Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 10 mei 2017

The giant is falling (2016), documentaire van Rehad Desai


 Neoliberale wending smoorde het roep om recht voor allen

De sociaal bewogen Zuid Afrikaanse documentairemaker Rehad Desai (Kaapstad, 1963) maakte met The giant is falling een prachtig portret van zijn land dat onder Jacob Zuma langzaam afglijdt tot een soort politiestaat. Zijn eigen inbreng laat hij niet achterwege, zijn betrokkenheid is groot. Hij stamt uit een ANC nest en kwam in februari 1990 hoopvol gestemd terug naar Zuid Afrika. In de loop der jaren zag hij dat de belofte gedaan aan de arme bevolking voor werk, goede huisvesting en gezondheidszorg niet ingelost werd. De vraag waarmee hij de documentaire begint, luidt: waar ging het mis?

Desai werpt een blik terug in de tijd. Naar de negentiger jaren waarin Mandela president was. Zijn idee om de economie te nationaliseren werd afgeraden door internationale leiders. Het waren de dagen van Blair en Schröder die een sociaal liberalisme predikten en daarmee Mandela overhaalden om de weg van privatisering in te slaan.

Zijn opvolger Mbeki vervolgde die politiek, waardoor economie en politiek, tot ongenoegen van zijn broer - een politiek commentator - steeds meer met elkaar vervlochten raakten. De beurswinsten leverden geen banen op, het geld verdween in de zakken van de rijken, door Desai mooi in beeld gebracht met een helicopterview over een rijke stadsbuurt.

In 2009 volgde Zuma na een interimperiode waarin Motlanthe de zaken waar nam, Mbeki op. Dat ging niet zonder slag of stoot, vanwege kwalijke praktijken, zoals verkrachting en een corrupte wapendeal, maar hem werd de hand boven het hoofd gehouden door de nodige meelopers. Daaronder bevond zich ook Julius Malema, die ik nog kende uit de serie Dwars door Afrika (2014) van Bram Vermeulen. Malema werd afgeschilderd als een populist maar blijkt in The giant is falling iemand die recht door zee is en steeds weer opkomt voor de armen. In 2012 werd hij door zijn aanhoudende kritiek op Zuma uit het ANC gezet en stichtte de Economic Freedom Fighters (EEF), een partij met een socialistisch oogmerk.

In het parlement liet de EFF in hun rode uniformen luid en duidelijk van zich horen, onder andere over de Marikana moorden na een massaslachting van stakende mijnwerkers, die volgens hen onder verantwoordelijkheid van Zuma en zijn zakenvrienden werden gepleegd. Ook de zelfverrijking van Zuma met een enorme villa werd door de EFF niet geaccepteerd. Na een voor Zuma vernietigend rapport in 2014 van een onderzoekscommissie en een zeer arrogante reactie van Zuma sloot de Democratische Alliantie zich bij hen aan. Aanleiding is de State of the Union, waarbij Zuma geen enkele kritiek accepteerde en de EFF uit het parlement gezet werd, hetgeen tot ongelooflijke beelden van sleurende beveiligers en een lachende Zuma leidde, zoals ook op de poster te zien is. Het ANC kwam hierdoor steeds meer in het nauw, verloor steun van de metaalwerkersvakbond en houdt zich na de verloren verkiezingen in 2016 met kunst en vliegwerk overeind.  

Filosoof Achille Mbembe (die in de Tegenlicht uitzending Acces to Africa van 19 april 2015 over de toekomst van internet in Afrika sprak) komt ook nog aan het woord. Hij wijt de problemen in het ANC aan het elan van het partij als het ANC dat na twintig jaar langzaam wegzakt. Ook Desai ziet een ander soort tegengeluid bij de activistische studenten, zeker nadat een eerder protest tegen de hoge collegekosten tot succes leidde.

Hier de trailer van The giant is falling, hier mijn bespreking van Dwars door Afrika, hier die van Acces to Africa.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten