Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 11 mei 2017

Recensie: De afwezigen (2016), Lieke Kézér


Volwassen roman over rouw maakt pijn duidelijk voelbaar

De debuutroman van Lieke Kézér is een verrassende uiteenzetting over het rauwe bestaan van de fictieve Amerikaanse saxofonist Joshua James en wordt opgediend in verschillende happen die zich kriskras door de tijd heen afspelen. Door deze vorm krijgt het verhaal nog meer zeggingskracht. De couleur locale van de verdorven kunstscène versus de armoedige zelfkant van het leven aan de Amerikaanse oost- en westkust levert daaraan ook een belangrijke bijdrage. Eindelijk eens een debuut dat zich niet rond moeders pappot afspeelt.

De zeven gezichtshoeken van het verhaal, dat de lezer onderdompelt in veel ellende, spelen zich af vanaf de jaren zeventig en lopen door tot 2015, waarin het leven toch nog met enige harmonie eindigt. Kézér begint in 1978 in Los Angeles. Frank, de overbuurman van Joshua, neemt de jongen, die in de omgeving van zijn overspannen moeder steeds meer wegglijdt, mee naar New York, waar hij de as van zijn overleden vrouw Gloria wil gaan uitstrooien. Het feit dat de voormalige musicus daar ooit met Gloria een mooie romance beleefde, vormt de reden van de reis, maar op het eind ervan bedenkt Frank dat hij de jongen saxofoon wil leren spelen om hem enige inhoud in zijn leven aan te reiken.

De successen die de begaafde Joshua boekt, spelen zich af tegen de achtergrond van mislukte relaties. In het deel, spelend in het jaar voordat Frank en Joshua naar New York gaan, horen we het hartverscheurende relaas van de moeder van Joshua, die regelmatig in de steek gelaten wordt door haar man Tucker. Hij droomt ervan om een bekende filmster te worden, maar weet dat op geen enkele manier waar te maken. Zijn ambitie leidt er enkel toe dat Maggie zwaar in de put komt, vooral als Tucker ook nog eens een jonge meid mee naar huis neemt. ‘Haar hart klopte alsof ze tegen een steile helling op liep,’ schrijft Kézér daarover. Maggie houdt zich op de been met de fictieve steun van Elvis Presley totdat die dood gaat en ze helemaal het spoor bijster raakt.

Rouw speelt een belangrijke rol in de roman die niets voor niets De afwezigen heet. Behalve het schrijnende gebrek aan medeleven van Tucker voor zijn afhankelijke vrouw en zijn naar een vader verlangende zoon Joshua, die in plaats van steun een drugsverslaving krijgt opgedrongen, is er de pijn van scholiere Sarah die geconfronteerd wordt met de vroege dood van haar vader en het absolute onvermogen van haar moeder om daarmee om te gaan, en ook nog de pijn van zangeres Lucy, de vrouw van Dave, die zijn huwelijk en steun aan zijn vrouw opgeeft om manager te worden van Joshua.

Daarnaast is er ook de nodige luchtigheid, bijvoorbeeld in het hilarische samenzijn van Tucker en zijn latere, onbenullige vrouw Debra in Amsterdam. In een hilarische schets die het ook als kort verhaal goed zou doen, zijn we getuige van het feit dat het stel de erfenis van een tante van Debra opgesoupeerd heeft en alleen gered kan worden door een geldelijke steun van de inmiddels wereldberoemde Joshua die toevallig op dat moment in Carré optreedt. Helaas steekt manager Dave daar een stokje voor. Met een fataal gevolg, dat op het eind van de roman niettemin de zonen van Dave en Joshua nader tot elkaar brengt.

Hoewel de beelden die Kézér gebruikt niet altijd even sterk zijn - vooral in het begin niet als de urn van Gloria opbolt uit de rugzak en mogelijk in het ruim los kan raken - wordt dit ruimschoots goedgemaakt door de sterke compositie en de verassende invalshoeken waarmee het verhaal uit de doeken wordt gedaan. Kézér weet daarnaast op een hele natuurlijke manier informatie te verschaffen tijdens de scènes waardoor de vaart in het verhaal gehouden wordt.  

De afwezigen is een overtuigend verhaal over de zelfkant van de moderne maatschappij, waarin succes een belangrijke drijfveer is, maar niet het geluk bepaalt. In de jacht op succes vallen gaten in het menselijk contact dat toch al te lijden heeft onder de nauwelijks te bevatten macht van de dood. Kézér werpt daarmee een wrang licht op keuzen die mensen maken om onder het onvermijdelijke uit te komen. Gelukkig laat ze in de persoon van Joshua een uitweg open.

1 opmerking: