Onthutsend portret van Masha, lid van de Russische
jeugdbeweging Nasji.
De presidentsverkiezingen in Rusland naderen. Met alle macht
wordt gewerkt aan de herverkiezing van Poetin. Achter de
schermen doet men er alles aan om de oppositie monddood te maken. Een
belangrijke factor daarbij vormt de jeugdbeweging Nasji die - tegen betaling -
Russische jongeren mobiliseert om steun te betuigen aan de leider. Als er door
de oppositie wordt gedemonstreerd bezetten zij alvast de pleinen waar de
demonstratie zou worden gehouden. Dat is nog het meest onschuldige wat ze doen.
De documentaire begint met beelden van een zomerkamp waar 25
duizend jongeren in acht dagen zonder drank of sigaretten de nodige
saamhorigheid ontwikkelen. Een van de deelnemers is de knappe negentienjarige
Masha Drokova uit Tjambov, een vertegenwoordigster van de nieuwe generatie die
de vruchten plukte van de privatisering in de jaren negentig. Ze heeft snel
opgang gemaakt nadat ze Poetin tijdens een bezoek een kus gaf. Ze was idolaat
van de energieke leider, die van Rusland weer een supermacht wilde maken.
Behalve een eremedaille kreeg ze een auto en een appartement om haar
werkzaamheden voor de Nasji te kunnen verrichten. Ze is de rechterhand van de
charismatische leider Vasili Jakemenko en spreekt op vergaderingen over de
stabiele maatschappij die men nastreeft.
Het verhaal over haar wordt verteld door de onafhankelijke
journalist Oleg Kasjin. Hij zegt erbij dat zijn kennismaking met haar zijn
leven veranderde. Hij raakt bevriend met Masha nadat Jakemenko in 2008 wordt
aangesteld op een hoge post op het Federale Bureau Jeugdzaken en er komt een
plaats vrij in het hoofdbestuur van Nasji. Masha wordt niet gekozen om dat ze tijdens
de plenaire vergadering een weinig agressieve toespraak houdt.
Ze komt wat losser te staan van de beweging en mengt zich in
debatten met andere journalisten. Oleg maakt haar duidelijk dat de bedoelingen
van de jeugdbeweging helemaal niet zo positief zijn. Dat ze hun politieke
tegenstanders op allerlei manieren proberen dwars te zitten, onder andere door
’s nachts op hun auto’s te poepen of met honkbalknuppels te verschijnen op
demonstraties tegen Poetin.
Na een boekverbranding van een werk van partij-ideoloog
Soerkov door een groep journalisten wordt Masha ondervraagd door Jakemenko die
nog altijd veel invloed heeft in de jeugdbeweging. Masha bevindt zich tussen
twee vuren. Als op 4 november de Dag van de Nationale Eenheid nadert en ze
gevraagd wordt om een toespraak te houden voor de 30.000 jongeren die uit de
provincie opgetrommeld voor een Russische mars door Moskou onthoudt ze zich van
deelname. De Mars loopt uit op een aanval op andersgezinden. Masha is blij dat
ze niet heeft gesproken.
Inmiddels is er een erotische maandkalender verschenen als
eerbetoon aan Poetin. De oppositie maakt daarop een alternatieve kalender met
daarop geknevelde vrouwen die vragen stellen naar het democratische gehalte van
hun land, waar journalisten als loslopend wild worden doodgeschoten. Lisa, een
vriendin van Masha, is bang dat ze wordt bedreigd door haar rol daarin. Masha
stelt haar gerust. Haar kritische vriend Oleg is ook nog nooit iets overkomen.
Niet lang daarna wordt Oleg echter zwaar in elkaar geslagen. Masha demonstreert
voor het Kremlin. Een ander roept in een megafoon dat in Rusland over vijf jaar
een ministerie van haat zal worden opgericht. Masha gelooft niet dat Jakemenko
achter de mishandeling van Oleg zit.
Jakemenko stuurt een cynische reactie over de mishandeling
naar de krant en mobiliseert ook anderen om Oleg zwart te maken. Oleg, die uit
het ziekenhuis ontslagen is ervaart zoiets als een aanslag op zijn zenuwen. Het
openbaar ministerie ziet geen reden om een onderzoek in te stellen naar de betrokkenheid
van Jakemenko maar na een gesprek dat Poetin met hem had, komt het toch nog tot
een onderzoek. Jakemenko belde Masha, die zich had losgemaakt van de beweging.
Terwijl haar stap veel kritiek opleverde, komt hij met een steunbetuiging.
Tenslotte zien we Oleg en Masha in een café. Oleg mist een
pink en heeft last van een tranend oog vanwege een verstopte buis. Hij zou
eigenlijk nog geopereerd moeten worden maar laat het maar zo. Masha heeft geen
spijt van haar verleden bij de Nasji. Terwijl het onderzoek loopt komt
Jakemenko met een harde verklaring dat hij excuses eist van Oleg. Je moet maar
durven.
Vooral de ontwikkeling van Masha is boeiend om te volgen. De
jonge meid met privileges botst door haar goedaardige karakter met lieden die
een agressieve, op de persoon gerichte haatcampagne voorstaan. Ze is betrokken
bij Oleg Kasjin maar tegelijkertijd neemt ze geen afstand van haar verleden.
Masha was een speelbal in de steeds feller wordende politieke strijd die in
Rusland bezig is met de autocratische Poetin als onderwerp. Wellicht had de
uitkomst van het onderzoek naar de betrokkenheid van Jakemenko haar een
antwoord gegeven. Naar ik begrijp zijn de daders nooit gepakt.
Hier een
artikel van Ben de Jong in de Internationale Spectator van februari 2011 over
de gebrekkige rechtsgang in Rusland.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten