Ik zal uw naam niet noemen (2012), documentaire van Arno Kranenborg

Een genuanceerde kijk op pedofilie.

De documentaire begint met een opname van een zingende Ted van Lieshout aan het Bloemendaalse strand. ‘Ik loop met lege armen om me heen,’ luidt een van de regels op het scherm. De poëtische strekking daarvan kan niet onopgemerkt blijven, misschien is het een verwijzing naar de dichter zelf. In een volgende scène leest hij van het computerscherm een fragment voor uit Mijn Meneer, zijn nieuwe boek waarin een ervaring van de jonge Peter, zijn alter ego, met een pedofiel centraal staat. Van Lieshout herinnert zich er alleen nog flarden van, die hij heeft opgevuld met fictie. Zijn geweten vraagt van hem in te gaan tegen de recente harde volksreacties tegen pedofielen.

Op een basisschool leest hij gedichten voor en hij maakt daar ook tekeningen bij, bijvoorbeeld zijn moeder, die hij in Eindhoven bezoekt. Hij vertelt dat hij bang is voor wat er op hem afkomt als het boek uit is. Zijn moeder vindt het goed dat hij het heeft geschreven, maar twijfelt aan zijn herinneringen. Ze noemt hem een romanticus, een stille jongen die er toch op eigen kracht gekomen is. 

In 1986 kwam zijn eerste dichtbundel uit Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen, onder andere over zijn vader die in een doodskist lag. Hij was trots op een foto waarop hij als zevenjarige naast de kist zit. Hij vertelt dat zijn tante op de dag van het overlijden koffie aan het zetten was toen hij uit school thuiskwam. Zijn moeder huilde in de kamer. De manier waarop zijn tante steeds vriendelijk naar hem knikte beviel hem niet. Bij school zat hij op een hekje en zei tegen iedereen dat zijn vader lekker dood was en de hunne lekker niet.

Ted schaamt zich niet voor de pedofiele ervaring. Hij vindt het belangrijk zijn stem te laten horen. Het boek speelt in een fictief dorp om de ‘meneer’ te beschermen en omdat zijn herinnering niet compleet is. Oud-redacteur Jacques Dohmen van Querido is niet zo enthousiast over het manuscript. Hij vindt dat Ted het jochie teveel laat doorkletsen en vreest dat het pedofielen in de kaart speelt.

Gerbrand Bakker is evenmin mals met zijn kritiek. Tijdens kanotochtje, altijd leuk voor zo’n documentaire, zegt Gerbrand dat het boek saai is, humorloos en dat het geen kinderboek is. Ted wilde er echter geen volwassen lading aan geven. Mirjam van Hengel, redactrice van Querido is echter zeer enthousiast. Dat streelt Ted.

Met zijn moeder bespreekt hij de omslagfoto, waarop hij zelf als tienjarig jochie in zwembroek staat afgebeeld. Ted bekijkt de foto en vindt het interessant te bedenken dat dat jochie wellicht de man heeft verleid. Hij weet niet of hij een standpunt over pedofilie moet innemen.

Gerbrand zegt aan de keukentafel dat Ted op zijn leeftijd maling aan die ervaring moet hebben.

Ted antwoordt dat Gerbrand het zelf altijd maar over het boerenleven heeft.

Gerbrand heeft daar geen problemen mee maar vindt Ted nog steeds een jochie van tien jaar oud dat gezien wil worden. Er komen teveel boterhammen in het boek voor. Een rotwoord.

Ted heeft nagedacht over de kritiek van Gerbrand maar vindt hem een andere schrijver.

Als de lezer dit boek interessant vindt, gaat hij door met boeken voor volwassenen.

Mirjam van Hengel heeft het boek - als een lakmoesproef - voor de tweede maal gelezen en wijst op stopwoordjes als ‘maar’ die er nog uit moeten. Ted heeft toch nog een scène omgegooid om duidelijk te maken dat hij tegen relaties tussen volwassenen en kinderen is. Hij zag de ‘meneer’ een paar jaar geleden, maar bleef zitten waar hij zat. Hij weet niet waarom hij niet is opgestaan. Wellicht wilde hij de verhouding tussen hen niet veranderen. Hij heeft geen spijt van zijn ervaring.

Hij toont zijn moeder de aanbiedingsbrochure waar hij met een uitklappagina in staat. ‘Pedofielen zullen het boek kopen,’ zegt zijn moeder, al is dat allicht spottend bedoeld.  

                

Meer op de mooie website van Ted van Lieshout. 

Dit verslag staat ook op www.recensieburger.nl