De Zweed Gertten maakte in 2009 de documentaire Bananas
over de slechte arbeidsomstandigheden bij bananengigant Dole. In deze
Tegenlicht-uitzending kijkt hij terug op een periode waarin niet Dole maar
hijzelf onder vuur kwam te liggen. Dankzij de moedige houding van de Zweden,
altijd in de bres voor democratische rechten, moest Dole uiteindelijk het
loodje leggen, maar het kostte Gertten veel gemoedsrust.
Gertten is journalist en eerder buitenlands correspondent.
In 2009 maakte hij een documentaire over het gebruik van bestrijdingsmiddelen
die op de bananenplantages gebruikt werden en die slecht waren voor de
gezondheid van de werknemers en onvruchtbaar maakten. In de aanloop naar de vertoning
van de documentaire op het filmfestival van Los Angeles ontving Gertten van
Dole informatie dat zijn documentaire op leugens zou berusten. Producente
Margarete dacht eerst nog dat het om een vergissing ging, maar begreep later
dat men bedreigd werd.
In een interview met een lokaal televisiestation in Zweden
verzweeg Gertten de dreigbrieven. De journaliste, Charlotte, vond het
beangstigend dat Dole haar bestookte met brieven. Ze belde met de vice
president van Dole en kreeg een bombardement aan beschuldigingen over zich
heen.
Dole kwam met een media offensief, dat angst wekte bij de
organisatie van het filmfestival. In eerste instantie wilde men de documentaire
niet vertonen. Gertten reisde in juni naar Los Angeles. Volgens de rechter had
Juan Dominguer, de tussenpersoon in de film, bedrog gepleegd. Tegelijk had de
man een spreekverbod gekregen. Gertten geloofde niet in de beschuldiging, maar
Dawn Hudson, de directeur van de filmorganisatie, wilde de film alleen
uitzenden met een voorafgaande uitgesproken disclaimer van Dole.
Tot in de filmzaal aan toe wordt over de zaak gestreden.
Gertten wil dat eerst de disclaimer uitgesproken wordt en daarna wil hij zelf
iets zeggen. Uiteindelijk krijgt hij zijn zin, maar dat kan niet voorkomen dat
hij zelf in het verdomhoekje zit, zoals ook de Amerikaanse journalist Koeppel
bevestigt. Multinationals hebben veel macht in de V.S. Ze infiltreren in de
media. Een PR-bureau als Procter beïnvloedt de publieke opinie met opinie-stukken
in de krant die ze plaatsen onder de naam van een bekende Amerikaan, zoals
David Ginsburg in dit geval. Het bedrijf screent ook de betrokkene op zwakke
plekken waar ze op kunnen inspelen. Dole had de naam van Gertten op Google
ingenomen en publiceerde op het internet reacties onder valse namen.
In juli klaagt Dole Gertten, Margarete en de kleine
filmmaatschappij WG aan. Margarete blijft solidair hoewel Gertten het haar niet
kwalijk neemt als ze eruit stapt. Hij begint een tegenaanval, geholpen door de
Amerikaanse blogger Alfonso Allende. Deze laatste ontdekte dat een
hamburgerketen fruitsalades van Dole verkocht en vroeg de eigenaaar de
producten uit de roulatie te nemen vanwege de harde acties van Dole. Dat
gebeurde.
Een Zweeds parlementslid stelde voor de documentaire voor
het parlement te vertonen. Het ging om de vrijheid van meningsuiting in een
tijd waarin de grote bedrijven uitstekend voor zichzelf weten te zorgen.
Vervolgens stelde men een petitie op waarin men Dole opriep de aanklacht tegen
Gertten c.s. in te trekken. Dole liet zijn tanden zien, maar de Zweden waren
niet onder de indruk.
Inmiddels was er crisisberaad in de supermarkten over de
Dole bananen. De druk lag opeens bij Dole en niet meer bij Gertten.
Voorafgaande aan een zitting in het Zweedse parlement trok Dole de aanklacht
in. Daarmee was men er nog niet. De documentaire mocht daarmee nog steeds niet
in de V.S. vertoond worden en Dole kon zich elk moment weer gaan procederen.
Een rechtszaak in de V.S. werd eerst opgeschort maar uiteindelijk in oktober
2010 won Gertten het proces. Dole werd veroordeeld om 200.000 dollar te
betalen.
Hier
meer informatie op de site van Tegenlicht.
Dit soort misstanden is ook het geval bij koffie, chocolade, etc. en is helaas niet uit te bannen.
BeantwoordenVerwijderen