Europa opnieuw verdeeld met de vrede van Versailles.
Op 11 november worden de laatste schoten gelost. De Eerste
Wereldoorlog eist zes miljoen gewonden en tien miljoen doden. Noord-Frankrijk
is verwoest. Veel soldaten kunnen niet geïdentificeerd worden. In Parijs komt
men samen om de Europese grenzen opnieuw vast te stellen. De Verenigde Staten,
Engeland, Frankrijk, Italië en Japan vormen de hoofdmacht. Woodrow Wilson, de
charismatische president van de VS (links op de foto), wenst de oprichting van een Volkenbond.
In deze documentaire film van Paul Cowan, gebaseerd op het geschiedenisboek Paris 1919 - Six
months that changed the world van Oxford-professor Margaret MacMillan,
worden archiefbeelden afgewisseld met filmbeelden. De personages spreken zelf
niet. Dat gebeurt door de commentaarstem onder de film. Veel tekst is ontleend
aan het dagboek van Harold Nicholson, lid van de Britse delegatie. De VS won de
oorlog, maar moet nu de vrede zien te winnen. Na de grote parade in Parijs
treedt de kou in. Het sneeuwt. Kleine delegaties zitten in onverwarmde
kantoren. De Duitsers zijn afwezig. Hun soldaten worden in eigen land
toegejuicht. Een miljoen zijn gedood, eenzelfde aantal is gewond geraakt. Er
heerst hongersnood.
Wilson overlegt met zijn assistent Edward House en daarna
bidt de overtuigde Presbyteraan. In het Trianon Palais, het Ministerie van
Buitenlandse Zaken begint de conferentie met tweehonderd afgevaardigden uit 37
landen. De hoge raad bestaat uit de VS, Engeland, Frankrijk, Italië en Japan.
De harde Franse premier Clemenceau (op de foto in het midden) zit de vergadering voor, in het Engels, om
Wilson ter wille te zijn. De Engelse premier Lloyd George (rechts op de foto), ook een hardliner,
wil geld zien van Duitsland. De Italiaanse premier Orlando wil een haven aan de
Adriatische Zee en de Japanner Mikano grondgebied van China. De zionist
Weizmann wil een thuisland voor de joden in Palestina. De conferentie is de
laatste kans om grondgebied te verwerven.
Cartografen krijgen opdrachten uit de vergadering en
herschikken de wereld. Het is een mekka voor jonge idealisten. Wilson vindt de
tijd van koloniën voorbij. De Britse minister van financiën Keynes wil niet dat
Duitsland teveel moet terugbetalen. De meningsverschillen in de hoge raad zijn
groot. Clemenceau wil het Saargebied en krijgt de controle daarover voor
vijftien jaar. De VS pompt geld in Europa. De Europeanen geloven niet dat de VS
bijspringt als Duitsland en Rusland een pact vormen en een nieuwe oorlog
beginnen. Peace is a risk,
zegt Wilson. Hij vaart lichamelijk verzwakt terug naar huis.
Clemenceau wordt kort daarop neergeschoten door een Franse
anarchist. Nadat Japan zich heeft teruggetrokken, overleggen de overgebleven
vier landen. House is bereid tot compromissen, maar wordt door Wilson
teruggefloten. Wilson bevindt zich in een isolement. De Duitse delegatie onder
leiding van Von Brockdorff Rantzau wordt uitgenodigd om te komen praten. Vanuit
de trein overzien ze met schrik het Noord-Franse slagveld. Ze willen België
terugbetalen, maar vinden ook dat de schuld aan twee kanten ligt. In de kelder
van hun hotel maken ze zich op voor hun verdediging. Ze moeten nog weken
wachten tot ze ontboden worden. Clemenceau, met een kogel in zijn schouder, wil
ze laten bloeden.
De voorwaarden zijn voor de Duitsers nog hardvochtiger dan
gedacht. Von Brockdorff Rantzau wijt dit aan de haatdragende Clemenceau. Ze
krijgen drie weken om te reageren. Inmiddels is het lente. De conferentie is al
drie maanden bezig. Het is onrustig in de wereld. Hongarije bezwijkt voor het
communisme. Er zijn betogingen in Duitsland. Mussolini is in opkomst. Orlando
vertrekt. De drie overgebleven landen zijn niet bereid tot concessies.
Clemenceau dreigt met een inval in Berlijn.
In de vijfde maand blijkt een onrechtvaardige vrede
onbereikbaar. Ook Nicholson heeft liever een slecht verdrag dan nog langer te
wachten. Italië hoopt dat Duitsland niet tekent. Von Brockdorff Rantzau staat
onder druk. De geallieerden maken ruzie. De tijd staat niet stil: het
communisme komt op, er zijn revoluties, honger, onrust in de VS. Lloyd George
komt erachter dat een verzwakt Duitsland een gevaar kan worden, maar Wilson wil
het verdrag niet meer wijzigen. Keynes neemt ontslag. De regering Orlando valt.
De Duitsers laten hun vloot twee dagen voor de ondertekening zinken. De
geallieerden krijgen geen van allen hun zin: Engeland is niet meer oppermachtig
op zee, Frankrijk waant zich niet veilig, in de VS wordt de Volkenbond
afgewezen, er waait alweer een oorlogswind, maar de Grote Oorlog is voorbij.
Nicholson spreekt van de ontoereikendheid van de menselijke intelligentie en
zet daarmee aan het denken.
Hier
een preview.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten