Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 7 mei 2017

Ingrid Bergman – in her own words (2015), documentaire van Stig Björkman


Acteren vanuit levensnoodzaak

De lange documentaire Ingrid Bergman – in her own words, in het Nederlands uitgezonden als Ingrid Bergman met haar eigen stem, volgt het leven van de gevierde actrice op basis van haar eigen teksten in de vorm van brieven aan vriendinnen en in dagboeken. Ze bewaarde die altijd zorgvuldig. De herinneringen dienden gekoesterd in een leven dat altijd onderweg naar elders was. Vanuit Zweden vertrok ze naar de Verenigde Staten, daarna woonde ze acht jaar in Italië en twintig jaar in Parijs om te eindigen in Londen. Documentairemaker Stig Björkman brengt tussen de vele fraaie archiefbeelden en commentaren van haar dochter Isabelle Rossellini door af en toe een uitspraak van Bergman (1915-1982) pontificaal in beeld. Een daarvan was dat ze net zo lief dood kon zijn als ze niet kon acteren. Het zegt veel over haar noodzaak om te acteren. Na haar laatste film in 1982 over Golda Meir stapte ze het graf in.

Björkman begint in de tijd dat Bergman zo’n dertien jaar is. Ze smeekt God in haar dagboek dat haar kankerzieke vader gered mag worden. Helpen deed dat niet. Hij stierf, net als andere familieleden in diezelfde tijd. Voor Ingrid een fikse aderlating, want op driejarige leeftijd was ze ook haar moeder al aan geelzucht kwijtgeraakt. Ze overleefde door een fantasiewereld te scheppen. Daar kon ze met haar verlegenheid en eenzaamheid in terecht. Ze deed de toneelschool in Stockholm tot ze in 1932 gevraagd werd een rol in de film Landskamp te spelen. Daarna volgden nog veel andere Zweedse films. Zelf hanteert ze, zoals op de poster te zien is, ook graag de camera, iets dat ze geërfd heeft van haar vader, die haar graag voor zijn lens zette. Samen met haar man Petter Lindström reist ze door het angstige Europa in de jaren vlak voor de Tweede Wereldoorlog.

Regisseur David Selznick, bekend van Gone with the wind, haalt Bergman naar Hollywood voor een remake van de gelijknamige Zweedse film die enkele jaren eerder is uitgekomen. Het leidt tot een levenslange vriendschap tussen Bergman en Irene, de vrouw van Selznick. Datzelfde geldt ook voor Ruth Roberts, haar spraaklerares die haar het nodige leert over de Amerikaanse cultuur. Pas in de oorlog wordt het gezin, inmiddels uitgebreid met dochter Pia, verenigd in Los Angeles. Fraai zijn de beelden van het grote huis met het zwembad waarin Bergman ontspant na rollen in Dr. Jekyll and Mr. Hide (Victor Flening, 1941) met Spencer Tracy en Casablanca (Michael Curtiz, 1942) met Humphrey Bogart, die haar een Oscar oplevert. Tijdens een optreden voor geallieerde troepen in Duitsland na de oorlog leert ze fotograaf Robert Capa kennen. Ze is meteen verliefd en speelt in films van Hitchcock, die haar in Londen van het vliegveld haalt.
In 1948 speelt ze de hoofdrol in Joanne of Arc, een andere film van Fleming, zeer begeesterd als ze is van het arme boerenmeisje Jeanne dat heldendaden voor haar land verricht.

Daarna begint een nieuwe periode voor Bergman die zichzelf een trekvogel noemt, altijd op zoek naar iets nieuws. Na het zien van Roma, città aperta (1945) ontmoet ze Roberto Rosselini die haar inschakelt in Stromboli (1950). Hoewel diens films minder goede kassuccessen zijn dan de Hollywoodproducties en Bergman niet zo goed kan improviseren, houdt ze van de Europese stijl van filmmaken en van de filmmaker, met wie ze, tot ergernis van de Amerikaanse media, trouwt en drie kinderen krijgt, waaronder de tweeling Isabelle en Ingrid. Terwijl de kinderen in Italië verblijven, zit Bergman vanwege opnamen van Anastasia (Anatole Litvak, 1956) in een hotel in Parijs. Het levert haar een tweede Oscar op en ze leert volgens Isabelle Rossellini, die door Gero van Boehm geportretteerd werd in Isabelle Rossellini – mijn wilde leven, veel over de rol van film in de maatschappij. Isabelle kent het geluk dat haar moeder twee jaar bij haar blijft na een rugoperatie vanwege een scoliose. Daarna was het Goodbye again (Litvak, 1961). Naast alle films die nog volgen, speelt Bergman ook in het theater in Londen. Ze ontmoet Ingmar Bergman in Cannes en hun samenwerking leidt tot de rol van oudere vrouw en moeder in Herfstsonate (1978). In die tijd had Bergman al borstkanker maar ze werkte onverdroten door en stierf zogezegd in het harnas op haar 67-jarige verjaardag.

Hier de trailer, hier mijn bespreking van Isabelle Rossellini – mijn wilde leven.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten