Ballingen met dezelfde verlangens ondanks tegengestelde
achtergronden
De van oorsprong Iraanse filmmaakster Nahid Persson
Sarvestani (links op de foto) zag ooit als kind de kroning van de sjah van Perzië op de televisie.
De pracht en de praal van de koning en zijn vrouw stonden in scherp contrast
met de armoede waarin haar ouders en hun acht kinderen leefden. Haar vader was
ziek en haar moeder werkte zich suf in een tapijtenfabriek om het inkomen te
verdienen. De onderdrukking van het volk door de sjah maakte haar tot
revolutionair. In 1979 werd de sjah gedwongen te vluchten en kwam er een
ayatollah aan de macht die een seculiere democratie beloofde maar een
theocratie instelde.
Inmiddels woonachtig in Zweden na een vlucht ten tijde van
het bewind van Khomeini, besluit Nahid contact op te zoeken met Farah Pahlavi (rechts op de foto), de
vrouw van de sjah, die al negenentwintig jaar in ballingschap woont. Ze wil
graag een documentaire maken over de vrouw. Farah is bereid tot een
kennismakingsgesprek. Nahid reist naar Parijs en zit in de luxe woonkamer van
de voormalige koningin, die haar laat wachten, toch al niet het sterkste punt
van Nahid. Tijdens het gesprek zegt Farah dat ze niet bij de kapper gefilmd wil
worden omdat ze een reputatie hoog te houden heeft. Ze spreken af op het
kerkhof bij het graf van Leila, de jongste dochter van Farah die aan anorexia
leed, maar daar komt Farah niet opdagen. Een medewerker zegt dat ze afziet van
de documentaire nadat ze over de linkse sympathieën van Nahid gelezen heeft.
Een half jaar later stuurt Nahid haar de trailer van de
stukjes film die ze gemaakt heeft en krijgt toestemming tot een vervolg. Ze
praten eerst over het activisme van de zeventienjarige Nahid, die graag meer
zou willen weten over de executies ten tijde van het bewind van de sjah maar
daar niets over vraagt om haar documentaire niet in de waagschaal te stellen. Farah
vertelt over de ontmoeting met de sjah, hun vlucht via Egypte, de ziekte van
haar man, de opname in een ziekenhuis in New York ten tijde van demonstraties
tegen hen en hun vlucht naar Panama. Het doet Nahid denken aan haar vlucht naar
Dubai, waar ze twee jaar ondergedoken zat voor ze met een vals paspoort naar
Zweden kon.
De gesprekken leiden tot een toenadering tussen de vrouwen.
Nahid vindt Farah steeds sympathieker, maar durft nog niet door te vragen over
de executies ten tijde van het bewind van de sjah. Ze filmt de aanwezigheid van
Farah bij de uitvaart van de vrouw van Pompidou maar mag niet mee naar Rome. Het
wachten valt haar zwaar. Ze moet denken aan haar vermoorde broer Rostam. Ze
voelt zich nog altijd schuldig dat ze hem opriep mee te doen aan de strijd
tegen de ayatollah die zijn democratische belofte niet nakwam en tegenstanders
liet ophangen.
Een gemartelde onder het bewind van de sjah vertelt over
zijn ervaringen en brengt Nahid in een lastig parket. Ze weet niet meer waar de
film naar toegaat. Ze geeft een openhartig interview over haar werk in Zweden
en komt daardoor weer in botsing met Farah, maar anders dan de eerste keer gaat
de samenwerking toch door. Farah hoopt op een billijk portret. Nahid is bij een
herdenking van de sjah in Cairo, bezoekt met haar de pyramides van Gizeh en reist
mee naar Washington waar Farah woont. Ze weet dat ze daar een laatste kans heeft
de vragen te stellen die ze op haar hart heeft. Farah geeft afdoende antwoorden
over de politieke situatie waarin de Sovjet Unie een bedreiging vormde voor
Perzië en noemt haar man een respectvol mens. Na zijn dood heeft ze nooit meer
een relatie gehad omdat ze haar rol als koningin onderkent en haar aanhang niet
wil teleurstellen. Ze vertelt dat haar vader al vroeg overleed en dat later
zijn naam door barbaren van zijn graf werd verwijderd. Ze geeft toe dat de
vrijheid van meningsuiting tijdens hun regeerperiode te gering was.
Uiteindelijk praten Nahid en Farah heel ontspannen en gelijkwaardig
met elkaar en blijken ze, ondanks hun heel verschillende achtergronden, dezelfde
verlangens te koesteren, het verlangen naar huis.
Hier de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten