Rechtgeaarde communist bedreigd
door jeugdliefde van zijn vrouw
Sommige films kan men net zo vaak
zien als men wil zonder dat ze gaan vervelen. Dat geldt zeker voor Soleil trompeur ofwel Burnt by the sun ofwel in het Russisch Utomlennye solntsem. De energie spat
eraf bij hoofdrolspeler Sergej Kotov, een voormalig generaal van het Rode Leger,
gespeeld door regisseur Nikita Mikhalkov zelf. Kotov heeft zich in de jaren
dertig teruggetrokken in een dorp waar kunstenaars en schrijvers wonen. Hij
heeft daar met zijn jonge vrouw Maroesja hun engelachtige dochter Nadja verwekt
heeft, die inmiddels zes jaar oud is.
Soleil trompeur begint met een epische scène, waarin een jongen
naar huis rent omdat er een divisie tanks voor het graanveld van het dorp
staan. Meteen wordt Kotov erbij geroepen die samen met vrouw en dochter in de
sauna ligt, maar zijn gezag in zet om ervoor te zorgen dat de tanks rechtsomkeert
maken.
Er is veel aandacht voor de grote,
extended, familie, waaronder een professor en twee oma’s van Maroesja die in
het huis wonen waar de kleine Nadja zich als een ster te midden van de
volwassenen beweegt. Zij is ook degene die Mitja voor het eerst ziet, de
jeugdvriend van Maroesja, die zich met een hoge hoed en een ronde zonnebril
schuilhoudt in een voorbijkomende fanfare die de lof brengt aan Stalin en de
zeppelinbouw.
Hij zegt dan wel dat hij getrouwd
is en drie kinderen heeft, maar dat blijkt een leugentje om de familieleden en
vooral Kotov en Maroesja niet op stang te jagen. Langzamerhand krijgen we te
horen dat Maroesja eerder een zelfmoordpoging heeft gedaan omdat ze ziek was
van het vertrek van haar geliefde en dat ze daarom maar met de rechtgeaarde
communist Kotov trouwde.
Mooi is een scène waarin de hele
familie naar het meer gaat om te baden en Mitja die samen in het water gaat met
Maroesja onder water verdwijnt en haar opvangt aan de rand waar ze onbespied
door de blikken van anderen van gedachten kunnen wisselen over het verleden.
Kotov is in de tussentijd met Nadja aan het roeien dus die heeft geen idee van
de toenadering. Dat komt later als Mitja met een zuurstofmasker op achter de
piano kruipt om vrolijke deuntjes te spelen, waar door de anderen op gedanst
wordt, behalve door Kotov, die in zijn eentje alvast aan de lunch begonnen is.
De spanning neemt toe als Mitja
aan Nadja een sprookje vertelt, dat sterk doet denken aan zijn eigen geschiedenis,
terwijl de anderen op de achtergrond toeluisteren. Later hoort Maroesja van
Kotov dat hij hem naar het front gezonden heeft, al had hij volgens Kotov nog
wel een andere keuze. De geslepen blik van Mitja vertelt echter een ander
verhaal. Beide mannen doen hun best om Nadja op hun hand te krijgen.
Een running gag in de film komt
van een verhuizer met allerlei huisraad achterin zijn wagen. Hij vraagt door de
hele film heen naar het adres waar hij moet zijn maar niemand kan hem helpen.
Op het eind blokkeert hij de weg omdat hij geen benzine heeft, juist op het
moment dat Mitja met een stel leden van de geheime dienst Kotov naar Moskou wil
brengen om hem daar door het slijk te halen.
Prachtig is het vaderlijke contact
van Kotov met Nadja, de enorme afbeelding van Stalin vastgemaakt aan een
zeppelin en het surrealistische beeld van de zon die als een bolbliksem door
het landschap en het huis scheert en ergens in het bos een stel bomen doet
ontbranden. Alles bij elkaar een plaatje van een film.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten