Hersenactiviteit kan gelokaliseerd en buiten het lichaam om doorgegeven
De goed gekozen titel Het
gretige brein maakt nieuwsgierig naar de hersenen, die, zoals in dit
programma blijkt, zelf graag leren. Programmamaker Rob van Hattum interesseerde
zich van jongs af aan voor hetgeen onder zijn schedelpan plaatsvond. Zijn zus
maakte ooit een afdruk van zijn schedel. Hij vroeg zich af of het brein ook
zonder lichaam zo kunnen. Een antwoord daarop komt snel naderbij.
De Braziliaanse hersenonderzoeker Miguel Nicolelis
experimenteerde met twee ratten waarvan de breinen op afstand met elkaar
verbonden waren. De ene rat bevond zich in de V.S., de ander in Brazilië, maar
de ratten reageerden op elkaar. Van Hattum zoekt hem op in Sao Paulo. Nicolelis
vertelt over electrische stormen in het brein die hij bij zichzelf waarnam,
toen hij een luidspreker op zijn hoofd aansloot. Na een tijdje kon hij aan het
geluid horen welk deel van de hersenen actief was. Het signaal kan worden
uitgelezen en daarmee kan bijvoorbeeld een robotarm worden bewogen. Een
onderzoek met een aapje die een joystick hanteerde om een beloning te krijgen, leidde
tot de ontdekking dat beweging ook kon worden gesimuleerd. Nicolelis was
euforisch over het feit dat het brein zonder de beperkingen van het lichaam informatie
kon doorgeven.
Later bracht hij de hersenactiviteit van een op een loopband
wandelende aap over op een Japanse robot. Die bleef bewegen, ook al was de aap
met wandelen gestopt. Ook door alleen aan wandelen te denken kon beweging
uitgevoerd worden, zo bleek. Nicolelis stelt dat mensen met een dwarslaesie
gebaat kunnen zijn met dit onderzoek. In een robotpak krijgen ze de input uit
de hersenen doorgestuurd. Een voorbeeld zal te zien zijn tijdens de aftrap van
het komende WK-voetbal. Een verlamde vrouw komt uit de rolstoel en trapt de bal
van de middenstip weg.
In het Radboud Ziekenhuis in Nijmegen doet men onderzoek
waarbij de breinactiviteit kan worden gezien en gehoord. De verwerking van gegeven
opdrachten is terug te vinden in de hersenen. Van Hattum krijgt een badmuts op
met gaatjes voor elektroden, die zijn hersenactiviteit signaleren (foto). Letters die
hij op een beeldscherm te zien krijgt, worden in de hersenen verwerkt. Op deze
manier kan men straks in de hersenen zien wat iemand leest. Door de gretigheid
van het brein wordt de ontwikkeling hiervan versneld. Ook bij het besturen van
een robotarm leren de hersenen al snel hoe zij de beste signalen door kunnen
geven. De techniek is straks van belang voor personen die locked-in en door te
typen contact kunnen maken met de buitenwereld.
Göbel werkt aan de universiteit van Maastricht met Mri-scans
van de hersenen. Van Hattum laat een opname maken. Göbel kan ongeveer zien wat
Van Hattum denkt terwijl de scan gemaakt wordt. Wellicht kunnen straks
gedachten uitgelezen worden en gecontroleerd. Dat laatste zou van belang zijn
voor mensen met fobieën, verslavingen en depressies. Die leren het brein om
negatieve emoties te vermijden.
Het zal in de toekomst ook mogelijk zijn elkaar te
controleren, zoals Nicolelis al deed met zijn rattenexperiment. De proefdieren
hebben contact met elkaars brein. Op deze manier ontstaat een breinnet. Menselijke
breinen kunnen samen een probleem oplossen. Er is een Rus die zijn brein ergens
wil opslaan maar dat is volgens Nicolelis zonder persoonlijke voeding (nog)
niet mogelijk.
Hier
meer over de uitzending. Mensen die hun hersenen over dit onderwerp willen
kraken kunnen vanavond om 20.00 uur terecht in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten