Zijn zij niet allemaal Rwandezen?
Het is twenty years ago today dat de slachting van Tutsi’s door
Hutu- milities in volle gang was. De vraag is hoe de genocide uitwerkte in het
huidige Rwanda, dat zo’n elf miljoen inwoners telt. Joris Postema probeert in
zijn eerste documentaire een antwoord op te krijgen op de vraag in hoeverre de
verzoening tussen de stammen van hogerhand is afgedwongen. Heel origineel doet
hij dit in een impressie van een soort Rwandese Ajax Feyenoord, waarbij de
gevoelens hoog opspelen.
FC Rwanda begint
met mooie sfeerbeelden van de spelersbus van APR FC die in alle vroegte door
het bedauwde Rwanda rijdt. De sfeer in de bus is goed. De jonge spelers gaan heel
vriendschappelijk met elkaar om. APR FC staat voor Armee Patriotique Rwandese
en is dan ook een legerploeg, die voornamelijk uit Tutsi’s bestaat maar ook Hutu
spelers heeft. Men is op weg naar een wedstrijd tegen de volksclub Rayon Sports,
die veel aanhang heeft bij de Hutu’s, al is het niet meer well done om in stammentermen
te spreken. Het zijn allemaal Rwandezen, toch?
Generaal Alex Kagame is voorzitter van APR FC en spreekt
zijn mannen voor de wedstrijd op het oefenveld toe, maar daar wil hij liever
geen camera bij. Voetbal is een goede manier om de samenwerking te vergroten,
vertrouwt hij Postema later toe. De laatste ondervraagt enkele spelers van APR
FC om te horen hoe echt de verzoening is.
Een topspeler zegt dat men trots moet zijn op hetgeen
bereikt is, een verandering in vreedzame zin. Door een snelle verzoening kregen
wraakgevoelens geen kans.
Een reservespeler die al vroeg zijn ouders verloor, wil
vooral met rust gelaten worden. Het is door zijn geloof dat hij de ellende overleefd
heeft. Het team is voor hem als een familie. Hij weet zelf niet of hij Hutu of
Tutsi is en durft het zijn oma niet te vragen.
Kinderen schieten de keeper in die rond dit oefenveld is
opgegroeid en in april 1994 niet naar buiten mocht van zijn ouders maar het
toch deed en overal lijken zag onder het bloed, waardoor hij toch maar binnen
bleef. Zijn vader was een Hutu die getrouwd was met een Tutsi. Hij diende aan
de militie geld te betalen om zijn gezin te behouden, maar omdat hij niet
genoeg gaf werden het zusje en het broertje van de speler die zich verstopt had
meegenomen en heeft hij hen nooit meer gezien.
De coach wil snelheid in het spel. Twee keer de bal aanraken
en niet meer. Aannemen, passen en bewegen.
FC Rwanda wordt afgewisseld met enkele filmbeelden uit 1994
toen het radiostation van de Hutu’s opriep de kakkerlakken te verdelgen en beelden
van een kerk waarin veel Tutsi’s vermoord werden en die inmiddels een
herdenkingsplaats is. De keeper neemt foto’s van de vele schedels en beenderen
die er opgeslagen liggen ter herinnering aan de gruwelen en wil daarmee de
jeugd informeren. Tussendoor zien we ook nog president Paul Kagame tijdens een herdenking.
Journalist Daniel Sabiiti zegt dat men volgens de nieuwe genocidewet
in het openbaar niet mag discrimineren, maar hij weet niet wat er binnenskamers
besproken wordt. Hijzelf trouwde een Hutu en dat was voor zijn broer aanleiding
het contact te verbreken. Het hangt van de volgende president af of de
verzoening doorzet of dat wraakgevoelens opnieuw opleven. Hij hoopt op een
dialoog, waarbij mensen zich tegen elkaar kunnen uitspreken en hun gevoelens
met elkaar kunnen delen.
Van Rayon Sports horen we niet zo veel, op de supporters na
die zwaar beschilderd in de blauw witte clubkleuren met vuvuzela’s luid van
zijn laten horen. De spaarzame wedstrijdbeelden tonen de overmacht van Rayon
Sports. De spelers van APR FC zitten verslagen in de kleedkamer. De supporters van
Rayon Sports maken gebaren waarbij ze de kelen van de tegenstanders doorsnijden.
De verzoening lijkt inderdaad nogal oppervlakkig.
Afsluitende beelden van jonge voetballertjes zetten aan het
denken over de toekomst.
Hier een site
met de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten