Scheiding legt sfeer van de jaren zeventig bloot
Het is alweer bijna zeven jaar geleden dat Wim Brands in
gesprek ging met Mensje van Keulen (Den Haag, 1946) over haar verhalenbundel De verhalen, die ter gelegenheid van
haar 65 ste verjaardag verscheen. Inmiddels praat Carolina Lo Galbo met haar over
de tijd waarin haar huwelijk op de klippen liep, samenvallend met de
zwangerschap en de geboorte van haar zoon. Dit relaas verschenen onder de titel
Neerslag van een huwelijk is de neerslag
van haar dagboek uit de jaren 1977 tot en met 1979, dat ze voor de gelegenheid
enigszins bewerkt heeft.
Lo Galbo wil graag weten waarom ze oude wonden weer
openrijt.
Van Keulen antwoordt dat het om een periode van veertig jaar
geleden gaat, vervat in schriften die ze volschreef vanuit 1975 toen ze vanwege
een writers block en de dood van collega schrijvers als Heere Heeresma een
dagboek ging bijhouden. Ze schreef daarover een column naar aanleiding van een
dagboekbijlage van VN. Ze stelde daarin dat ze spijt had dat ze er ooit aan
begonnen was en dacht erover om de schriften, negentig in getal, maar weg te
doen, toen bleek dat het Letterkundig Museum erin geïnteresseerd was. Daarop begon
Van Keulen met een lichte redactie van de soms onleesbare tekst. Ze schreef de
aantekeningen over, haalde een enkele regel weg en verwijderde herhalingen.
Lo Galbo memoreert dat Mensje van Keulen meteen succes had
met haar debuutroman Bleekers zomer (1972)
en dat Neerslag van een huwelijk
inzicht geeft in de tijdgeest van de jaren zeventig, waarin overspel in het
kunstzinnige milieu aan de orde van de dag was.
Van Keulen antwoordt dat ze in Alle dagen laat (2006), waarin ze haar dagboekaantekeningen vanaf
1976 tot 2006 verwerkte, al huwelijksproblemen had. Haar ex-man had toen als
een verhouding met een andere vrouw en zij kon dat niet verdragen. In die dagen
bood het dagboek haar troost maar het was heftig om in detail over die tijd
terug te lezen. Zo’n dagboek is heel anders dan een roman waarin ze een
conflict aan de orde stelt en daarover fantaseert. Vaak gaat het daarbij om een
tegenpool van zichzelf. Dit gaat veel meer over haarzelf, open en bloot. Achteraf
had ze gewild dat ze weggelopen was, maar haar katholieke achtergrond en het
feit dat ze trouw wilde blijven aan haar eerste liefde maakten dat moeilijk.
Lo Galbo zegt dat zij vele thema’s, zoals de kinderwens,
behandelt zonder te psychologiseren.
Van Keulen antwoordt dat ze hoopt dat anderen daar iets aan
hebben, ook namens de zeventigduizend kinderen uit gescheiden gezinnen. Jongere
vrouwen zouden na moeten denken voor ze aan kinderen beginnen. Het boek eindigt
echter met een happy end. Haar zoon mocht alleen de laatste bladzijde
lezen.
Lo Galbo concludeert dat ze een eenzame zwangerschap had.
Van Keulen schrikt daarvan, maar
zegt dat ze er ook nog een aardige kleinzoon aan heeft overgehouden. Ze heeft
in ieder geval van de jaren zeventig het idee overgehouden dat seks niet
zaligmakend is. De titel van haar eerdere roman Liefde heeft geen hersens (2012) zou ook op Neerslag van een huwelijk kunnen slaan. Ze liet haar ex-man weten
dat hij het boek als fictie zou kunnen zien en zegt dat hij ook een zwakke kant
had, bijvoorbeeld in zijn onvermogen voor een vrouw te kiezen, maar verder wil
ze daar niet over nadenken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten