Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 27 mei 2017

Margot Vanderstraeten over Mazzel tov, VPRO Boeken, 30 april 2017


Over de spagaat tussen het moderne leven en de orthodox joodse wetten

De sympathieke schrijfster en journaliste Margot Vanderstraeten werkte in haar studententijd als onderwijshulp bij het orthodox joodse gezin Schneider met vier kinderen in Antwerpen. Ze gaf hen zes jaar lang bijles en kwam dagelijks en op zondagochtend bij hen over de vloer. In haar boek Mazzel tov toont ze, vijfentwintig jaar na dato, een kijkje achter de voordeur van zo’n orthodox joods gezin dat weer anders is dan het chassidische milieu dat de Canadese Maxime Giroux verfilmde in Félix et Meira (2014).

Carolina Lo Galbo begint meteen over de achterdocht die er wederzijds was, maar vooral bij de familie Schneider.
Vanderstraeten zegt dat ze in die tijd samenwoonde met een Iraanse man en dat dit een probleem was voor de ouders. Omdat andere kandidaten afhaakten kwam ze toch weer in beeld. Haar aangeboren journalistieke nieuwsgierigheid en de noodzaak om wat geld verdienen, maakten dat ze het bijbaantje aannam.

Lo Galbo vraagt wat haar fascineerde aan die joodse wereld.
Vanderstraeten antwoordt dat de joodse wijk vlak bij haar in de buurt was, maar erg afgesloten was. Het leven speelde zich daar af in een kleine cirkel omdat de joodse wetten dat voorschrijven. Ze leerde een en ander daarover van de kinderen, die ouderwetse kleding droegen terwijl zij in minirok en blote armen binnenhuppelde.
Omdat ze op een katholieke kostschool had gezeten, dacht ze het beter te weten, maar daardoor kwam ze in botsing met zoon Jakov, onder andere over het samenwonen en homoseksualteit. In zijn milieu werd een huwelijk voorgesteld. Een man vrouw strijd volgde. Later verloor ze haar ontwapenende houding, maar in die tijd speelde die geen rol. Door het geringe zelfvertrouwen van Elzira bouwde Vanderstraeten een vertrouwensband op met haar op. Ze zat in een spreidstand tussen de moderne tijd en de orthodoxe gebruiken. Vanderstraeten voerde veel persoonlijke gesprekken met haar en leerde haar fietsen al was dat wel buiten het blikveld van de joodse gemeenschap.

Lo Galbo vraagt hoe het voor haar was om te zien dat Elzira werd achtergesteld.
Vanderstraeten antwoordt dat het meisje ook veel zelf deed en zich ontwikkelde tot een sterke vrouw.

Lo Galbo vond het interessant te lezen over de orthodoxe gebruiken. Ze vraagt zich af of het niet ingewikkeld is een orthodoxe jood te zijn in de huidige tijd.
Vanderstraeten beaamt dit. Zelf stak ze wel haar hand uit maar besefte dat die best onrein kon zijn. De orthodoxie heeft overigens meerdere kanten, de verschillen binnen dat milieu kunnen groot zijn. De kleur van keppeltjes vertegenwoordigt een bepaalde code, net als die van de sokken. Die hebben ook een politieke connotatie.

Lo Galbo brengt het hete hangijzer Israël ter sprake. Elzira ging daar naar toe.
Vanderstraeten antwoordt dat ze wat dat betreft zelf in een spreidstand verkeerde. Ze voelde zich hypocriet omdat ze geen discussie voerde over de Palestijnen en de bezette gebieden. De vriendschap hield stand. Elzira woont tegenwoordig met haar gezin in New York. Vanderstraeten bezocht haar toen haar kinderen op zomerkamp waren. Ze was bang om te vertellen over Mazzel tov, maar kreeg haar steun, wellicht ook omdat Elzira de artistieke kwaliteit van Vanderstraeten wel kan waarderen.

Hier de mooie site van Margot Vanderstraeten met meer informatie over Mazzel tov en de schrijfster zelf, een schenkster van opinies, zegt ze in haar bio, hier mijn bespreking van Félix et Meira.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten