Een nieuwe Keynes staat op en promoot het planetair
bewustzijn
Regisseur Alexander Oey polst de Britse econome Kate
Raworth, onderzoeker bij het Environmental Change Institute in Oxford over haar
ideeën over een andere kijk op de economie. De huidige is volgens Raworth verouderd
en niet aangepast aan de eisen van onze tijd. De sociale ongelijkheid, die door
de groei economie vergroot wordt, dupeert de grote meerderheid van de bevolking
en put de aarde op een gevaarlijke manier uit. Ze heeft een model ontwikkeld,
gelijkend op een donut (zie foto), waarbij de welvaart dusdanig verdeeld is dat iedereen
daarvan de vruchten plukt. Het gesprek met Raworth wordt voornamelijk gevoerd
naar aanleiding van fragmenten uit eerdere Tegenlicht uitzendingen. In het begin
speelt Oey voor de advocaat van de duivel door te zeggen dat het toch goed gaat
met de economie en dat we daardoor tevreden kunnen zijn.
De donut laat een ander beeld zien van een economie
gebaseerd op de vervulling van onze primaire behoeften zonder onze planeet
verder te belasten. Raworth laat zien hoe erg de toestanden zijn in de
kledingindustrie en hoe het beter kan. Tegenwoordig worden de lasten
afgewenteld op de werkers die veel te lang moeten werken voor een schamel loon.
Volgens Raworth heeft Adam Smith al gewaarschuwd voor de gevolgen van het
geestdodende werk in de fabrieken, waar iedereen uitgeput raakt, net als de
planeet. In de circulaire economie worden de grondstoffen hergebruikt en opnieuw
in het productieproces opgenomen, zoals we zien op het gebied van jeans die
door de klant gehuurd worden en weer worden teruggebracht waarna de stof
versneden wordt en gebruikt wordt om er nieuwe broeken van te maken. De nieuwe
vorm van productie is weliswaar nog maar een druppel op de gloeiende plaat maar
men moet ergens beginnen zegt Raworth. Elk zaadje is er een.
Recycling vormt de basis van de circulaire economie. Raworth
denkt dat onze kinderen het later onvoorstelbaar vinden dat we wegwerpplastic
gebruikten. In de aflevering Vuil goud
uit 2015 zagen we dat men in België druk bezig is om oude mobieltjes te
verwerken voor hergebruik. De ontwikkeling van een eerlijke telefoon is nog
niet zo gemakkelijk. Bas van Adel kreeg dat in ieder geval niet van de grond,
zoals we in De eerlijke onderneming
(2016) zagen. Raworth zegt daarbij het moeilijk is om het alleen te doen en dat
het een inspanning van ons allen vraagt, waarbij iedereen naar vermogen kan
meehelpen, de overheid door wetgeving te maken, investeerders door te
investeren in duurzame projecten, de burger door bewust met goederen om te gaan,
alleen het meest noodzakelijke te kopen en daarbij te letten op duurzaamheid.
In De slimme staat (2015) zagen we dat
de Deense staat de komst van innovatieve bedrijven stimuleert en daarmee de duurzame
en sociale economie aanjaagt.
Raworth eindigt met een beeld van een kitesurfer die gebruik
maakt van de wind en de golven om zich een weg te banen. Ze vindt dit een mooie
analogie met het toekomstige Bruto Binnenlands Product, dat wendbaar is op en
neer golft zoals de surfer met veel plezier doet.
Hier
meer informatie over de uitzending op de site van Tegenlicht, waaronder een
tweet van Dolf Jansen om toch vooral naar deze aflevering te kijken in verband
met de groei en de toekomst van onze planeet, hier
mijn verslag van Vuil goud, hier
dat van De eerlijke onderneming, hier
dat van De slimme staat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten