Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 3 juni 2014

Elsbeth Etty over Willem Wilmink – Zelfportret in brieven, VPRO-Boeken, 1 juni 2014



Een teddybeer die kon ontploffen

Wim Brands praat met biografe Elsbeth Etty en vriend en collega Hans Dorrestijn over het brievenboek Willem Wilmink – Zelfportret in brieven, dat is samengesteld door Vic van de Reijt en Wobke Willink – Klein, de tweede echtgenote van Willink. Elsbeth Etty schreef de inleiding voor dit boek.

Etty vertelt dat ze Nederlands studeerde aan de UvA in de tijd dat Willink daar letterkunde doceerde. Ze ontmoette hem zelden omdat ze meer met actie voeren bezig was, terwijl Willink zich bepaalde tot close reading van zijn geliefde dichters zoals Leopold.

Dorrestijn herkent de aversie van Willink tegen de literatuurwetenschap. Hij studeerde ook Nederlands en moest eveneens niet veel hebben van Chomsky. Zijn eerste herinnering aan Wilmink is geboekstaafd in een brief. Hij was op bezoek bij Wilmink die hem over de ins en outs van liedjes vertelde. Ze dienden niet teveel onderwerpen te bevatten en Dorrestijn diende de lettergrepen te tellen, hetgeen hem nooit gelukt is. Na zijn college wilde Wilmink een biertje voor hen pakken uit de koelkast, maar die bevatte geen bier. Hij werd woedend op zijn vrouw Noortje, die het bier nog op de gang had staan. In zijn brief nam Dorrestijn het op voor Wilmink, maar later bood hij zijn excuses aan aan Noor. Ze was niet het ijskonijn dat hij eerder in haar gezien had. Ondanks diens woedeaanvallen was hij nooit bang voor Wilmink.

Etty kan meepraten over de woede van Wilmink. Ze interviewde Herman Finkers, die haar vertelde dat Wilmink op weg naar een kathedralentocht in Frankrijk bij een stoplicht in Enschede een woede aanval kreeg. Bij het minste of geringste raakte hij in paniek, zegt ze. Ze schetst hem in haar inleiding als een outsider op zoek naar de geborgenheid van zijn jeugd. Zijn pathologische onzekerheid verziekte zijn leven, zijn dwangneurosen zijn in zijn brieven herkenbaar.  

Brands laat het gedicht Textielstad zien, waarin Wilmink Enschede verheerlijkt. Hij keerde later weer naar die stad terug en woonde tegenover zijn oude school.
Dorrestijn vindt zijn poëzie erg simpel, onopgesmukt. Etty zegt dat Kees Fens het afdeed met rijmelarij. Dorrestijn is het niet eens met de schets van Etty over de onzekerheid van Wilmink. In zijn werk was hij helemaal niet onzeker. Hij liet zich bewonderen. Etty zegt dat hij alleen maar kon functioneren temidden van getrouwen. Hij wilde graag het kind zijn dat door zijn ouders geprezen wordt.

Brands vraagt in hoeverre het bombardement op Enschede, dat Wilmink meemaakte, van invloed is geweest op zijn gesteldheid.
Etty heeft Wobke en Imme Dros daarover gesproken. Het schijnt dat het traumatisch kan zijn als een kind ziet dat zijn ouders bang zijn. Dorrestijn hoorde Wilmink daar nooit over. Etty haalt de mediavist Gerritsen aan die zei dat Wilmink in zijn herinneringen leefde. Dorrestijn brengt in dat hij later in Enschede weer teruggreep naar herinneringen uit Amsterdam.

Dorrestijn mist vooral de stem van Wilmink en het ontbreken van een dubbele agenda. Etty zegt dat dit laatste wat de vrouwen betreft niet helemaal waar is. Brands zegt dat wij dit maar in het brievenboek moeten lezen.

Hier het gedicht Textielstad, voorgelezen door Wilmink.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten