer onpasselijk. Hij dronk en
kreeg hallucinaties, waarin mensen hem kwamen pakken. Door zijn woede en
razernij kon hij het hele servies kapot laten vallen, maar hij sloeg nooit. Haar
moeder die er gelaten bij zit, zegt dat ze dat altijd voorkwam. De dochter zegt
dat hij zelfs geen klap gaf, omdat dan het eind zoek zou zijn. De De post traumatische
stress stoornis wordt doorgegeven aan de kinderen. Ook haar eigen kinderen zijn
erdoor beïnvloed. In haar ouderlijk gezin heerste een sfeer van angst waarin
men nooit wist wat er zou gaan komen. Duizenden Amerikaanse families hebben
hiermee te maken. Haar vader genoot op het eind van zijn leven van de nabijheid
van zijn familie. Ze mist hem, heeft het gevoel dat hij haar afgenomen is.
De beelden van snelwegen met reclames van eethuisjes of een
eenzame cactus die de gesprekken omlijsten, maken de documentaire zeldzaam
diepgaand. Iedere politicus die soldaten op een missie stuurt moet eerst deze documentaire bekijken.
Hier
de trailer van We went to war, waarin
af en toe ook beelden van I was a soldier
terugkomen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten